Leszek Sawicki (geolog)

Leszek Sawicki
Ilustracja
Ekslibris Leszka Sawickiego sporządzony przez Zbigniewa Lubicz-Miszewskiego
Data i miejsce urodzenia

1924
Kopyczyńce, województwo tarnopolskie

Data i miejsce śmierci

2017
Wrocław

Doktor
Specjalność: geologia, kartografia
Praca naukowa
Instytut

Państwowy Instytut Geologiczny,
Oddział Dolnośląski

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż ZasługiMedal Wojska Krzyż Armii Krajowej Medal „Pro Memoria” Medal 30-lecia Polski Ludowej Medal 40-lecia Polski Ludowej Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
Odznaka Grunwaldzka

Leszek Sawicki (ur. 1924 w Kopyczyńcach w woj. tarnopolskim, zm. 21 lutego 2017 we Wrocławiu[1]) – polski geolog, kartograf, współzałożyciel i kierownik Oddziału Dolnośląskiego Państwowego Instytutu Geologicznego, współzałożyciel Towarzystwa Miłośników Lwowa we Wrocławiu.

Życiorys

Urodził się w Kopyczyńcach na Podolu w roku 1924 jako syn Władysława Sawickiego, inżyniera mierniczego[2], i Zofii z d. Mentzel[3]. Od pierwszych lat życia był lwowianinem. Do szkół (gimnazjum, sowiecka 10-latka, tajne komplety) uczęszczał we Lwowie. Należał do 4. Lwowskiej Drużyny Harcerzy[4]. W okresie II wojny światowej był – po odbyciu szkolenia wojskowego AK – żołnierzem plutonu „Świteź/II” (Okręg Lwów) o pseudonimie „Trajan”. Brał udział w akcji „Burza”; został zmuszony do opuszczenia miasta w roku 1944[2][3][5].

W roku 1946 rodzina została wysiedlona ze Lwowa i zamieszkała w Trzebnicy[2][3]. Leszek Sawicki odbył służbę wojskową w Oficerskiej Szkole Lotnictwa, a następnie zamieszkał we Wrocławiu, gdzie ukończył studia geologiczne[5].

Studiował na Uniwersytecie Wrocławskim, w którym znalazło się wielu byłych pracowników Uniwersytetu Lwowskiego, m.in. Henryk Teisseyre, geolog, specjalista w dziedzinie tektoniki Karpat, od roku 1946 profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Wrocławskiego). Te lata Leszek Sawicki wspominał[6]:

„Lwowianie trzymali się zawsze razem [...] pracownicy uniwersytetu i politechniki […] … to wszystko byli lwowianie i między nimi był utrzymany zawsze bardzo dobry kontakt, ale ten kontakt nie był mile widziany przez władze.

Leszek Sawicki

W roku 1950, po skończeniu studiów, Leszek Sawicki zaczął pracę w regionalnej jednostce PIG – „Instytucie Dolnośląskim”, powołanym 1 maja 1949 r. z inicjatywy prof. Henryka Teisseyre (pierwszego kierownika Instytutu, związanego z nim do śmierci w roku 1974). W latach 1951 i 1965 nazwę Instytutu zmieniano kolejno na „Stacja Terenowa PIG” i „Oddział Dolnośląski PIG”. Leszek Sawicki należał początkowo do „grupy prof. Teisseyre’a”. W prymitywnych, powojennych warunkach rozpoczęto badania skomplikowanej geologicznej budowy Dolnego Śląska (Sudetów i obszaru przedsudeckiego)[7][8], nie podobnej do budowy dobrze znanych zespołowi obszarów II Rzeczypospolitej. W latach 40. koncentrowano się na porządkowaniu i uzupełnianiu dokumentacji niemieckiej oraz gromadzeniu materiałów doświadczalnych (próbek pobieranych w terenie), a w latach 50. rozpoczęto wieloletnie, systematyczne kartografowanie geologiczne[9].

W roku 1962 dr Leszek Sawicki objął funkcję kierownika Oddziału i pełnił ją do roku 1977[10][11]. W tym okresie Oddział liczył już ok. 70 pracowników. Utworzono nowe gabinety i pracownie, m.in. Laboratorium Geochemiczne, wyposażone w nowoczesne aparaty analityczne[12].

Zespół, kierowany przez Leszka Sawickiego przez 15 lat, opracował i realizował szeroko zakrojony program badań geologicznych Dolnego Śląska[13]. W roku 1982 Leszek Sawicki i Andrzej Grocholski zredagowali tom pt. „Stan rozpoznania i kierunki badań strukturalnych Dolnego Śląska” (praca zbiorowa)[13].

W latach 1997–2002 Leszek Sawicki współpracował z redakcją geograficzną Wielkiej Encyklopedii PWN, opracowując kilkaset haseł dotyczących Iranu, Iraku, Kambodży i Wietnamu[14].

Zakres działalności

Prace geologiczne

Po utworzeniu dolnośląskiego oddziału PIG rozpoczął on badania skomplikowanej geologicznej budowy Dolnego Śląska (Sudetów i obszaru przedsudeckiego)[15][7][8], w tym wieloletnie, systematyczne kartowanie geologiczne[9]. Jako początkujący geolog-kartograf Leszek Sawicki pracował na terenie Sudetów Wschodnich, wykonując mapy geologiczne, drukowane później jako kolejne arkusze „Szczegółowej Mapy Geologicznej Sudetów w skali 1:25 000”. Opracował arkusze Głuchołazy, Podlesie i Kamienica oraz – jako współautor – arkusz Prudnik, a następnie w Górach Bystrzyckich i Górach Śnieżnika arkusze Międzylesie i Potoczek, jak również arkusz Zagórze Śląskie (współautorstwo z H. Teisseyre). W 1958 opublikował (wspólnie z A. Majerowiczem) opisy serii metamorficznych z okolic Głuchołazów[16] oraz – w jęz. polskim i czeskim – artykuły o serii zieleńcowej w warstwach andelohorskich[17][18]. Na podstawie materiałów z kartowania rejonu Międzylesia opracował zagadnienie krystalicznych ram rowu Nysy.

W latach 1960–1961 Leszek Sawicki uczestniczył w pracach Polskiej Ekspedycji Geologicznej w Demokratycznej Republice Wietnamu jako kartograf przy poszukiwaniach rud żelaza[19]. Efekty prac ekspedycji, wraz z trzema artykułami Leszka Sawickiego, opublikowano w Biuletynie IG 177 (w jęz. francuskim)[20][21][22] oraz w czasopiśmie „Wszechświat”[23]. Opisał m.in. zjawisko współczesnego tworzenia się hipergenicznej mineralizacji magnetytowej w warunkach tropikalnych[21]. Wraz z Romanem Osiką opracował i opublikował zagadnienia wietnamskich złóż apatytów.

Pobyt w Wietnamie stanowił kanwę dla literackiego opisu prac polskiej ekspedycji – książki „Woda w Bao Ha, duchy w Trai Hut” (1966)[24]. Jest to jedna z nielicznych publikacji zawierających barwne opisy kraju i realia życia ludzi dotycząca okresu sprzed eskalacji Wojny Wietnamskiej. Jak wspomina Leszek Sawicki, jednym z pierwszych nabywców kilkunastu egzemplarzy książki, zaraz po jej wydaniu, była Ambasada USA w Warszawie.

Przez 15 lat Leszek Sawicki kierował zespołem, który opracował i realizował szeroko zakrojony program badań geologicznych Dolnego Śląska pod zbiorczym hasłem „Model przestrzenny Sudetów”[13]. W latach 1970–1988 był redaktorem regionalnym map geologicznych Dolnego Śląska w skali 1:200 000[25], a także autorem wydanego w tej serii arkusza Kłodzko[26]. Zajmował się zagadnieniami tektonicznymi, był autorem lub współautorem wielu projektów badań wgłębnych, dokonywanych za pomocą wierceń (najgłębsze – do 2000 m. głębokości). Nadzorował odwierty, badał i opisywał skały ośmiu głębokich otworów. W otworze Grabin (obecnie gmina Niemodlin) odkrył źródło wody mineralnej – unikalną szczawę termalną o wysokim stopniu mineralizacji i wielkiej wydajności[27]; był współautorem dokumentacji hydrogeologicznej tego źródła (dotychczas nie wykorzystywanego).

Zajmował się opracowaniami syntetycznymi, m.in. wykonywaniem map ścięcia poziomego (na poziomie 0 m i -2000 m p.p.m. w zespole prof. Z. Kotańskiego, redaktora tych map dla całego obszaru Polski[28].

Pracę w Instytucie Geologicznym zakończył sporządzeniem zbiorczej mapy geologicznej w skali 1:100 000 całego Dolnego Śląska z przyległymi obszarami Czech i Niemiec (wydanej w 1997 r. w postaci 16 arkuszy, wraz z tekstem objaśniającym). Było to rozwinięcie opracowanej uprzednio (w 1966 r.) przeglądowej mapy geologicznej Dolnego Śląska w skali 1:200 000, wydanej w wersjach językowych polskiej, angielskiej i rosyjskiej. Dr Leszek Sawicki był również autorem map geologicznych dla geograficznego „Atlasu Śląska Dolnego i Opolskiego", wydanego przez Polską Akademię Nauk (1997)[29].

Był inicjatorem i realizatorem poszukiwań surowców mineralnych i współredaktorem kompendium „Surowce mineralne Dolnego Śląska”[30]. Wykonał opracowanie „Surowce mineralne w gospodarce wojennej Niemiec podczas drugiej wojny światowej”[31]. Był projektantem „Geostrady Sudeckiej”, wytyczonej przez górskie grzbiety w celu ich zagospodarowania zgodnie z potrzebami geoturystyki[32][33][34].

Leopoliana

Mimo silnych związków z Wrocławiem i Dolnym Śląskiem Leszek Sawicki powiedział[6]:

Od pierwszego roku życia jestem lwowianinem, czuję się lwowianinem z krwi i kości, całkowicie

Leszek Sawicki, Wrocław 2005

Wyznał, że chciałby być pochowany z garstką ziemi z Cmentarza Łyczakowskiego, którą przechowuje w szkatułce w swoim wrocławskim mieszkaniu[6].

Należy do grupy założycieli Towarzystwa Miłośników Lwowa we Wrocławiu[35]. Utrwala pamięć o Lwowie przez publikacje, zamieszczane w czasopismach kultywujących więź Lwowa z historią i kulturą Polski – „Semper Fidelis”[36][37][38], „Cracovia Leopolis”[39], „Rocznik Lwowski”[40][41][42][43][44][45][46], biuletyny Towarzystwo Miłośników Lwowa.

Wspomnienia wojenne (szczególnie dotyczące okupacji niemieckiej i akcji „Burza”), o wartości dokumentacyjnej, były publikowane w „Semper Fidelis” oraz w „Roczniku Lwowskim”, wspomnienia o przedwojennych i wojennych latach szkolnych – w „Roczniku Lwowskim”. W obu wymienionych czasopismach publikował również inne eseje na temat późniejszych podróży w poszukiwaniu tamtych lat i tamtych grobów. Jest autorem „Kalendarza Lwowskiego” na rok 2003[47][48]. Barwne dzieje szkolnego lwowskiego klubu przyjaciół zostały opisane w artykule „Korzenie, drzewo, złote liście”[49][50].

Podróże

Pasja życiowa Leszka Sawickiego to podróże turystyczno-geologiczne. W czasie studiów jako miłośnik górskiej turystyki narciarskiej był przodownikiem GON (Górskiej Odznaki Narciarskiej PTTK) i uczestnikiem wielu rajdów zimowych w Tatrach, Sudetach i Bieszczadach. Pierwszą wielką wyprawę odbył Drogą Wojenno-Suchumską w Kaukazie Zachodnim (1960). Pobyt w Wietnamie (1960–1961) był pierwszą fascynacją tropikami i kulturą wschodnioazjatycką. Wielkim doświadczeniem na zasadzie „szkoły przetrwania”, było przejście w roku 1992 Uralu Subpolarnego od dorzecza Obu do Peczory przez najwyższą partię Uralu (przypuszczalnie pierwsze polskie przejście trawersu Uralu).

W latach 1977–2012 Leszek Sawicki organizował i prowadził wyprawy do 25 krajów pozaeuropejskich, od Turcji i Afganistanu na zachodzie Azji do Indonezji i Filipin na wschodzie, a ponadto do Egiptu, Kenii i Tanzanii oraz Peru[51]. Większość wypraw odbywała się na szlakach górskich, w tym trzy trekingi w Himalajach (w rej. Annapurny i Lahul), wędrówki w górach Gonga Szan (Chiny, Syczuan) i Tienszan, w chińskim Tybecie oraz na wulkanach Indonezji (Bromo, Merapi, Kelimutu) i na lodowcach Uralu, Himalajów i południowych Chin. W 1989 r. prowadził wędrówkę „Wielką Drogą Karakorum” (Pakistan – Chiny, przez Karakorum i Pamiry) do Urumczi na „Jedwabnym Szlaku”[52]. W roku 1986 dokonał wejścia na Huayna Picchu, w roku 1990 na Mount Kenya (szczyt Point Lenana, 4985 m n.p.m.). W wyprawach, zazwyczaj kilkuosobowych, brali udział geolodzy, m.in. prof. Józef Oberc. Idee wypraw dostosowywano do motta buddyjskich pielgrzymów „Droga jest Celem”.

Relacje z wypraw Leszek Sawicki publikował w czasopismach geograficznych, m.in. „Poznaj Świat”[53][53][54][55][56][57], i w kolejnych tomach rocznika globtroterów „Przez Świat”[58][59][60][61].

Publikacje

Leszek Sawicki jest autorem 24 publikacji naukowych (artykułów i map geologicznych) oraz współautorem 17 dalszych publikacji – w jęz. polskim, francuskim i czeskim, drukowanych w wydawnictwach Instytutu Geologicznego (Prace, Biuletyn, Kwartalnik Geologiczny, Przegląd Geologiczny) oraz Instytutu Geofizyki PAN, jak również w wydawnictwach Ustredniho Ustavu Geologickeho w Pradze. Jest autorem lub współautorem około pięćdziesięciu archiwalnych map, tekstów objaśniających do map, projektów i instrukcji kartograficznych, znajdujących się w archiwum Oddziału Dolnośląskiego PIG we Wrocławiu (również w archiwum Instytutu Geologicznego w Hanoi)[62][63][64]

W roku 2014 Państwowy Instytut Geologiczny wydał wspomnienia Leszka Sawickiego pt. „Pies i geolog drogą nie chodzą”. W opisie książki, zamieszczonym na stronie internetowej PIG, napisano[65]:

…możemy poczuć realia dawnego Lwowa i okolic, jak również poznać smak egzotycznych wypraw geologa-naukowca, ale i pasjonata-podróżnika. Liczne fotografie autorskie przenoszą w sam środek opowieści z diariusza, często do miejsc nieskażonych ludzką stopą, tak jak podczas kartowania w Wietnamie! Podróż przez wspomnienia Leszka Sawickiego jest barwna, często z dużą dozą humoru, niekonwencjonalna…

Geologia

  • 1955 – Dolnośląska Stacja Terenowa I.G. w okresie Dziesięciolecia[66],
  • 1957–1962 – Szczegółowa Mapa Geologiczna Sudetów 1:25 000, arkusze: Głuchołazy, Podlesie, Kamienica, Międzylesie, Potoczek[67],
  • 1957 – Szczegółowa Mapa Geologiczna Sudetów 1:25 000, arkusz Prudnik[68],
  • 1958 – Szczegółowa Mapa Geologiczna Sudetów 1:25 000, arkusz Zagórze Śląskie[69],
  • 1958 – Wschodniosudeckie serie metamorficzne w okolicy Głuchołazów (Sudety Wschodnie)[16],
  • 1958 – Współpraca geologiczna polsko-czechosłowacka w Sudetach[70],
  • 1959 – O zelenych bridlicich v andelohorskych vrstvach u Pokrzyvne v Polsku[17],
  • 1960 – Przeglądowa Mapa Geologiczna Polski 1:200 000, arkusz Kłodzko[26],
  • 1965 – Staropaleozoiczne złoża apatytów w Wietnamie Północnym oraz uwagi o możliwościach poszukiwawczych podobnego typu złóż w Polsce[71],
  • 1965 – Z prac polskiej ekspedycji geologicznej w Demokratycznej Republice Wietnamu[23],
  • 1966 – Woda w Bao Ha, duchy w Trai Hut[24]
  • 1966 – Mapa geologiczna Dolnego Śląska 1:200 000[72],
  • 1967 – Structure geologique des environs de Lang Vinh[20],
  • 1967 – Sur les possibilites d’aparition de la magnetite hipergene dans les limonites de Lang Vinh[21],
  • 1967 – Gisement de limonite de Lang Vinh[22],
  • 1968 – The Silesian-Opole Depression against the Background of the Fore-Sudetic Structures[73],
  • 1968 – Recent work on the Crystalline Massifs in the Góry Bystrzyckie and Góry Orlickie Mountains[74],
  • 1972 – Prace geologów wrocławskich w Północnym Wietnamie (W: "Problemy eksportu usług geologicznych", Uniwersytet Wrocławski, zeszyt specjalny, Wrocław
  • 1979 – Zarys budowy geologicznej – utwory przedkenozoiczne[75],
  • 1980 – Aktualny stan badań utworów prekambryjskich w Polsce i kierunki ich rozwoju[76],
  • 1982 – Rozwój poglądów na tektonikę utworów paleozoicznych regionu dolnośląskiego[77],
  • 1984 – Występowanie szczaw termalnych w Grabinie koło Niemodlina[27],
  • 1995 – Budowa wschodniej części bloku przedsudeckiego[15],
  • 1995 – Mapa geologiczna regionu dolnośląskiego w skali 1:100 000 – próba syntezy kartograficznej Sudetów[78],
  • 1995 – Mapa geologiczna regionu dolnośląskiego z przyległymi obszarami Czech i Niemiec (bez utworów czwartorzędowych) 1:100 000[79],
  • 1997 – Mapa geologiczna regionu dolnośląskiego z przyległymi obszarami Czech i Niemiec 1:100 000[80],
  • 1997 – Mapy geologiczne Dolnego Śląska[29],
  • 1997 – Seryjna mapa geologiczna Dolnego Śląska i Sudetów w skali 1:200 000 – nowe przybliżenie[25],
  • 1999 – We Wrocławiu, przed pięćdziesięciu laty[5],
  • 2014 – Geostrada Sudecka – utopia i rzeczywistość[81].

Leopoliana

  • 1994 – Akcja „Burza” we wspomnieniach. Dziesięć lipcowych dni 1944 roku[36],
  • 1994 – Po „Burzy”[37],
  • 1995 – W berlingowskim mundurze[38],
  • 1995 – Burza po „Burzy” (Posłowie)[82],
  • 2002 – Lwowski bałak na wrocławskim ”tretuarzy”[83],
  • 2003 – Wspomnienie o Profesorze Henryku Teisseyre, założycielu Dolnośląskiego Oddziału Państwowego Instytutu Geologicznego[84],
  • 2003 – Kalendarz Lwowski[47],
  • 2004 – Stryj Franek nie wrócił z włoskiego frontu[40],
  • 2005 – Wehrmacht-Quartieramt w mieście Lemberg[41],
  • 2006 – Studnia w Gawareczyźnie[42],
  • 2006– Baudienst-Kommandostelle w mieście Lemberg[43],
  • 2007 – Cyk, pitolku, tranwaj rucha”[44],
  • 2008 – Korzenie, drzewo, złote liście[49][50],
  • 2008 – Moje lwowskie szkoły[45],
  • 2011 – Haneczka z ulicy Kurkowej[46],

Podróże

  • 1973 – U Zeusa na Olimpie[53]
  • 1979 – Mudumalai[54]
  • 1980 – Osiemsetlecie klasztoru Czerwonych Czapek[55]
  • 1986 – W pustynnych Himalajach nad Czandrą[56]
  • 1988 – Na Bromo wchodzi się nocą[57]
  • 1991 – Rekonesans w chińskim Tiań-Szaniu[85]
  • 1992 – Mount Kenia, święta góra Kikujów[86]
  • 1992–1993 – Na Uralu Subpolarnym[87]
  • 1998 – Gonga Shan[58]
  • 2000 – Laos – notatki spisane na gorąco[59]
  • 2001 – Tybet chiński – notatki spisane na gorąco[60],
  • 2006 – Dawnych wspomnień czar czyli Towarzystwo do Handlu ze Wschodem im. Stanisława Wokulskiego[61],
  • 2011 – Wyprawa klubowa w Bieszczady Zachodnie w lipcu 1953 roku[88].

Odznaczenia i wyróżnienia

Za działalność w okresie II wojny światowej oraz za zasługi w utrwalaniu pamięci o ludziach i czynach w walce o niepodległość Polski podczas wojny i po jej zakończeniu Leszek Sawicki otrzymał[89]:

W czasie pracy w Instytucie Geologicznym był odznaczony, kolejno[89]:

Został odznaczony ponadto[89]:

Przypisy

  1. ↑ Nekrolog w Gazecie Wrocławskiej, 24 II 2017, strona 12
  2. ↑ a b c Zbigniew Domasławski. „„Brzask” – Rocznik Towarzystwa Miłośników Ziemi Trzebnickiej”, s. 155-157, 2006. Trzebnica. ISSN 0860-4975. 
  3. ↑ a b c Leszek Sawicki. Danuta Miszewska. „„Brzask” – Rocznik Towarzystwa Miłośników Ziemi Trzebnickiej”, s. 79-184, 2006. Trzebnica. ISSN 0860-4975. 
  4. ↑ Małgorzata Matuszewska. Wiedzieliśmy, że każdy harcerz ma być wzorem. „Gazeta Wrocławska”, s. 14, 18–19.04.2009. Wrocław. ISSN 1898-3146. 
  5. ↑ a b c L. Sawicki. We Wrocławiu, przed pięćdziesięciu laty. „Przegląd Geologiczny”. 47 (6), 1999. 
  6. ↑ a b c Jana Eggers-Dymarski, Joanna Gizewska, Karin Lenk, Gabriele Pfeifer: Pomiędzy starą a nową ojczyzną: Lwowianie we Wrocławiu. Dokumentation der Oral History Seminare des Lehrstuhls für Polen- und Ukrainestudien an der Europa-Universität Viadrina; Polski Wrocław jako metropolia europejska – Pamięć i polityka historyczna z punktu widzenia oral history; Wrocław 2005. [dostęp 2013-08-23].
  7. ↑ a b Państwowy Instytut Geologiczny, Oddział Dolnośląski im. Profesora Henryka Teisseyre’a: Szczegółowa mapa geologiczna Sudetów w skali 1:25 000. sudety.pgi.gov.pl. [dostęp 2013-08-23].
  8. ↑ a b Stefan Cwojdziński: Charakterystyka budowy geologicznej Dolnego Śląska. W: Strona internetowa PIG-PIB [on-line]. www.pgi.gov.pl. [dostęp 2013-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-23)].
  9. ↑ a b op.cit. Historia Oddziału Dolnośląskiego PIG-PIB. s. 2.
  10. ↑ Dr Leszek Sawicki, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2013-03-04].
  11. ↑ Stefan Cwojdziński: Historia Oddziału Dolnośląskiego PIG-PIB. W: Strona internetowa PIG-PIB [on-line]. www.pgi.gov.pl/pl. s. 1. [dostęp 2013-08-23].
  12. ↑ op.cit. Historia Oddziału Dolnośląskiego PIG-PIB. s. 3.
  13. ↑ a b c op.cit. Historia Oddziału Dolnośląskiego PIG-PIB. s. 4.
  14. ↑ Geografia ogólna (wykaz autorów, konsultantów, recenzentów). W: Wielka Encyklopedia PWN. T. 31. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s. 548.
  15. ↑ a b L. Sawicki. Budowa wschodniej części bloku przedsudeckiego. „Rocznik Pol. Tow. Geol.”. Materiały sesji „Geologia i ochrona środowiska bloku przedsudeckiego”, 1995. Wrocław. 
  16. ↑ a b A. Majerowicz, L. Sawicki. Wschodnio-sudeckie serie metamorficzne w okolicy Głuchołazów (Sudety Wschodnie). „Biuletyn Instytutu Geologicznego”. 127, 1958. 
  17. ↑ a b L. Sawicki. O zelenych bridlicich v andelohorskych vrstvach u Pokrzyvne v Polsku. „Vestnik UUG”. XXXIV (3), 1959. Praga (cz.). 
  18. ↑ Atrakcje geoturystyczne Geostrady Wschodniosudeckiej. agh.edu.pl. [dostęp 2013-08-23].
  19. ↑ Wiesław Śliżewski, Polska Ekspedycja Geologiczna w Wietnamie, „Biuletyn”, Polscy geolodzy na pięciu kontynentach, PIG Warszawa, 2005, s. 157–164, ISBN 83-7372-840-6.
  20. ↑ a b L. Sawicki. Structure geologique des environs de Lang Vinh. „Biuletyn Instytutu Geologicznego”. 177, 1967 (fr.). 
  21. ↑ a b c L. Sawicki. Sur les possibilites d’aparition de la magnetite hipergene dans les limonites de Lang Vinh. „Biuletyn Instytutu Geologicznego”. 177, 1967 (fr.). 
  22. ↑ a b A. Grzegorski, L. Sawicki. Gisement de limonite de Lang Vinh. „Biuletyn Instytutu Geologicznego”. 177, 1967 (fr.). 
  23. ↑ a b L. Sawicki. Z prac polskiej ekspedycji geologicznej w Demokratycznej Republice Wietnamu. „Wszechświat”, s. 293–299, 1965. 
  24. ↑ a b Woda w Bao Ha, duchy w Trai Hut. W: Informacja bibl. o książce (261 stron) [on-line]. Wydawnictwa Geologiczne, 1966. [dostęp 2013-08-23].
  25. ↑ a b Seryjna mapa geologiczna Dolnego Śląska i Sudetów w skali 1:200 000 – nowe przybliżenie. „Przegląd Geologiczny”. 45 (11), s. 1–4, 1997. 
  26. ↑ a b L. Sawicki, Przeglądowa Mapa Geologiczna Polski 1:200 000” arkusz Kłodzko, Instytut Geologiczny, 1960.
  27. ↑ a b T. Morawski, L. Sawicki. Występowanie szczaw termalnych w Grabinie koło Niemodlina. „Materiały i Studia Opolskie”. XXVI (52/53), 1984. 
  28. ↑ Zbigniew Kotański (red.), Zbigniew Buła i inni (praca zbiorowa): Atlas geologiczny Polski : mapy geologiczne ścięcia poziomego : 1:750 000. Wydawnictwa Kartograficzne Polskiej Agencji Ekologicznej, Warszawa, 1997. [dostęp 2013-08-25].
  29. ↑ a b L. Sawicki. Mapy geologiczne Dolnego Śląska. „Atlas Śląska Dolnego i Opolskiego; praca zbiorowa (red. W. Pawlak)”, 1997. PAN, Wrocław. 
  30. ↑ K. Dziedzic, S. Kozłowski, A. Majerowicz, L. Sawicki: Surowce mineralne Dolnego Śląska (510 stron). 1979: Ossolineum, 1979.
  31. ↑ L. Sawicki. Surowce mineralne w gospodarce wojennej Niemiec podczas drugiej wojny światowej. „Kwartalnik Geologiczny”. 44 (11), s. 1077–1082, 1996. 
  32. ↑ Stefan Cwojdziñski, Justyna Pacuła, Andrzej Stachowiak: Geostrada Sudecka – nowa forma geoturystyki w Sudetach. W: Geoturystyka 4 (19) 2009: 43–60 [on-line]. [dostęp 2013-08-23].
  33. ↑ Tadeusz Słomka, Tomasz Bartuś, Wojciech Mastej i wsp.: Koncepcja projektu: „Geostrada Sudecka – studium geologiczno-krajobrazowe z inwentaryzacją obiektów dziedzictwa przyrody nieożywionej”. W: Geoturystyka 4 (19) 2009: 3–1 [on-line]. home.agh.edu.pl. [dostęp 2013-08-23].
  34. ↑ Tomasz Bartuś, Wojciech Mastej, Marek Łodziński: Atrakcje geoturystyczne Geostrady Środkowosudeckiej. W: Geoturystyka 4 (19) 2009: 43–60 [on-line]. home.agh.edu.pl. [dostęp 2013-08-23].
  35. ↑ V Krajowy Zjazd Sprawozdawczo-Wyborczy TMLiKPW w Bydgoszczy-Pieczyskach (1-2 maja 2004 r.). W: Towarzystwo Miłośników Lwowa I Kresów Południowo-Wschodnich [on-line]. www.lwow.com.pl. [dostęp 2013-08-23].
  36. ↑ a b L. Sawicki. Akcja „Burza” we wspomnieniach. Dziesięć lipcowych dni 1944 roku. „Semper Fidelis”, s. 12–18, 1994. 
  37. ↑ a b L. Sawicki. Po „Burzy”. „Semper Fidelis”, s. 15–18 (5)i 6–8 (6), 1994. 
  38. ↑ a b L. Sawicki. W berlingowskim mundurze. „Semper Fidelis”, s. 15–17, 1995. 
  39. ↑ Archiwum. W: Strona internetowa kwartalnika Cracovia Leopolis [on-line]. archive.iscracovia-leopolis.pl. [dostęp 2013-08-23].
  40. ↑ a b L. Sawicki. Stryj Franek nie wrócił z włoskiego frontu. „Rocznik Lwowski”, s. 285–299, 2004. 
  41. ↑ a b L. Sawicki. Wehrmacht-Quartieramt w mieście Lemberg. „Rocznik Lwowski”, s. 155–169, 2005. 
  42. ↑ a b L. Sawicki. Studnia w Gawareczyźnie. „Semper Fidelis”, s. 33–38, 2006. 
  43. ↑ a b L. Sawicki. Baudienst-Kommandostelle w mieście Lemberg. „Rocznik Lwowski”, s. 145–178, 2006. 
  44. ↑ a b L. Sawicki. Cyk, pitolku, tranwaj rucha. „Rocznik Lwowski”, s. 157–170, 2007. 
  45. ↑ a b L. Sawicki. Moje lwowskie szkoły. „Rocznik Lwowski”, s. 213–244, 2008-2009. 
  46. ↑ a b L. Sawicki. Haneczka z ulicy Kurkowej. „Rocznik Lwowski”, s. 159–183, 2010-2012. 
  47. ↑ a b Leszek Sawicki, Kalendarz Lwowski na rok 2003, Fundacja Semper Fidelis, 2006.
  48. ↑ Recenzja "Kalendarza Lwowskiego 2003". „Cracovia-Leopolis”, s. 43, 2003. 
  49. ↑ a b Leszek Sawicki. Korzenie, drzewo, złote liście. „Cracovia – Leopolis”, s. 28–33, 2008. 
  50. ↑ a b Leszek Sawicki. Korzenie, drzewo, złote liście. „Cracovia – Leopolis”, s. 31–35, 2008. 
  51. ↑ Maria Sawicka: Zapach monsunu. Wrocław: Oficyna Wydawnicza „Sudety”, 1992, s. 1–131.
  52. ↑ L. Sawicki, M. Sawicka. Na Jedwabnym Szlaku. „Na Szlaku”, 1990. Wrocław: PTTK. 
  53. ↑ a b c L. Sawicki. U Zeusa na Olimpie. „Poznaj Świat”, s. 3–6, 1973. 
  54. ↑ a b L. Sawicki, M. Sawicka. Mudumalai. „Poznaj Świat”, s. 10–13, 1979. 
  55. ↑ a b L. Sawicki. Osiemsetlecie klasztoru Czerwonych Czapek. „Poznaj Świat”, s. 15–18, 1980. 
  56. ↑ a b L. Sawicki. W pustynnych Himalajach nad Czandrą. „Poznaj Świat”, s. 4–7, 1986. 
  57. ↑ a b L. Sawicki. Na Bromo wchodzi się nocą. „Poznaj Świat”, s. 3–5, 1988. 
  58. ↑ a b L. Sawicki. Gonga Shan. „Przez Świat”. III, 1998. 123–130. 
  59. ↑ a b L. Sawicki. Laos – notatki spisane na gorąco. „Przez Świat”. IV, s. 151–163, 2000. 
  60. ↑ a b L. Sawicki. Tybet chiński – notatki spisane na gorąco. „Przez Świat”. V, s. 145–154, 2001. 
  61. ↑ a b L. Sawicki. Dawnych wspomnień czar czyli Towarzystwo do Handlu ze Wschodem im. Stanisława Wokulskiego. „Przez Świat”. X, s. 11–15, 2006. 
  62. ↑ Most widely held works by Leszek Sawicki (ang.). W: WorldCat Identities [on-line]. orlabs.oclc.org. [dostęp 2013-08-23].
  63. ↑ Ćwiczenia terenowe. W: Materiały dydaktyczne Katedry Geologii Uniwersytetu Łódzkiego [on-line]. nargeo.geo.uni.lodz.pl. [dostęp 2013-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-02-17)].
  64. ↑ Opracowanie Ekofizjograficzne dla Województwa Dolnośląskiego. W: Strona internetowa Wojewódzkiego Biura Urbanistycznego we Wrocławiu [on-line]. www.eko.wbu.wroc.pl. [dostęp 2013-08-23].
  65. ↑ Leszek Sawicki: Pies i geolog drogą nie chodzą. Zakład Publikacji, Warszawa: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, 2014, seria: Wokół Geologii. ISBN 978-83-7863-316-7.
  66. ↑ L. Sawicki J. Jerzmański. Dolnośląska Stacja Terenowa I.G. w okresie Dziesięciolecia. „Przegląd Geologiczny”. 7, 1955. 
  67. ↑ L. Sawicki, Szczegółowa Mapa Geologiczna Sudetów 1:25 000, arkusze: Głuchołazy (1957), Podlesie (1957), Kamienica (1959), Międzylesie (1962), Potoczek (1962), Państwowy Instytut Geologiczny, 1957–1962.
  68. ↑ L. Baraniecki, J. Gaździk, L. Sawicki, Szczegółowa Mapa Geologiczna Sudetów 1:25 000, Arkusz Prudnik, Państwowy Instytut Geologiczny, 1957.
  69. ↑ H. Teisseyre, L. Sawicki, Szczegółowa Mapa Geologiczna Sudetów 1:25 000, arkusz Zagórze Śląskie, Państwowy Instytut Geologiczny, 1958.
  70. ↑ L. Sawicki. Współpraca geologiczna polsko-czechosłowacka w Sudetach. „Przegląd Geologiczny”. 8-9, 1958. 
  71. ↑ R. Osika, L. Sawicki. Staropaleozoiczne złoża apatytów w Wietnamie Północnym oraz uwagi o możliwościach poszukiwawczych podobnego typu złóż w Polsce. „Przegląd Geologiczny”, 1965. 
  72. ↑ L. Sawicki, Mapa geologiczna Dolnego Śląska 1:200 000, Warszawa: Wydawnictwa Geologiczne, 1966.
  73. ↑ A. Bossowski, L. Sawicki. The Silesian-Opole Depression against the Background of the Fore-Sudetic Structures. „Biuletyn Instytutu Geologicznego”. 227, 1968 (ang.). 
  74. ↑ I. Kura, L. Sawicki. Recent work on the Crystalline Massifs in the Góry Bystrzyckie and Góry Orlickie Mountains. „Biuletyn Instytutu Geologicznego”. 227, 1968 (ang.). 
  75. ↑ L. Sawicki. Zarys budowy geologicznej – utwory przedkenozoiczne. „Surowce mineralne województwa opolskiego (praca zbiorowa, red. S. Kozłowski)”, 1979. Warszawa: Wydawnictwa Geologiczne. 
  76. ↑ W. Ryka, L. Sawicki. Aktualny stan badań utworów prekambryjskich w Polsce i kierunki ich rozwoju. „Kwartalnik Geologiczny”. 24 (1), 1980. 
  77. ↑ L. Sawicki. Rozwój poglądów na tektonikę utworów paleozoicznych regionu dolnośląskiego. „Biuletyn Instytutu Geologicznego”. XXV, 1982. 
  78. ↑ L. Sawicki. Mapa geologiczna regionu dolnośląskiego w skali 1:100 000 – próba syntezy kartograficznej Sudetów. „Materiały sesji „50-lecie polskiej geologii na Uniwersytecie Wrocławskim”, 1995. Wrocław. 
  79. ↑ L. Sawicki, Mapa geologiczna regionu dolnośląskiego z przyległymi obszarami Czech i Niemiec (bez utworów czwartorzędowych) 1:100 000, Warszawa: PIG, 1995.
  80. ↑ L. Sawicki, Mapa geologiczna regionu dolnośląskiego z przyległymi obszarami Czech i Niemiec 1:100 000. Podstawy litostratygraficzne i kodyfikacja wydzieleń, PIG, Warszawa, 1997.
  81. ↑ Leszek Sawicki. Geostrada Sudecka – utopia i rzeczywistość. „Przegląd Geologiczny”, s. 181–183, 2014. 
  82. ↑ L. Sawicki. Burza po „Burzy” (Posłowie). „Semper Fidelis”, s. 12–14, 1995. 
  83. ↑ L. Sawicki. Lwowski bałak na wrocławskim ”tretuarzy”. „Wrocław-Lwów, Lwów-Wrocław”, s. 125–132, 1995. Fundacja Kresowa „Semper Fidelis”. 
  84. ↑ L. Sawicki. Wspomnienie o Profesorze Henryku Teisseyre, założycielu Dolnośląskiego Oddziału Państwowego Instytutu Geologicznego. „Przegląd Geologiczny”. 51 (10), s. 895–900, 2003. 
  85. ↑ L. Sawicki. Rekonesans w chińskim Tiań-Szaniu. „Na Szlaku”, 1991. Wrocław: PTTK. 
  86. ↑ L. Sawicki. Mount Kenia, święta góra Kikujów. „Na Szlaku”, 1992. Wrocław: PTTK. 
  87. ↑ L. Sawicki. Na Uralu Subpolarnym. „Na Szlaku”, 1992-1993. Wrocław: PTTK. 
  88. ↑ L. Sawicki. Wyprawa klubowa w Bieszczady Zachodnie w lipcu 1953 roku. „Bieszczady”, 2011. 
  89. ↑ a b c jms ls. O dwóch takich z Łyczakowa, co dostali medale. „Biuletyn Informacyjny 'Życie Kresowian'”, grudzień 2013. Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich. ISSN 2084-6479. 

Media użyte na tej stronie

POL Medal Wojska BAR.svg
Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape .
POL Krzyż Armii Krajowej BAR.svg
Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape .
POL Medal 40-lecia Polski Ludowej BAR.svg
Baretka: Medal 40-lecia Polski Ludowej
POL Medal 30-lecia Polski Ludowej BAR.svg
Baretka: Medal 30-lecia Polski Ludowej
POL Medal Zwycięstwa i Wolności BAR.svg
Baretka: Złoty Medal Zwycięstwa i Wolności
POL Medal Pro Memoria BAR.png
Baretka Medalu "Pro Memoria"
GLOBETROTTER.jpg
Autor: Zbigniew Lubicz-Miszewski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ekslibris dla geologa Leszka Sawickiego
Odznaka Grunwaldzka whole.JPG
Autor: User:Jurek281, Licencja: CC BY 3.0
Odznaka Grunwaldzka (zdjęcie pierwotnie wikipedysty Jurek281)