Lex Fufia Caninia

Lex Fufia Caninia – rzymska ustawa konsulów Gaiusa Fufiusa Geminusa i Luciusa Caniniusa Gallusa wydana w 2 roku p.n.e[1]. Ograniczała ona możliwość wyzwalania niewolników. Odnosiła się do wyzwoleń dokonywanych w drodze manumissio testamento (wyzwolenie formalne w drodze testamentu). Ograniczała liczbę wyzwalanych niewolników w zależności od stanu posiadania właściciela. Bez ograniczeń można było wyzwolić tylko 2 niewolników, po czym tylko ułamkową część ogółu, przy czym ułamek ten zmniejszał się ze wzrostem liczby niewolników. Górną granicę wyzwoleń w testamencie była liczba 100 niewolników.

Właściciel posiadający:

  • 3 niewolników mógł wyzwolić tylko 2,
  • od 4 do 10 niewolników – mógł wyzwolić tylko ich połowę,
  • od 10 do 30 niewolników – mógł wyzwolić tylko jedną trzecią,
  • od 30 do 100 niewolników – jedną czwartą,
  • od 100 do 500 niewolników – mógł wyzwolić jedną piątą niewolników.

Większej liczby niż stu niewolników nie wolno było wyzwolić[2].

Ustawa została zniesiona przez Justyniana[3] w 528[4].

Podobną, ale dalej idącą ustawą była lex Aelia Sentia.

Przypisy

  1. ↑ Prawo rzymskie. Słownik encyklopedyczny. pod red. Witolda Wołodkiewicza. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, s. 92. ISBN 83-214-0437-5.
  2. ↑ Władysław Rozwadowski: Prawo rzymskie: zarys wykładu wraz z wyborem źródeł. Cz. Sentencje Paulusa 4, 14, 4. Poznań: Ars Boni et Aequi, 1992, s. 250. ISBN 83-900964-5-5.
  3. ↑ Wiesław Litewski: Rzymskie prawo prywatne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990, s. 131. ISBN 83-01-09599-7.
  4. ↑ Codex Iustinianus 7,3 De lege Fufia Caninia tollenda