Lew Jaszyn
 Lew Jaszyn (1966) | ||||||||||
| Pełne imię i nazwisko | Lew Iwanowicz Jaszyn | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 22 października 1929 | |||||||||
| Data i miejsce śmierci | 20 marca 1990 | |||||||||
| Wzrost | 189 cm | |||||||||
| Pozycja | ||||||||||
| Kariera juniorska | ||||||||||
| ||||||||||
| Kariera seniorska | ||||||||||
| ||||||||||
| Kariera reprezentacyjna | ||||||||||
| ||||||||||
| Dorobek medalowy | ||||||||||
| ||||||||||
| Odznaczenia | ||||||||||
        | ||||||||||
Lew Iwanowicz Jaszyn, ros. Лев Иванович Яшин (ur. 22 października 1929 w Moskwie, zm. 20 marca 1990 tamże) – radziecki piłkarz który grał na pozycji bramkarza[1]. Mistrz Europy 1960 i wicemistrz Europy 1964. Uważany jest za najlepszego bramkarza w historii piłki nożnej[2][3][4][5][6].
Początki
Jaszyn urodził się w Moskwie w rodzinie robotniczej. W 1941 roku z powodu trwającej II wojny światowej został wraz z bliskimi ewakuowany do Uljanowska, leżącego niemal dziewięćset kilometrów na wschód od Moskwy. Po ukończeniu piątej klasy szkoły podstawowej oddelegowano go do pracy w fabryce wojskowej, gdzie zdobywał doświadczenie zawodowe jako ślusarz[1][7] lub monter[8]. Po wojnie wrócił w rodzinne strony i pracował w Tuszynie, gdzie trenował piłkę nożną w przyzakładowej drużynie[8].
Kariera
Całą sportową karierę spędził w stołecznym klubie Dinamo. W klubie tym występował w latach 1949–1971. W czasie 22 lat występów w Dynamie zdobył pięciokrotnie tytuł mistrza ZSRR, a puchar kraju trzykrotnie. Grał również na pozycji bramkarza w drużynie hokejowej Dinama, z którą zdobył mistrzostwo ZSRR w 1953 r.
W 1954 r. Jaszyn zadebiutował w kadrze swojego kraju. W reprezentacji zaliczył 78 występów. Zdobył Mistrzostwo Olimpijskie w 1956 roku, a w cztery lata później tytuł Mistrza Europy. Na Mistrzostwach Świata występował trzykrotnie: 1958, 1962, 1966. Zachował czyste konto w czterech z trzynastu rozegranych meczów. W roku 1970 był również w kadrze ZSRR, ale już jako trzeci bramkarz.
20 października 1957 r. w meczu Polska-ZSRR dwukrotnie pokonał go Gerard Cieślik. Polska wygrała wówczas w Chorzowie 2–1.
Po niepowodzeniu na mundialu 1962 największa krytyka spadła właśnie na niego. Obrażony na kibiców postanowił występować tylko w meczach wyjazdowych reprezentacji.
Lew Jaszyn jest jedynym jak do tej pory bramkarzem, który zdobył Złotą Piłkę magazynu France Football[9]. Dostąpił tego zaszczytu w 1963 r.[7][10]
Jeden z najlepszych występów zanotował w roku 1963 grając w meczu Reszty Świata przeciwko Anglii na stadionie Wembley. Popisał się wówczas serią wspaniałych parad bramkarskich. W całej swej karierze obronił 150 rzutów karnych, dużo więcej niż jakikolwiek inny bramkarz. W 1967 r. odznaczony Orderem Lenina (najwyższe odznaczenie państwowe) za zasługi dla ZSRR. W 1971 r. mając 41 lat rozegrał ostatni mecz dla Dynama Moskwa przeciwko drużynie gwiazd europejskiej piłki. Po zakończeniu kariery piłkarza trenował fińskie drużyny seniorskie oraz młodzieżowe.
Na całym świecie nazywano go Czarną Panterą. Wzięło się to z tego, że zawsze występował w czarnych strojach oraz z powodu jego wyjątkowej sprawności fizycznej. Nazywano go również Czarny Pająk albo Czarna Ośmiornica z powodu długich rąk[11].
W 1986 amputowano mu nogę. Zmarł w 1990 w wyniku powikłań po tej operacji. 13 dni przed śmiercią został uhonorowany tytułem Bohatera Pracy Socjalistycznej i Orderem Lenina[12]. Został pochowany na Cmentarzu Wagańkowskim w Moskwie[1].
FIFA w 1998 roku umieściła Jaszyna w bramce Jedenastki Stulecia[13]. W 2000 roku został wybrany Najlepszym Bramkarzem Stulecia, wyprzedzając Gordona Banksa[14]. W 2002 roku FIFA wyróżniła Jaszyna również jako najlepszego bramkarza finałów Mistrzostw Świata[15].
Życie prywatne
Był żonaty z Walentiną Timofiejewną, z którą miał dwie córki: Irinę i Jelenę. Wnuk Jaszyna, Wasilij Frołow również był bramkarzem[1] – grał w drużynach Dinamo Petersburg i Zielenograd Moskwa.
Statystyki
- 813 meczów w karierze (480 bez straconego gola)
- 326 meczów rozegranych dla Dinama Moskwa w wyjściowym składzie
- 78 meczów w reprezentacji (70 goli straconych)
- 13 występów na Mistrzostwach Świata (4 mecze bez straconego gola)
- 2 występy w meczach Reszty Świata, przeciwko Anglii w 1963 oraz Brazylii w 1968 roku
- 150 obronionych rzutów karnych (średnio bronił co trzeci rzut karny)
Osiągnięcia
Na podstawie[8]:
Klubowe
- Mistrzostwo ZSRR w hokeju na lodzie (1953)
- Mistrzostwo ZSRR w piłce nożnej (5): 1954, 1955, 1957, 1959, 1963
- Wicemistrzostwo ZSRR (6): 1950, 1956, 1958, 1962, 1967, 1970
- Puchar ZSRR (3): 1953, 1967, 1970
Reprezentacyjne
Pozostałe
- Laureat Złotej Piłki w 1963 roku (jedyny w dziejach bramkarz uhonorowany Złotą Piłką)
- czwarte miejsce na Mistrzostwach Świata w Anglii
- trzykrotnie Najlepszy Bramkarz ZSRR (1960, 1963, 1966)
- Order Lenina (1967)
- Order Olimpijski (1986)
- Złoty Order FIFA za zasługi (1988)
- Bramkarz stulecia FIFA
Przypisy
- ↑ a b c d Лев Иванович Яшин. academydinamo.ru. [dostęp 2015-11-16]. (ros.).
- ↑ Lev Ivanovich Yashin, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2019-02-21] (ang.).
- ↑ https://web.archive.org/web/20101020054643/http://adnradio.cl/mundial2010/nota.aspx?id=1299962.
- ↑ Chile 1962 en MARCA.com | La humillación al mejor portero del mundo, www.marca.com [dostęp 2019-02-21].
- ↑ Jascin, idolo e leggenda, archiviostorico.gazzetta.it [dostęp 2019-02-21] (wł.).
- ↑ England Player Honours – World Soccer Players of the Century, www.englandfootballonline.com [dostęp 2019-02-21].
- ↑ a b 1963 – Lev Yachine. francefootball.fr, 2013-12-08. [dostęp 2015-11-16]. (fr.).
- ↑ a b c Ziemowit Ochapski: Lew Jaszyn – Czarna Pantera z Moskwy. sportowefakty.pl, 2013-09-27. [dostęp 2015-11-16]. (pol.).
- ↑ Peter Staunton: Ballon d’Or contender Neuer is the best goalkeeper since Yashin. goal.com, 2014-12-01. [dostęp 2015-11-16]. (ang.).
- ↑ Rob Moore, Karel Stokkermans: European Footballer of the Year („Ballon d’Or”). RSSSF. [dostęp 2015-11-16]. (ang.).
- ↑ Mistrzostwa Świata 2018. Lew Jaszyn na oficjalnym plakacie.. TVN24, 2017-11-28. [dostęp 2017-12-30]. (pol.).
- ↑ Герой Социалистического Труда Яшин Лев Иванович :: Герои страны, www.warheroes.ru [dostęp 2017-11-24].
- ↑ World All-Time Teams. rsssf.com. [dostęp 2015-11-16]. (ang.).
- ↑ Karel Stokkermans: IFFHS’ Century Elections. rsssf.com, 2000-01-30. [dostęp 2015-11-16]. (ang.).
- ↑ FIFA World Cup Dream Team. fifaworldcup.yahoo.com. [dostęp 2015-11-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-04-20)]. (ang.).
Bibliografia
- L. Yashin, [w:] baza Soccerway (zawodnicy) [online] [dostęp 2021-01-01].
- Lew Jaszyn w bazie RusTeam (ros.)
- Lew Jaszyn w bazie Football Facts (ros.)
- Lew Jaszyn w bazie FootballDatabase.eu (ang. • fr. • hiszp.)
- Lew Jaszyn w bazie PlayMakerStats (ang. • fr. • hiszp. • niem. • port. • wł.)
- Lew Jaszyn w bazie WorldFootball.net (ang.)
- Lew Jaszyn w bazie National Football Teams (ang.)
- Lev Yashin, [w:] baza Transfermarkt (zawodnicy) [online] [dostęp 2020-11-21].
- O występie ZSRR na Mistrzostwach Świata 1958 czytaj tutaj.
|
- O występie ZSRR na Mistrzostwach Świata 1962 czytaj tutaj.
|
- O występie ZSRR na Mistrzostwach Świata 1966 czytaj tutaj.
|
- O występie ZSRR na Mistrzostwach Świata 1970 czytaj tutaj.
Media użyte na tej stronie
Pictograms of Olympic sports - Football. This is unofficial sample picture. Images of official Olympic pictograms for 1948 Summer Olympics and all Summer Olympics since 1964 can be found in corresponding Official Reports.
Ribbon bar for the Soviet decoration Order of Lenin. Drawn by Zscout370.
100th Anniversary of Lenin's Birth medal ribbon
Ribbon bar for the Soviet medal "40 Years of Victory"
Source: Drawn by User:Zscout370.svg)
(c) I, Cmapm, CC-BY-SA-3.0
The flag of the Soviet Union (1955-1991) using a darker shade of red.
Soviet 800th Anniversary Of Moscow Ribbon.
Lev Jascin Sticker/Figurina Panini Campioni Dello Sport 1966/67 Russia
Silver chain of Olimpic order
Ribbon bar of the Jubilee Medal "40 Years of the Armed Forces of the USSR".
Монета Банка России — Серия: Выдающиеся спортсмены России (футбол): Л.И. Яшин. 2 рубля, пруф, реверс.