Leszyce

Artykuł

52°58′49″N 18°9′26″E

- błąd

38 m

WD

52°57'N, 18°12'E

- błąd

20464 m

Odległość

1675 m

Leszyce
wieś
Ilustracja
Staw w Leszycach
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Powiat

bydgoski

Gmina

Nowa Wieś Wielka

Wysokość

83 m n.p.m.

Liczba ludności (III 2011)

80[1]

Strefa numeracyjna

52

Tablice rejestracyjne

CBY

SIMC

0092752

Położenie na mapie gminy Nowa Wieś Wielka
Mapa konturowa gminy Nowa Wieś Wielka, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Leszyce”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Położenie na mapie powiatu bydgoskiego
Mapa konturowa powiatu bydgoskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Leszyce”
Ziemia52°58′49″N 18°09′26″E/52,980278 18,157222

Leszycewieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie bydgoskim, w gminie Nowa Wieś Wielka.

Podział administracyjny

Zabudowa
Droga w głębi miejscowości
Przydrożna kapliczka
Wypas bydła
Opuszczony cmentarz poewangelicki
Polana leśna w Leszycach

W latach 1950–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.

Demografia

Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 80 mieszkańców[1]. Jest czternastą co do wielkości miejscowością gminy Nowa Wieś Wielka.

Położenie

Leszyce to wieś sołecka usytuowana w południowej części Puszczy Bydgoskiej, około 5,5 km na wschód od Nowej Wsi Wielkiej i 3 km na zachód od Chrośnej. Pod względem fizyczno-geograficznym leży w obrębie Pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej w mezoregionie Kotlina Toruńska[2].

Charakterystyka

Leszyce położone są w południowej części Puszczy Bydgoskiej, w oddaleniu od ruchliwych szlaków komunikacyjnych. Miejscowość zajmuje enklawę leśną, gdzie znajdują się wilgotniejsze siedliska, łąki i torfowiska. W tym rejonie Puszczy znajduje się pas gleb piaszczysto-gliniastych, ciągnących się z zachodu na wschód. Jest to ostaniec wysoczyzny morenowej w Kotlinie Toruńskiej, wyniesiony ok. 5–10 m powyżej typowej terasy pradolinnej (75 m n.p.m). Tereny te wylesiono i zasiedlono już kilkaset lat temu. Zajmują je wsie: Dobromierz, Dębinka, Leszyce i Chrośna. Na północ i zachód od wsi wśród lasu spotyka się obniżenia wypełnione wodą (stawy) lub też torfowiska porośnięte roślinnością hydrofilną. Na południe od wsi znajduje się pas zalesionych wydm śródlądowych.

W sołectwie Leszyce występują grunty rolne o najwyższej wartości bonitacyjnej w gminie Nowa Wieś Wielka. Są to ok. 4 ha – klasy IIIa i około 22 ha – klasy IIIb. Łącznie w sołectwie Leszyce jest 207 ha gruntów ornych, 70 ha łąk i pastwisk oraz 4711 ha lasów[3].

W 2010 r. w miejscowości zarejestrowane były 4 podmioty gospodarcze – wszystkie to osoby fizyczne[4].

Na terenie wsi zlokalizowany jest nieczynny cmentarz ewangelicki[5]

Nazwą Leszyce określa się również leśnictwo, które wchodzi w skład Nadleśnictwa Solec Kujawski. Jego powierzchnia wynosi 1124 ha z czego 1009 ha to powierzchnia leśna, a 114 ha stanowi powierzchnię nieleśną[3]. Na soczewkach lepszych gleb, występują tu lokalnie zbiorowiska boru mieszanego świeżego oraz ubogich postaci grądów[3].

Historia

Pierwsze źródła pisane o osadzie Lesice[a] pochodzą z inwentarza starostwa bydgoskiego datowanego na lata 80. XVII wieku[6] Podobnie, jak w innych enklawach założonych w Puszczy Bydgoskiej (Łażyn, Nowa Wieś, Chrośna) mieszkali tu smolarze trudniący się wyrobem smoły drzewnej. W 1712 r. odnotowano jedynie dwóch komorników, którzy obsiewali pole i posiadali po parze wołów i jednej krowie[6]. W 1713 oraz 1717 roku mieszkał tu jeden smolarz wraz z komornikiem.

W 1723 r. wieś otrzymał w kontrakcie owczarz Jerzy Beelke, który obowiązany był opłacać czynsz, pogłówne i hibernę na rzecz wójta bydgoskiego[7]. Kontakt przedłużono w 1759 r. na kolejne 50 lat[8]. W 1765 roku wieś posiadała 4 włóki i 15 morgów ziemi uprawnej i była opodatkowana kwotą 361 florenów[6].

Z mapy topograficznej Friedricha von Schröttera (1798-1802) wynika, że wieś znajdowała się na polanie leśnej w otoczeniu pól, łąk i torfowisk. W XIX wieku nazwę miejscowości zniemczono na Leschütz. Wieś rozrosła się wskutek napływu kolonistów niemieckich. Spis miejscowości rejencji bydgoskiej z 1833 r. podaje, że we wsi w powiecie bydgoskim mieszkało 48 osób (43 ewangelików, 5 katolików) w 6 domach[9]. Według opisu Jana Nepomucena Bobrowicza z 1846 r. wieś Leszyce należała do rządowej domeny bydgoskiej[10]. Kolejny spis z 1860 r. podaje, że we wsi Leschütz mieszkały 73 osoby (72 ewangelików, 1 katolik) w 6 domach. Po zachodniej stronie Leszyc znajdowała się osada zwana Kirschgrund wraz z leśniczówką. Mieszkały w niej łącznie 52 osoby (wszyscy to ewangelicy) w 6 domach. Najbliższa szkoła znajdowała się w Dąbrowie Wielkiej. Właścicielem wsi był niejaki Böhlke[11].

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego dla roku 1884 podaje, że Leszyce (niem. Leschütz) były gminą wiejską w powiecie bydgoskim. Mieszkało tu 78 osób (65 ewangelików, 13 katolików) w 6 domach. Rozróżniano dwie wsie: Leszyce Wielkie i Małe. Najbliższa poczta znajdowała się w Nowej Wsi Wielkiej, a telegraf i stacja kolejowa w Bydgoszczy[12]. W miejscowości funkcjonowała cegielnia.

W styczniu 1920 roku na mocy traktatu wersalskiego miejscowość znalazła się w granicach odrodzonej Polski. Spis ludności z dnia 30 września 1921 r. wykazał, że wieś Leszyce wchodząca w skład powiatu bydgoskiego liczyła 149 mieszkańców (18 Polaków, 131 Niemców), którzy zamieszkiwali 23 domy[13]. Według tego samego spisu Leszyce Nadleśnictwo liczyło 72 mieszkańców (34 Polaków, 38 Niemców), którzy zamieszkiwali 15 domów[13].

Do 1934 r. Leszyce były gminą wiejską o powierzchni 213 ha[b]. Istniało tu 16 gospodarstw należących do mniejszości niemieckiej, które obejmowały łącznie 85% powierzchni wsi[13]. Od 1934 r. Leszyce były gromadą wchodzącą w skład gminy Solec Kujawski. Gromada obejmowała wieś Leszyce oraz Leszyce Nadleśnictwo. We wsi istniała szkoła elementarna, która powstała prawdopodobnie jeszcze w okresie pruskim. Językiem wykładowym w szkole był niemiecki[13].

Podczas okupacji niemieckiej wieś wchodziła w skład nowo utworzonej gminy Nowa Wieś Wielka[13], do czasu gdy gminę tą rozwiązano i wcielono do gminy Solec Kujawski[c]. Pod koniec wojny Niemcy zbudowali na terenie obecnej gminy Nowa Wieś Wielka system umocnień, ciągnący się od Dąbrówki przez łąki wzdłuż lasów aż do Nowej Wioski i Leszyc. Zakwaterowano do nich ok. 2000 młodych żołnierzy z Hitlerjugend[13]. W styczniu 1945 r. nacierające wojska radzieckie uderzeniem oskrzydlającym ominęły Bydgoszcz, pozostawiając na tyłach oddziały niemieckie (m.in. na terenie Dobromierza, Łażyna i Prądocina), których likwidacją zajęli się żołnierze 47. Armii Radzieckiej i polscy czołgiści[13].

W latach 1945-1954 Leszyce były gromadą wiejską wchodząc w skład gminy Solec Kujawski. Gromada obejmowała: wieś Leszyce, leśnictwo Leszyce, nadleśnictwo Leszyce, leśnictwo Nowawieś, leśnictwo Dobromierz, osadę Dębinka oraz leśnictwo Dąbrowy Wielkie. W 1948 roku gromada posiadała powierzchnię 9795 ha (w tym 9159 ha lasów) i zaludnienie 266 osób[13]. W 1959 roku we wsi otwarto jednoklasową szkołę powszechną[13]. W latach 60. była to szkoła niepełna, realizująca program 4 klas. W 1973 roku szkołę zlikwidowano, a dzieci włączono do obwodu szkolnego w Nowej Wsi Wielkiej. Na przełomie lat 50. i 60. XX w. w miejscowości założono również punkt biblioteczny[13].

W latach 1947-1953 w dyskusjach na temat nowego podziału administracyjnego prowadzonych między starostwem bydgoskim a samorządami, przedstawiciele wsi opowiadali się za przywróceniem gminy Nowa Wieś Wielka i włączeniem do niej wsi Leszyce. Po reformie administracyjnej z 25 września 1954 r. miejscowość znalazła się jako jedno z 16 sołectw w gromadzie Nowawieś Wielka[13]. Obejmowało ono wieś Leszyce oraz leśnictwa: Dębinka, Leszyce i Nowa Wieś. Obszar lasu o powierzchni 646 ha z dawnej gromady Leszyce włączono natomiast do powiatu inowrocławskiego[13].

20 marca 1978 r. mocą uchwały Gminnej Rady Narodowej w Nowej Wsi Wielkiej zlikwidowano sołectwo Leszyce i włączono je do sołectwa Dąbrowa Wielka[13]. Sołectwo utworzono ponownie z dniem 20 lipca 1981 r.[13]

Uwagi

  1. w inwentarzach wójtostwa i starostwa bydgoskiego wieś nazywano również Smolnia
  2. Od 1928 r. w skład Starostwa Powiatowego w Bydgoszczy wchodziły 3 gminy miejskie, 6 wójtostw, 123 gminy wiejskie i 42 obszary dworskie, a od 1 kwietnia do 22 września 1934 r. – 3 gminy miejskie, 120 wiejskich i 38 obszarów dworskich
  3. W skład gminy Nowa Wieś Wielka (1940-1945) weszły wyłączone z gminy Solec Kujawski wsie: Chrośna, Dąbrowy Wielkie, Dobromierz, Leszyce, Łażyn i Nowa Wieś Wielka

Przypisy

  1. a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  2. Środowisko przyrodnicze Bydgoszczy. Praca zbiorowa pod red. Józefa Banaszaka, Wydawnictwo Tanan. Bydgoszcz 1996
  3. a b c Opracowanie ekofizjograficzne dla terenu gminy Nowa Wieś Wielka
  4. Portret miejscowości statystycznych w gminie Nowa Wieś Wielka (powiat bydgoski, województwo kujawsko-pomorskie) w 2010 r. Bank Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego, oddział w Bydgoszczy
  5. Zapomnine cmentarze gminy Nowa Wieś Wielka. [dostęp 2012-04-05].
  6. a b c Guldon Zenon: Opisy starostwa bydgoskiego z lat 1661-1765. Bydgoskie Towarzystwo Naukowe. Źródła do dziejów Bydgoszczy nr 2. Bydgoszcz 1966
  7. Guldon Romana, Guldon Zenon: Inwentarz wójtostwa bydgoskiego z 1744 roku. [w:] Bydgoskie Towarzystwo Naukowe. Prace Wydziału Nauk Humanistycznych. Seria C. Nr 10. Prace Komisji Historii VII. Bydgoszcz 1970
  8. Kabaciński Ryszard: Inwentarze starostwa i wójtostwa bydgoskiego z lat 1753-1766 roku. [w:] Bydgoskie Towarzystwo Naukowe. Źródła do dziejów Bydgoszczy. Nr 9. Warszawa-Poznań 1977
  9. Verzeichniss aller Ortschaften des Bromberger Regierungs-Bezirks mit einer geographisch-statistischen Uebersicht. Bromberg 1833
  10. Jan Nepomucen Bobrowicz: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Lipsk: Księgarnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 427.
  11. Verzeichniss sämmtlicher Ortschaften des Regierungs-Bezirks Bromberg. Bromberg 1860
  12. http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_V/180 dostęp 6-10-2014
  13. a b c d e f g h i j k l m n Łukasz Myszka, Gmina Nowa Wieś Wielka. Z dziejów samorządu terytorialnego – do 2002 roku, Bydgoszcz: Bydgoski Dom Wydawniczy Margrafsen, 2006, ISBN 83-89734-14-1, OCLC 749214986.

Media użyte na tej stronie

Kuyavian-Pomeranian Voivodeship location map.svg
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.83 N
  • S: 52.28 N
  • W: 17.16 E
  • E: 19.88 E
Bydgoszcz County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Bydgoszcz County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 53.46 N
  • S: 52.91 N
  • W: 17.65 E
  • E: 18.42 E
Wikimedia Community Logo.svg
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
Leszyce 10 7-2015.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Położona w Puszczy Bydgoskiej wieś Leszyce, gmina Nowa Wieś Wielka, powiat bydgoski
Leszyce 5 7-2015.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Położona w Puszczy Bydgoskiej wieś Leszyce, gmina Nowa Wieś Wielka, powiat bydgoski
Leszyce kapliczka 2 7-2015.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Leszyce, gmina Nowa Wieś Wielka, powiat bydgoski, kapliczka przydrożna
Nowa Wieś Wielka (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Nowa Wieś Wielka, Polska
Leszyce 7 7-2015.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Położona w Puszczy Bydgoskiej wieś Leszyce, gmina Nowa Wieś Wielka, powiat bydgoski
Leszyce k Debinki 10 7-2015.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Leszyce, gmina Nowa Wieś Wielka, powiat bydgoski
Leszyce cmentarz poewang 3 7-2015.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Leszyce, gmina Nowa Wieś Wielka, opuszczony cmentarz poewangelicki
Leszyce 1 7-2015.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Położona w Puszczy Bydgoskiej wieś Leszyce, gmina Nowa Wieś Wielka, powiat bydgoski