Letnin

Letnin

wieś
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	pyrzycki
Gmina	Pyrzyce
Liczba ludności (2007)	330
Strefa numeracyjna	91
Tablice rejestracyjne	ZPY
SIMC	0781888
Położenie na mapie gminy Pyrzyce Letnin
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Letnin
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Letnin
Położenie na mapie powiatu pyrzyckiego Letnin
53°06′55″N 14°58′55″E/53,115278 14,981944

Letnin – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie pyrzyckim, w gminie Pyrzyce.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.

Historia

Wieś w obecnym kształcie zabudowana w XIII w., wspomniana już w 1260 r. należała do rodziny rycerza de Letenin w XIV-XV, żyjącego w Ziemi Pyrzyckiej i Lipiańskiej. Znaleziska archeologiczne między innymi: kurhany, groby, narzędzia, ceramika) z epoki kamiennej, osada z okresu brązu na pograniczu z polami Krasnego, cmentarzysko łużyckie na zach. od młyna Górnego, dzida żelazna z okresu lateńskiego, urna z perłami i ceramika z okresu rzymskiego, wczesnośredniowieczny cmentarz szkieletowy na dgrodze do Brzeska ustalają rodowód wsi na IV wiek p.n.e. W 1303 biskup Henryk swemu zastępcy w kapitule, witztumowi (łac. vicedominus), określił stałe dochody właśnie w postaci Letnina wraz z parafią, młynem. W 1487 witztum przekazał Damianowi v. Schóning z Lubiatowa, jego braciom i kuzynom dziedzicznie swe dobra (4 łany chłopskie, zagroda komornika, połowa młyna) po ich zmarłych kuzynach Baltazarze i Janie z Letnina. W 1489 również Antoni Schóning posiadał tu lenno od kapituły. W czasie reformacji Letnin nadal pełni szczególną rolę jako posiadłość vicedominatu, którym zarządzał lenny sołtys. Od końca XVI w. przez 300 lat Letnin był do 1913 gniazdem rodziny sołtysiej Michaelis osadzonej w osobie Joachima przez witztuma Henryka Rahmela, rycerza z okolic Sławna. Rodzina wymarła w latach dwudziestych XX wieku. W 1919 zamieszkiwało – 446 osób, 1920 – 410 osób, 1925 - 456 osób, 1933 - 461 osób, 1939 - 755 osób. 2 marca 1945 od strony Pstrowic wjechały radzieckie czołgi. Rosjanie zastrzelili burmistrza Wilhelma Lipkę, powieszono nauczyciela z żoną i córką, Po zdobyciu Pyrzyc w młynie Dolnym zakwaterowały pododdziały I Samodzielnej Brygady Moździerzy II Armii WP. W czerwcu młyn Górny został uruchomiony przez Naumanna, pracującego u polskiego żołnierza - osadnika. W lipcu 1945 r. wysiedlono pierwszą partię Niemców, głównie starców i rodziny wielodzietne, zatrzymując zdolnych do pracy. Od jesieni 1945 r. przybywali pierwsi osadnicy z Polski. Pozostałych Niemców wysiedlono w maju 1946. Nazwa: Latonino 1945, Letninek 1946. Majątek państwowy: 185 ha w 1948, w 1961 - 445 mieszkańców, w 1993 - 402 mieszkańców, w 2007 - 330 mieszkańców. W 1991 obszar wsi wynosił 911 ha. Wieś posiadała zespół śpiewaczym „Kresowianka"^[1].

Zabudowa wsi

• Chałupy z szachulca, w tym chata Tarnowskich (nr 5 i nr. 30) z ciemną kuchnią bez okien - przykład domu pyrzyckiego.

Zabytki

• kościół z XIII w., zbudowany z granitowej kostki, w 1743 odbudowany po pożarze wywołanym przez uderzenie pioruna. Wewnątrz pozostałości renesansowego tryptyku z wizerunkiem dwunastu apostołów i równie starą ambonę.
• dwór z XIX w., piętrowy z poddaszem, skromnym detalem neogotyckim, na frontowej ścianie sterczyny i blanki, oktagonalna, czterokondygnacyjna wieża^[2].

Przypisy

Bibliografia

• "Pyrzyce i okolice poprzez wieki" Edward Rymar str. 355, Pyrzyce 2009 r. ISBN 978-83-928772-0-2