Lepnica rozdęta

Lepnica rozdęta
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządgoździkopodobne
Rządgoździkowce
Rodzinagoździkowate
Rodzajlepnica
Gatuneklepnica rozdęta
Nazwa systematyczna
Silene vulgaris (Moench) Garcke
Fl. N. Mitt.-Deutschland ed. 9:64. 1869
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
Status iucn3.1 LC pl.svg
Morfologia

Lepnica rozdęta, l. zwyczajna, l. pospolita (Silene vulgaris (Salisb.) Sm.) – gatunek rośliny należący do rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae). Jest szeroko rozprzestrzeniony na półkuli północnej, rośnie dziko w Europie, Azji i północnej Afryce, zadomowił się także na Azorach[4]. W Polsce pospolity[5].

Morfologia

Pokrój
Długość 15-50 cm[6].
Łodyga
Wzniesiona, rozgałęziona, naga, osiąga wysokość do 1 m. Cała roślina ma niebieskawe zabarwienie nadane jej przez warstwę wosku[7]
Liście
Eliptyczne do lancetowatych, zaostrzone.
Kwiaty
Zebrane w luźne wierzchotki. Płatki korony białe, dwudzielne. przykoronka brak lub jest tylko śladowy. Kielich gładki, niebieskozielonkawy, beczułkowaty, rozdęty, z siatką 20 nerwów połączonych poprzecznymi anastomozami[6][8]. Ząbki kielicha szerokie, trójkątne
Owoc
Luźno tkwiąca w rozdętym kielichu torebka na króciutkim trzonku.

Biologia i ekologia

Bylina, chamefit[6][5]. Siedlisko: suche murawy, żwirowiska, skarpy, przydroża, ubogie darnie, nasypy z kruszywa kamiennego, płytkie wapienne gleby[6]. Uważana za chwast[9]. Kwitnie od maja do września[6]. Kwiaty zasobne w nektar, zapylane głównie przez motyle nocne i błonkówki[7]. Kwiaty otwierają się całkowicie dopiero nocą i wydzielają w nocy słaby zapach[7]. Rozmnaża się przez nasiona, ale również poprzez podziemne rozłogi[7]. Liczba chromosomów 2n = 24[5]. Może się ukorzeniać na głębokości 1 m[6].

Systematyka i zmienność

  • W obrębie rodziny goździkowatych należy do podrodziny Caryophylloideae i plemienia Sileneae[4]
  • Występuje jeden podgatunek Silene vulgaris subsp. vulgaris, który ma wiele synonimów: Behen vulgaris Moench, Cucubalus latifolius Mill., Cucubalus venosus Gilib. Silene cucubalus Wibel, Silene latifolia (Mill.) Rendle & Britten, Silene venosa Asch.[4].

Zastosowanie

Czasem jest wykorzystywana jako pasza dla bydła i pożytek pszczeli[6].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website [online], Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).
  3. ↑ Silene vulgaris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  4. ↑ a b c Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-05].
  5. ↑ a b c Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  6. ↑ a b c d e f g Ursula Stichmann-Marny, Erich Kretzschmar: Przewodnik. Rośliny i Zwierzęta. Warszawa: Multico, 1997, s. 284. ISBN 83-7073-092-2.
  7. ↑ a b c d Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.
  8. ↑ Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  9. ↑ Włodzimierz Tymrakiewicz: Atlas chwastów. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1976, s. 78.

Bibliografia

  • Ursula Stichmann-Marny, Erich Kretzschmar: Przewodnik. Rośliny i Zwierzęta. Warszawa: Multico, 1997. ISBN 83-7073-092-2.

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 LC pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Nordens flora Silene latifolia et nutans.jpg
Silene vulgaris and Silene nutans
Silene-vulgaris-170704-800-1.jpg
Autor: Michael H. Lemmer, Licencja: CC BY-SA 2.5
Aufgeblasenes Leimkraut bzw. Taubenkropf-Leimkraut (Silene vulgaris), aufgenommen im Gerstrubental (Allgäuer Alpen)