Leto (mitologia)

Leto
bogini jedna z tytanid
Ilustracja
Marcantonio Franceschini: Narodziny Apollina i Diany (Artemidy), obraz olejny na płótnie z 1692–1709, Liechtenstein Museum, Wiedeń
Inne imionaLatona
Występowaniemitologia grecka
Rodzina
OjciecKojos
MatkaFojbe
DzieciApollin,
Artemida
Tytios porywa Leto, greckie malowidło w stylu czerwonofigurowym na attyckiej amforze z VI w. p.n.e., Luwr, Paryż

Leto (także Latona; stgr. Λητώ Lētṓ, łac. Latona, Lato) – w mitologii greckiej jedna z tytanid.

Należała do drugiego pokolenia tytanów[1]. Uchodziła za córkę tytana Kojosa i tytanidy Fojbe oraz za siostrę Asterii[2][3].

Z bogiem Zeusem, który był jej kochankiem, miała bliźnięta: Apollina i Artemidę[3]. Dzieci urodziła na wyspie Delos (późniejszym ośrodku kultu obydwu bóstw), bowiem tutaj znalazła schronienie przed wężem Pytonem, którego zesłała na nią zazdrosna Hera[4][5][6].

Wyobrażenie o tytanidzie przejawia się w sztukach plastycznych, między innymi w greckim malarstwie wazowym (Tytios porywa Leto) i rzeźbie (wschodni przyczółek Partenonu, fryz pergameńskiego ołtarza, przedstawiający sceny z gigantomachii)[3].

Imionami tytanidy zostały nazwane planetoidy – (68) Leto i (639) Latona.

Zobacz też

Przypisy

  1. Carlos Parada: Titans (Second generation, descending from the first) (ang.). maicar.com. [dostęp 2010-04-28].
  2. Pierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2008, s. 207. ISBN 83-04-04673-3.
  3. a b c Vojtech Zamarovský: Bohovia a hrdinovia antických bájí. Bratislava: Perfekt a.s., 1998, s. 259. ISBN 80-8046-098-1. (słow.); polskie wydanie: Bogowie i herosi mitologii greckiej i rzymskiej (Encyklopedia mitologii antycznej, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej).
  4. Aaron J. Atsma: Apollon cult (ang.). theoi.com. [dostęp 2010-08-06].
  5. Homer: Odyseja. Warszawa: Biblioteka Klasyki Polskiej i Obcej Czytelnik, 1972, s. 360. Cytat: „Wysepka na Morzu Egejskim, jedna z Cyklad. Sławne miejsce kultu Apollina, którego po długiej wędrówce miała tu w bólach porodzić Latona”.Sprawdź autora:1.
  6. Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian. Warszawa: Świat Książki-Bertelsmann Media, 2005, s. 234–235. ISBN 83-247-0125-7.

Bibliografia

  • Aaron J. Atsma: Leto (ang.). theoi.com. [dostęp 2010-04-28].
  • Leto (ang.). mythindex.com. [dostęp 2010-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-04-25)].
  • Hezjod: Narodziny bogów (Theogonia); Prace i dni; Tarcza. Warszawa: Prószyński i S-ka, 1999. ISBN 83-7255-040-9.
  • Homer: Iliada. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1968, s. 365.Sprawdź autora:1.
  • Mała encyklopedia kultury antycznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990, s. 413. ISBN 83-01-03529-3.
  • Carlos Parada: Leto (ang.). maicar.com. [dostęp 2010-04-28].
  • Bogowie olimpijscy. W: Jan Parandowski: Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1989, s. 51–58. ISBN 83-210-0677-9.
  • Oskar Seyffert: Dictionary of Classical Antiquities, 1894, s. 349: Leto (ang.). ancientlibrary.com. [dostęp 2011-07-25].
  • William Smith: A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology: Leto (ang.). perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-04-30].
  • Harry Thurston Peck: Harpers Dictionary of Classical Antiquities, 1898: Leto (ang.). perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-04-30].

Media użyte na tej stronie

Tityos Leto Louvre G42.jpg
The rape of Leto by Tityos: Apollo (on the left), his bow and quiver hanging behind him, tries to stop Tityos while Artemis, holding a bow and a arrow, motions him to stop. Side A from an Attic red-figure amphora, ca. 515 BC. From Vulci.