Zając

Zając
Lepus[1]
Linnaeus, 1758[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – zając szarak (L. europaeus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

zajęczaki

Rodzina

zającowate

Rodzaj

zając

Typ nomenklatoryczny

Lepus timidus Linnaeus, 1758

Gatunki

zobacz opis w tekście

Zając[14] (Lepus) – rodzaj ssaka z rodziny zającowatych (Leporidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje szeroko rozpowszechnione gatunki obejmujące swoim zasięgiem Eurazję, Afrykę i Amerykę Północną wraz z Grenlandią[15][9][16].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 290–680 mm, długość ogona 25–145 mm, długość ucha 60–170 mm, długość tylnej stopy 76–185 mm; masa ciała 1–6,8 kg[16].

Systematyka

Etymologia

  • Lepus: łac. lepus leporis „królik, zając”[17].
  • Chionobates: gr. χιων khiōn, χιονος khionos „śnieg”; βατης batēs „piechur”, od βατεω bateō „stąpać”, od βαινω bainō „chodzić”[18]. Gatunek typowy: Lepus variabilis Pallas, 1778 i Lepus borealis Pallas, 1778 (= Lepus timidus Linnaeus, 1758).
  • Eulagos: gr. ευ eu „dobry, ładny, typowy”; λαγoς lagos „zając”[19]. Gatunek typowy: Lepus mediterraneus Wagner, 1841 (= Lepus granatensis Rosenhauer, 1856).
  • Macrotolagus: gr. μακρωτης makrōtēs „długouchy”, od μακρος makros „długi”; -ωτις -ōtis „-uchy”, od ους ous, ωτος ōtos „ucho”; λαγoς lagos „zając”[20]. Gatunek typowy: Lepus alleni Mearns, 1890.
  • Eulepus: gr. ευ eu „dobry, ładny”[21]; rodzaj Lepus Linnaeus, 1758 (zając). Gatunek typowy: Lepus timidus Linnaeus, 1758.
  • Lagos: gr. λαγoς lagos „zając”[7]. Gatunek typowy: Lepus arcticus Ross, 1819.
  • Poecilolagus: gr. ποικιλος poikilos „barwny, wielokolorowy”[22]; λαγoς lagos „zając”[23]. Gatunek typowy: Lepus americanus Erxleben, 1777.
  • Boreolagus: gr. βορειος boreios „północny”, od βορεας boreas „północ”[24]; λαγoς lagos „zając”[23].
  • Allolagus: gr. αλλος allos „inny”[25]; λαγoς lagos „zając”[23]. Gatunek typowy: Lepus mandshuricus Radde, 1861.
  • Tarimolagus: Kotlina Tarymska (chiń. 塔里木盆地; pinyin Tǎlǐmù Péndì; ujg. ‏تارىم ئويمانلىقى‎ Tarim Oymanliqi); λαγoς lagos „zając”[23]. Gatunek typowy: Lepus yarkandensis Günther, 1875.
  • Indolagus: łac. Indus „indyjski”, od India „Indie”; gr. λαγoς lagos „zając”[23]. Gatunek typowy: Lepus nigricollis F. Cuvier, 1823.
  • Proeulagus: gr. προ pro „przed, z przodu”[26]; rodzaj Eulagos J.E. Gray, 1867.
  • Sabanalagus: hiszp. sabana „sawanna”; gr. λαγoς lagos „zając”[13]. Gatunek typowy: Lepus microtis Heuglin, 1865.
  • Sinolagus: łac. Sinae „Chińczyk, chiński”, od gr. Σιναι Sinai „Chińczyk, chiński”; gr. λαγoς lagos „zając”[13]. Gatunek typowy: Lepus sinensis J.E. Gray, 1832.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[16][9][14]:

  • Lepus nigricollis F. Cuvier, 1823zając czarnoszyi
  • Lepus peguensis Blyth, 1855zając birmański
  • Lepus hainanus Swinhoe, 1870zając hainański
  • Lepus fagani O. Thomas, 1902zając etiopski
  • Lepus saxatilis F. Cuvier, 1823zając zaroślowy
  • Lepus victoriae O. Thomas, 1893zając sawannowy
  • Lepus yarkandensis Günther, 1875zając nadrzeczny
  • Lepus starcki Petter, 1963zając wyżynny
  • Lepus capensis Linnaeus, 1758zając płowy
  • Lepus habessinicus Hemprich & Ehrenberg, 1832zając abisyński
  • Lepus tolai Pallas, 1778zając pustynny
  • Lepus tibetanus Waterhouse, 1841zając pustynny
  • Lepus comus J.A. Allen, 1927zając junnański
  • Lepus oiostolus Hodgson, 1840zając wełnisty
  • Lepus americanus Erxleben, 1777zając amerykański
  • Lepus californicus J.E. Gray, 1837zając wielkouchy
  • Lepus insularis W. Bryant, 1891zając czarny
  • Lepus alleni Mearns, 1890zając antylopi
  • Lepus altamirae Nelson, 1907
  • Lepus callotis Wagler, 1830zając białoboki
  • Lepus flavigularis Wagner, 1844zając wydmowy
  • Lepus granatensis Rosenhauer, 1856zając iberyjski
  • Lepus europaeus Pallas, 1778zając szarak
  • Lepus castroviejoi Palacios, 1977zając kantabryjski
  • Lepus corsicanus de Winton, 1898zając apeniński
  • Lepus townsendii Bachman, 1839zając białoogonowy
  • Lepus arcticus Ross, 1819zając polarny
  • Lepus othus Merriam, 1900zając alaskański
  • Lepus timidus Linnaeus, 1758zając bielak
  • Lepus brachyurus Temminck, 1844zając kusy
  • Lepus mandshuricus Radde, 1861zając mandżurski
  • Lepus coreanus O. Thomas, 1892zając koreański
  • Lepus sinensis J.E. Gray, 1832zając chiński

Przypisy

  1. Lepus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 57. (łac.)
  3. J. J. Kaup: Skizzirte Entwickelungs-Geschichte und natürliches System der europäischen Thierwelt. Darmstadt: Carl Wilhelm Leske, 1829, s. 170. (niem.)
  4. J.E. Gray. Notes on the skulls of hares (Leporidæ) and picas (Lagomyidæ) in the British Museum. „The Annals and Magazine of Natural History”. Third Series. 20, s. 222, 1867 (ang.). 
  5. E. A. Mearns. The species of the Mexican border were shown to represent three sections of the genus Lepus, which might with advantage be recognized as subgenera. „Science”. New Series. 1, s. 698, 1895 (ang.). 
  6. A. N. Ch. Acloque: Faune de France. Paris: Librairie J.-B. Baillière et Fils, 1900, s. 52. (fr.)
  7. a b Palmer 1904 ↓, s. 361.
  8. M. W. Lyon. Classification of the Hares and their allies. „Smithsonian Miscellaneous Collections”. 45 (1445), s. 324, 1094 (ang.). 
  9. a b c d D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Genus Lepus. W: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-03-04].
  10. S. Ognev. Zur Systematic der russischen Hasen. „Zoologischer Anzeiger”. 84, s. 71, 1929 (niem.). 
  11. A.A. Gureev. „Doklady Akademii nauk SSSR”. 57, s. 517, 1947 (ros.). 
  12. A.A. Gureev: Fauna SSSR, Mlekopitayushchie. T. 3. Cz. 3: Lagomorpha. Moskwa: Nauka, 1964, s. 1-276. (ros.)
  13. a b c d A.O. Averianov. Podrodovaya sistematika zaitsev roda Lepus (Lagomorpha, Leporidae). „Byulletin’ Moskovskovo Obshchestva Ispytatelei Prirody, Otdel Biologicheskii”. 103 (1), s. 1-3, 1998 (ros.). 
  14. a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 56. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.)
  15. C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 286–292. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.)
  16. a b c S. Schai-Braun & K. Hackländer: Family Leporidae (Hares and Rabbits). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 126–148. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.)
  17. Palmer 1904 ↓, s. 373.
  18. Palmer 1904 ↓, s. 182.
  19. Palmer 1904 ↓, s. 275.
  20. Palmer 1904 ↓, s. 395.
  21. Jaeger 1944 ↓, s. 86.
  22. Jaeger 1944 ↓, s. 180.
  23. a b c d e Jaeger 1944 ↓, s. 119.
  24. Jaeger 1944 ↓, s. 33.
  25. Jaeger 1944 ↓, s. 11.
  26. Jaeger 1944 ↓, s. 184.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Feldhase.jpg
Autor: de:User:Fmickan, Licencja: CC-BY-SA-3.0
European Hare