Lerchenfeld

Herb Lerchenfeld i jego odmiany
Lerchenfeld według oryginalnego dokumentu nobilitacyjnego
Lerchenfeld według herbarzy niemieckich
Lerchenfeld według pieczęci z 1772
Herb Gawroniec vel Lerchenfeld odmienny

Lerchenfeldkaszubski herb szlachecki z nobilitacji.

Opis herbu

Herb znany był przynajmniej w czterech wariantach. Opisy z wykorzystaniem zasad blazonowania, zaproponowanych przez Alfreda Znamierowskiego[1]:

Lerchenfeld I: W polu czerwonym gołąb (skowronek) srebrny, wzlatujący. Klejnot: nad hełmem w koronie dwa skrzydła orle, prawe czerwone, lewe srebrne. Labry czerwone, podbite srebrem.

Lerchenfeld I odmienny: Pole błękitne, nieokreślony ptak (być może skowronek) szary, wzlatujący na kamieniu trójkątnym, szarym. Skrzydła w klejnocie srebrne, labry błękitne, podbite srebrem.

Lerchenfeld II: W polu czerwonym skowronek szary, stojący. Sama tarcza nakryta koroną.

Lerchenfeld II odmienny (Gawroniec): W polu srebrnym gawron (być może czarny, wzlatujący), na kamieniu szarym. Nad tarczą sama korona, z której klejnot: trzy pióra strusie.

Symbolika herbu

Według heraldyków niemieckich, ptakiem w tym herbie jest skowronek (niem. Lerchen), gdyby przyjąć tę interpretację, herb ten byłby herbem mówiącym.

Najwcześniejsze wzmianki

Nobilitacja Jana Fryderyka Lerchenfelda, sekretarza królewskiego, z dnia 11 kwietnia 1676, cofnięta konstytucją sejmową w 1678, powtórzona 1685. W oryginalnym dokumencie nobilitacyjnym, herb miał postać jak wariant I odmienny. Herb w wariancie upowszechnionym przez źródła niemieckie (wariant I) wymieniają herbarze: Nowy Siebmacher, Ledebura (Adelslexikon der preussichen Monarchie von...), Ostrowskiego (Księga herbowa rodów polskich, błędny rysunek) oraz Bonieckiego (Herbarz polski). Wariant II wymieniany przez Siebmachera i Żernickiego (Geschichte der polnische Adel), pochodzi z pieczęci Petera von Lerchenfeld. Natomiast herb o nazwie Gawroniec, należący do Konstancji Lerchenfeld, pochodzi z łacińskiego opisu przy instalacji kanonika włocławskiego w 1760.

Rodzina Lerchenfeld

Rodzina prawdopodobnie pochodzenia niemieckiego, po uzyskaniu polskiego szlachectwa osiadła na Kaszubach. Tam też wzmiankowani są potomkowie Jana Fryderyka: Konstancja (zm. 1721), Johann (posiadacz połowy Brętowa w 1692, a od 1694 działu w Nowcu, w rękach rodziny do 1728). Ludwik Lerchenfeld podpisał elekcję Leszczyńskiego w 1733, zaś Józef manifest za Augusta III. W rękach rodziny znajdowały się też działy we wsiach Stawiski, Borkowo, Warzenko (Peter von Lerchenfeld w latach 1772-98), Borowiec (Johann von Lerchenfeld, 1786), Tuchołka (1836). Rodzina używała tytułu baronowskiego w XIX/XX wieku, chociaż brak dokumentów potwierdzających im nadanie tego tytułu. Ze spolszczonych zupełnie Lerchenfeldów wywodził się Tadeusz Lerchenfeld (1883-1955), działacz niepodległościowy i powstaniec wielkopolski.

Herbowni

Lerchenfeld (Lenchenfelt, Lerchenfeldt, Lerchenfelt, Lirechenfelt).

Przypisy

  1. Alfred Znamierowski, Paweł Dudziński: Wielka księga heraldyki. Warszawa: Świat Książki, 2008, s. 104–108. ISBN 978-83-247-0100-1.

Bibliografia

  • Przemysław Pragert: Herbarz szlachty kaszubskiej T.3. Gdańsk: Wydawn. BiT, 2009, s. 97-98, 237-238. ISBN 978-83-927383-6-7.

Media użyte na tej stronie

Wikimedia Community Logo.svg
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
Herb Szablon.svg
Autor: Zirguezi, Licencja: CC0
Generic Coat of arm