Lewin Kłodzki

Artykuł

50°24′20″N 16°17′27″E

- błąd

39 m

WD

50°25'N, 16°17'E, 50°24'20.12"N, 16°17'27.64"E

- błąd

2322 m

Odległość

1421 m

Lewin Kłodzki
wieś
Ilustracja
Widok na centrum miejscowości
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

kłodzki

Gmina

Lewin Kłodzki

Wysokość

440–470 m n.p.m.

Liczba ludności (III 2011)

880[1]

Strefa numeracyjna

74

Kod pocztowy

57-343[2]

Tablice rejestracyjne

DKL

SIMC

0853352

Położenie na mapie gminy Lewin Kłodzki
Mapa konturowa gminy Lewin Kłodzki, w centrum znajduje się punkt z opisem „Lewin Kłodzki”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Lewin Kłodzki”
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego
Mapa konturowa powiatu kłodzkiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Lewin Kłodzki”
Ziemia50°24′20″N 16°17′27″E/50,405556 16,290833
Strona internetowa
Remiza OSP w Lewinie Kłodzkim
Zabytkowa plebania

Lewin Kłodzki (niem. Lewin, cz. Levín) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Lewin Kłodzki.

Siedziba gminy Lewin Kłodzki. Lewin uzyskał lokację miejską przed 1345 rokiem, zdegradowany w 1945 roku[3]. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Lewin Kłodzki. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie wałbrzyskim.

Położenie

Lewin Kłodzki jest wsią o miejskim układzie urbanistycznym. Znajduje się pomiędzy Wzgórzami Lewińskimi a Górami Orlickimi, na wysokości 440–470 m n.p.m.[4]

Demografia

Według Narodowego Spisu Powszechnego, w marcu 2011 r., liczyła 880 mieszkańców[1]. Jest to największa miejscowość gminy Lewin Kłodzki.

Toponimia

Nazwa pochodzi od nazwy drapieżnego kota lwa[5]. Ksiądz Konstanty Damrot wymienia wczesne nazwy zanotowane w średniowiecznych łacińskich dokumentach: 1211 Levinici, villa Lewin oraz Lewinice podając słowo źródłowe pochodzenia nazwy miejscowości – „Lew – Leo”[5].
W 1750 roku nazwa Lewin wymieniona została w języku polskim przez Fryderyka II pośród innych miast śląskich w zarządzeniu urzędowym wydanym dla mieszkańców Śląska[6]. Z powodu słowiańskiego pochodzenia historycznej nazwy niemieckiej, administracja nazistowska przemianowała Lewin w grudniu 1938 r.[7] lub w 1939 r. na Hummelstadt[4].

Historia

Lewin Kłodzki został założony przez Czechów jako osada handlowa. Pierwsza dobrze udokumentowana wzmianka o Lewinie pochodzi z 1213, jednakże według Josepha Köglera to Lewina Kłodzkiego dotyczy wzmianka o wsi Levinice z 1197. Według tegoż historyka, miejscowość posiadała prawa miejskie w 1345 roku, gdy czeski kronikarz Hájek opisał historię czarownicy Bródki „w mieście Lewinice”. Bezsporne jest, że Lewin Kłodzki prawa miejskie uzyskał przed 1401. Podczas wojen husyckich, w 1428 miasto zostało zniszczone, odbudowane zostało w II poł. XV wieku[8]. Do 1595 razem z Dusznikami-Zdrojem wchodziło w skład państwa Homole. W XVIII w. Lewin był znany, podobnie jak cały region ziemi kłodzkiej, z tkactwa lnianego, na rynku miasteczka organizowano targi płóciennicze[4], epokę tą zakończył wielki pożar w 1772[8]. W II poł. XIX w. nastąpiło ożywienie gospodarcze. W Lewinie Kłodzkim produkowano wtedy czekoladę, pończochy i szlifowano kryształy[4]. Na początku XX w. przez miasteczko przeprowadzono linię kolejową z Kłodzka do Kudowy-Zdroju ze stacją Lewin Kłodzki[4].

W 1945 r. miasto zostało włączone do Polski. Jego dotychczasową ludność wysiedlono do Niemiec i zastąpiono polskimi osadnikami[4]. Ze względu na niewielkie rozmiary miejscowości w 1946 r. administracja polska odebrała Lewinowi Kłodzkiemu prawa miejskie, w maju tego samego roku oficjalnie zatwierdzono nazwę Lewin[9].

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty[10]:

Sport i rekreacja

Szlaki turystyczne

Przez Lewin Kłodzki prowadzą dwa szlaki turystyczne:

Osoby związane z Lewinem Kłodzkim

  • Joseph Kögler (1765–1817) – ksiądz katolicki, historyk hrabstwa kłodzkiego
  • Georg Hartmann (1887–1954) – niemiecki dyrygent, kompozytor, poeta
  • Violetta Villas (1938–2011) – polska artystka estradowa i osobowość sceniczna.

Zobacz też

Przypisy

  1. a b GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 658 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 46–47.
  4. a b c d e f g h i j k l Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 13: Góry Stołowe. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo PTTK „KRAJ”, 1992, s. 145–153. ISBN 83-7005-301-7.
  5. a b Konstanty Damrot: Die älteren Ortsnamen Schlesiens, ihre Entstehung und Bedeutung: mit einem Anhange über die schlesisch-polnischen Personennamen: Beiträge zur schlesischen Geschichte und Volkskunde. Beuthen: Verlag von Felix Kasprzyk, 1896, s. 61.
  6. „Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług którego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750”.
  7. Lewin
  8. a b Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas: Dolny Śląsk - przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka, 1977 s. 165-166
  9. Zarządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 r. (M.P. z 1946 r. nr 44, poz. 85).
  10. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 75–76. [dostęp 2012-09-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-29)].

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Lower Silesian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.9134 N
  • S: 49.9809 N
  • W: 14.7603 E
  • E: 17.9091 E
Powiat kłodzki location map.jpg
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of powiat kłodzki, Poland.
POL województwo dolnośląskie flag.svg
Flaga województwa dolnośląskiego
POL Szlak niebieski.svg
Niebieski szlak turystyczny.
POL Szlak zielony.svg
Zielony szlak turystyczny.
2018 Kościół św. Michała Archanioła w Lewinie Kłodzkim 2.jpg
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY 3.0
Kościół św. Michała Archanioła w Lewinie Kłodzkim
2018 Remiza OSP w Lewinie Kłodzkim.jpg
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Remiza OSP w Lewinie Kłodzkim
2018 Wiadukt w Lewinie Kłodzkim 3.jpg
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY 3.0
Wiadukt w Lewinie Kłodzkim
2018 Plebania w Lewinie Kłodzkim 1.jpg
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY 3.0
Plebania w Lewinie Kłodzkim
2015 Lewin Kłodzki.jpg
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Lewin Kłodzki