Liber beneficiorum

Liber beneficiorum (z łac. Księga dobrodziejstw także Księga beneficjów, uposażeń) – spis uposażeń, dóbr i przywilejów, zwłaszcza kościelnych, sporządzana dla celów statystycznych oraz podatkowych. Wypisy z takich ksiąg sądy cywilne przyjmowały jako prawomocne dowody w sporach majątkowych. Stanowią ważne źródło historyczne do dziejów kościoła, a także stosunków majątkowych i gospodarczych[1].

Liber beneficiorum w Polsce

Spisami tego typu, które dotyczą terenów obecnej Polski są[2]:

  • Liber beneficiorum diecezji lubuskiej – księga powstała około roku 1400, za pontyfikatu biskupa Jana Borschnitza (1397–1420)[3],
  • Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis – autorstwa Jana Długosza (1470–1480)[2],
  • Poznański liber beneficiorum – powstał w roku 1510[2],
  • Liber beneficiorum archidiecezji gnieźnieńskiej opracował również w latach 1511–1523 Jan Łaski[1],
  • Liber beneficiorum Żernickiego – autorstwa Marcina ze Stawu, poprawiona przez Jana Żernickiego, powstał około roku 1516, opisuje dekanaty: szczawiński, bedleński, tuszyński, rawski oraz miasto Łowicz[2],
  • Liber retaxationum Drzewickiego – powstał w 1526 r. dla diecezji kujawskiej, na mocy uchwał synodu piotrkowskiego[2],
  • Liber beneficiorum kruszwicki lub kujawski – sporządzony został w roku 1526, zaginął[2],
  • Księga poznańska z roku 1564 – opis dochodów biskupstwa z dóbr ziemskich, dziesięcin snopowych, fortonów, maldratów w kluczach: poznańskim, bukowskim, pszczewskim, wielichowskim, krobskim, soleckim, ciążyńskim i dolskim[4].

Przypisy

  1. ↑ a b Brückner 1990 ↓, s. 770.
  2. ↑ a b c d e f Witczak 2013 ↓, s. 140.
  3. ↑ Witczak 2013 ↓, s. 139-140.
  4. ↑ Witczak 2013 ↓, s. 141.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Zobacz też