Liściokwiat garbnikowy
 | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek | liściokwiat garbnikowy | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Phyllanthus emblica L. Sp. pl. 2:982. 1753 | |||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
Owoce w zbliżeniu
Liściokwiat garbnikowy (Phyllanthus emblica) – gatunek drzewa z rodziny liściokwiatowatych (Phyllanthaceae). Występuje w południowo-wschodniej Azji od Pakistanu po wschodnie Chiny, na południe po Cejlon i Indonezję[4][5]).
Morfologia
- Pokrój
- Drzewo o wysokości do 10 m.
- Liście
- Równowąskie, o długości do 1,5 cm, gęsto ułożone na gałązkach w 2 rzędach[6]. Liście pojedyncze, mimo że swoim wyglądem przypominają liście pierzasto złożone.
- Kwiaty
- Rozdzielnopłciowe, niewielkie, wyrastające w kątach liści. Mają 6-działkowy kielich, nie posiadają korony. Kwiaty męskie mają 3-5 pręcików, kwiaty żeńskie jeden słupek.
- Owoc
- Żółtawego koloru trójdzielna torebka z silnie kwaśnym miąższem[6].
Zastosowanie
Uprawiany jest w Indiach dla jadalnych owoców przypominających nieco agrest, stąd nazwa angielska Indian gooseberry.
- Owoce amli wykazują działanie antywirusowe i antybakteryjne. Od wieków są wykorzystywane w indyjskiej medycynie tradycyjnej, ajurwedzie.
- Szczególnie w południowych Indiach, owoce spożywa się w postaci przetworów.
- Posiada również zastosowanie w kosmetyce[7].
Znaczenie w hinduizmie
- Teksty tantry hinduistycznej, wymieniają drzewo amalaka /dhatri/ jako jedno z pięciu, które tradycyjnie wymagane są w munda sadhana (miejscu wykonywania sadhany)[8].
- Tradycja wisznuizmu bengalskiego uważa to drzewo za siedzibę bogini Lakszmi[9].
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-11-26] (ang.).
- ↑ Phyllanthus emblica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ Phyllanthus emblica L.. W: Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-01-13].
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-06].
- ↑ a b Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
- ↑ Biochemia Urody-Twoje domowe laboratorium kosmetyczne, www.biochemiaurody.com [dostęp 2017-11-25].
- ↑ Munda Sadhana. W: Paramahansa Pradźnanananda: Jnana Sankalini Tantra. Wyd. 1. Delhi: Motilal Banarasidass, 2006, s. 42. ISBN 978-81-208-3142-X. (ang.)
- ↑ Dalsze instrukcje: jama i nijama. W: Robert Czyżykowski: Droga do doskonałości w tradycji Ćaitanji. Wybrane aspekty praktyki religijnej w wisznuizmie bengalskim. Wyd. 1. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos, 2004, s. 167, seria: Religiologica Juventa. ISBN 83-88508-63-6.
Media użyte na tej stronie