Lepiota

Czubajeczka
Ilustracja
Czubajeczka tarczowata (Lepiota clypeolaria)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

pieczarkowate

Rodzaj

czubajeczka

Nazwa systematyczna
Lepiota (Pers.) Gray
Nat. Arr. Brit. Pl. (London) 1: 601 (1821)
Typ nomenklatoryczny

Lepiota clypeolaria (Bull.) P. Kumm. 1871

Czubajeczka liliowa
Czubajeczka kasztanowata
Czubajeczka różowawa
Czubajeczka cuchnąca
Czubajeczka brązowoczerwonawa
Czubajeczka brzuchatozarodnikowa

Lepiota (Pers.) Gray (czubajeczka) – rodzaj grzybów z rodziny pieczarkowatych[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji: Agaricaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi (według Index Fungorum)[1].

Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 1987 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym rodzaj ten opisywany był też jako bedłka, czubajka i stroszka[2]. Synonimy naukowe:Agaricus sect. Lepiota Pers., Cystolepiota subgen. Echinoderma Locq. ex Bon, Echinoderma (Locq. ex Bon) Bon, Fusispora Fayod, Annls Sci. Nat., Lepidotus Clem., Lepiota subgen. Lepiotula Maire, Lepiotula (Maire) Locq. ex E. Horak, Morobia E. Horak[3].

Cechy charakterystyczne

Saprotrofy. Kapelusze łuskowate, kosmkowate lub wełniaste. Blaszki białe lub jasno zabarwione, wolne. Trzony ze skórkowatym, nieruchomym pierścieniem lub kolorowymi paskami. Wysyp zarodników biały, dekstrynoidalny. Zarodniki eliptyczne, wrzecionowate lub z ostrogą, gładkie, bez pory rostkowej, trama blaszek regularna[4].

Wszystkie gatunki są trujące, lub podejrzane o trujące własności. Niektóre gatunki wywołują zatrucia śmiertelne[5].

Niektóre gatunki

  • Lepiota adusta (E. Horak) E. Horak 1980
  • Lepiota albuminosa (Berk.) Sacc. 1887
  • Lepiota alopochroa(Berk. & Broome) Sacc. 1887
  • Lepiota angustispora (Migl. & Bizzi) Hauskn. & Pidlich-Aigner 2005
  • Lepiota apatelia Vellinga & Huijser 1999
  • Lepiota barssii Zeller 1934
  • Lepiota boudieri Bres. 1881 – czubajeczka brązowożółta[6]
  • Lepiota brunneoincarnata Chodat & C. Martín 1889 – czubajeczka brązowoczerwonawa
  • Lepiota brunneolilacea Bon & Boiffard 1972
  • Lepiota calcarata (E. Horak) E. Horak 1980
  • Lepiota carcharias (Pers.) P. Karst. 1879
  • Lepiota carpatica (M.M. Moser) M.M. Moser 1983 – czubajeczka karpacka
  • Lepiota castanea Quél. 1881 – czubajeczka kasztanowata
  • Lepiota cingulum Kelderman 1994
  • Lepiota citrophylla (Berk. & Broome) Sacc. 1887
  • Lepiota clypeolaria (Bull.) P. Kumm. 1871 – czubajeczka tarczowata
  • Lepiota cortinarius J.E. Lange 1915
  • Lepiota coxheadii P.D. Orton 1984
  • Lepiota cristata (Bolton) P. Kumm. 1871 – czubajeczka cuchnąca
  • Lepiota cystophoroides Joss. & Riousset 1972
  • Lepiota echinella Quél. & G.E. Bernard 1888 – czubajeczka szczeciniastołuskowata[7]
  • Lepiota erminea (Fr.) Gillet 1874 – czubajeczka rzodkiewkowata
  • Lepiota exstructa (Berk.) Sacc. 1887
  • Lepiota felina (Pers.) P. Karst. 1879 – czubajeczka czarnołuskowa
  • Lepiota forquignonii Quél. 1885
  • Lepiota fuscovinacea F.H. Møller & J.E. Lange 1940 – czubajeczka winna
  • Lepiota forquignonii Quél. 1885
  • Lepiota fumosifolia Murrill 1912
  • Lepiota fuscovinacea F.H. Møller & J.E. Lange 1940
  • Lepiota gracilis Peck 1899
  • Lepiota grangei (Eyre) J.E. Lange 1935 – czubajeczka niebieskozielonawa
  • Lepiota griseovirens Maire 1928 – czubajeczka szarozielonawa
  • Lepiota guttata (Pers.) Quél. 1877
  • Lepiota helveola Bres. 1881
  • Lepiota hymenoderma D.A. Reid 1966
  • Lepiota ignivolvata Bousset & Joss. ex Joss. 1990 – czubajeczka czerwonopochwowa
  • Lepiota illinita (Fr.) Quél. 1872
  • Lepiota jubilaei Joss. 1974
  • Lepiota lepida Guinb. & M. Bodin 1994
  • Lepiota lilacea Bres. 1892 – czubajeczka liliowa
  • Lepiota locquinii Bon 1985
  • Lepiota magnispora Murrill 1912 – czubajeczka brzuchatozarodnikowa[8]
  • Lepiota medullata (Fr.) Quél. 1872
  • Lepiota metulispora (Berk. & Broome) Sacc. 1887
  • Lepiota mesomorpha (Bull.) Gillet 1874
  • Lepiota micropholis (Berk. & Broome) Sacc. 1887
  • Lepiota nigromarginata Massee 1902
  • Lepiota obscura (Locq. ex Bon) Bon 1993
  • Lepiota ochraceofulva P.D. Orton 1960 – czubajeczka rdzawobrązowa
  • Lepiota olivascens (Singer & M.M. Moser) Contu 1990
  • Lepiota oreadiformis Velen. 1920 – czubajeczka łysiejąca
  • Lepiota pallida Locq. 1945 – czubajeczka drobna
  • Lepiota parvannulata (Lasch) Gillet 1874 – czubajeczka drobnopierścieniowa
  • Lepiota phlyctaenodes (Berk. & Broome) Sacc. 1887
  • Lepiota pratensis Speg. 1898
  • Lepiota pilodes Vellinga & Huijser 1993
  • Lepiota pseudofelina J.E. Lange 1940 – czubajeczka orzechowa
  • Lepiota pseudolilacea Huijsman 1947 – czubajeczka różowobrązowa[9]
  • Lepiota purpurata (G. Stev.) E. Horak 1980
  • Lepiota rufipes Morgan 1906
  • Lepiota subalba Kühner ex P.D. Orton 1960 – czubajeczka białokremowa
  • Lepiota subgracilis Wasser 1978 – czubajeczka ziarnistołuskowata
  • Lepiota subincarnata J.E. Lange 1940 – czubajeczka różowawa
  • Lepiota tomentella J.E. Lange 1923 – czubajeczka zamszowata
  • Lepiota sublaevigata Bon & Boiffard 1980
  • Lepiota xanthophylla P.D. Orton 1960

Wykaz gatunków obejmuje wszystkie gatunki krajowe i niektóre inne. Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum i tylko gatunki zweryfikowane o potwierdzonym statusie. Oprócz tych wyżej wymienionych na liście Index Fungorum znajdują się gatunki niezweryfikowane[10]. Nazwy polskie według Władysława Wojewody[2].

Przypisy

  1. ↑ a b IndexFungorum (ang.). [dostęp 2014-02-05].
  2. ↑ a b Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  3. ↑ Species Fungorum (ang.). [dostęp 2013-09-20].
  4. ↑ Ewald Gerhardt: Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik. KDC, s. 38. ISBN 83-7404-513-2.
  5. ↑ Andreas Gminder: Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej. Warszawa: Weltbild, 2011. ISBN 978-83-258-0588-3.
  6. ↑ W. Wojewoda podał nazwę polską dla synonimu Lepiota fulvella Rea
  7. ↑ W. Wojewoda podał nazwę polską dla synonimu Lepiota setulosa J.E. Lange
  8. ↑ W. Wojewoda podał nazwę polską dla synonimu Lepiota ventriosospora
  9. ↑ W. Wojewoda podał nazwę polską dla synonimu Lepiota pseudohelveola Kühner ex Hora
  10. ↑ Index Fungorum (gatunki) (ang.). [dostęp 2013-09-20].

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Lepiota lilacea.jpg
Autor: Oryginalnym przesyłającym był Vincenzomigliozzi z włoskiej Wikipedii, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Lepiota lilacea. Foto di Vincenzo Migliozzi. Ritrovamento di Castel di Guido (Roma).
Lepiota cristata 20070819w.jpg
Autor: User:Strobilomyces, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Lepiota cristata in a park in Massy, France.
Lepiota-clypeolaria.jpg
Autor: Holger Krisp, Licencja: CC BY 3.0
Shield Dapperling Lepiota clypeolaria, Family: Lepiotaceae, Location: Germany, Ulm, Eggingen
Lepiota brunneoincarnata 060823w.jpg
Autor: User:Strobilomyces, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Lepiota brunneoincarnata in a park in Massy, France.
Lepiota subincarnata 117620.jpg
Autor: Britney (Riverdweller), Licencja: CC BY-SA 3.0
A fruit body of the poisonous mushroom Lepiota subincarnata J.E. Lange. Photographed in Lebanon, Oregon, USA.
Lepiota magnispora 39259.jpg
Autor: Michael (inski), Licencja: CC BY-SA 3.0

Lepiota magnispora (Murrill)

Location: Auckland, New Zealand

Notes: This beautiful Lepiota species was found in native New Zealand forest in soil and leaf litter under Kunzea ericoides, Cyathea dealbata and Cyathea medullaris.
I am not certain that this is L. magnispora, it was the closest name I could find!
Pileus: 20-50mm in diameter. Conic to plane and slightly uplifted with maturity, with a broad umbo. Margin adorned with remnants of a fibrillose partial veil. Colour white with light brown floccose patches.
Stipe: 50-100mm long by 5-8mm in diameter. Even to slightly enlarged at the base, pruinose. Colour dingy white.
Lamellae: Attachment free. Close to subdistant. Margin eroded. Colour white.
The spores are a good match for L. magnispora in size and shape but the description I have read mentions that cystidia are absent, these specimens exhibit abundant cheilocystidia!
Lepiota castanea 70848.jpg
Autor: This image was created by user Ryane Snow (snowman) at Mushroom Observer, a source for mycological images.
You can contact this user here., Licencja: CC BY-SA 3.0
A fruit body (mushroom) of the fungus Lepiota castanea Quél. Specimen photographed in Caspar, Mendocino County, California, USA.