Lidia Śniatycka-Olszewska

Lidia Śniatycka-Olszewska
Data i miejsce urodzenia

27 września 1934
Wilno

Data i miejsce śmierci

14 września 2007
Szklarska Poręba

Zawód, zajęcie

architektka, architektka wnętrz, artystka plastyk, urbanistka

Lidia Śniatycka-Olszewska (ur. 27 września 1934 w Wilnie, zm. 14 września 2007 w Szklarskiej Porębie[1]) – artystka plastyk, architektka i architektka wnętrz oraz urbanistka, znana z łączenia praktyk plastycznych z porządkowaniem przestrzennym.

Życiorys

Pochodziła z rodziny o tradycjach patriotycznych. Córka Aleksandra Ciopy, oficera artylerii przeciwlotniczej w kampanii wrześniowej[2]. Jej brat, Mieczysław Józef Ciopa, zginął w Powstaniu Warszawskim, walcząc pod pseudonimem „Marabut” jako dowódca kompanii „Genowefa” w Batalionie Harnaś[3].

W 1957 ukończyła studia na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu ze specjalizacją architektury wnętrz i sztuki dekoracyjnej. Wstąpiła do Związku Polskich Artystów Plastyków[4]. Rok później wyjechała do Wrocławia, gdzie uczęszczała na studia doktoranckie historii starożytnej na Uniwersytecie Wrocławskim. Zajmowała się także grafiką użytkową, projektowaniem plakatów czy wnętrz, np. statków[2].

W 1969 r. przeprowadziła się do Białegostoku, gdzie wstąpiła do miejscowego Miastoprojektu. Została także członkiem Stowarzyszenia Architektów Polskich i Towarzystwa Urbanistów Polskich[1]. Swoją praktykę architektoniczną i urbanistyczną kontynuowała w Jeleniej Górze, gdzie wyjechała w 1976. Rok później została głównym plastykiem na województwo jeleniogórskie. Sporządzała plany przestrzennego porządkowania miejscowości. W tym czasie założyła też pracownię Ollito-Projekt. W 1983 r. przeprowadziła się do Szklarskiej-Poręby[4].

Twórczość

W praktyce architektonicznej i urbanistycznej cechowała się wrażliwością i poszanowaniem substancji zabytkowej. Podczas pracy w białostockim Miastoprojekcie współpracowała przy ponad pięćdziesięciu realizacjach[2], np. przy aranżacji wnętrza pawilonu handlowego Eldom. Starała się łączyć doświadczenia artystów plastyków z architektami, postulując, m.in. przez liczne artykuły do prasy fachowej, większą współpracę między dwoma środowiskami twórczymi.

Jej koncepcje udało się wprowadzić w życie w Jeleniej Górze, gdzie jako główny plastyk województwa tworzyła interdyscyplinarne zespoły projektowe. Sama nadzorowała projekt odremontowania Starego Miasta w Lubomierzu[2]. W 1979 r. ukończyła studia podyplomowe urbanistyki na Politechnice Warszawskiej[1]. Jej praca dyplomowa skupiała się na szczegółowym planie zagospodarowania Chełmska Śląskiego. Ze względu na jej wysokie walory merytoryczne, została nominowana do nagrody Rektora Politechniki Warszawskiej i Generalnego Konserwatora Zabytków[2].

Jednym z największych osiągnięć Śniatyckiej-Olszewskiej było zorganizowanie Ogólnopolskiego Sympozjum „Plastyczno-przestrzenne porządkowanie miast”. Pod patronatem Towarzystwa Urbanistów Polskich do Jeleniej Góry zjechali w 1981 architekci, konserwatorzy i plastycy. Tematem była reorganizacja głównych zasad upiększania miast. W efekcie zarząd TUP desygnował Śniatycką-Olszewską na Kongres Kultury Polskiej w 1981[2].

W 1983 roku kupiła osiemnastowieczną willę w Szklarskiej Porębie. Przez kolejne lata realizowała swoje postulaty architektoniczno-plastyczne konsekwentnie remontując budynek i należący do niego ogród. Przeistoczyła je w tzw. „Szamanówkę”[2], przystosowując do wymagań współczesnej architektury, jak i zasad konserwatorskich[5]. „Szamanówka”, ochrzczona mianem „najstarszego domu w Szklarskiej Porębie”[6], stała się filią Towarzystwa Przyjaciół Filozofii Ekologicznej w której wielokrotnie gościł jej założyciel, Henryk Skolimowski[2].

Działalność Śniatyckiej-Olszewskiej w Szklarskiej Porębie dotyczyła także projektów wyremontowania wielu lokalnych zabytków, jak starego cmentarza ewangelickiego, które jednak nie zostały zrealizowane. Promowała twórczość lokalnych artystów nieprofesjonalnych, wydając broszury i katalogi z ich pracami. Tworzyła tzw. „mikrotwory”, dzieła wielkości znaczka pocztowego[4]. Zajęła się także wydawaniem pamiętników rodzinnych, m.in. wspomnień swojego dziadka Andrzeja Ciopy, pisanych wierszem i sięgających czasów insurekcji kościuszkowskiej[2].

Życie prywatne

Żona Tomasza Olszewskiego[7].

Działalność

Wybrane projekty architektoniczno-urbanistyczne:

  • Aranżacja wnętrza pawilonu handlowego Eldom przy al. 1 Maja, Białystok[8]
  • Plan szczegółowy zagospodarowania Chełmska Śląskiego, 1979
  • Plan rewitalizacji centrum Lubomierza
  • Remont willi przy ul. 11 Listopada 24a, tzw. „Szamanówka”, Szklarska Poręba[2]

Wybrane wydawnictwa

  • Najstarszy Dom w Szklarskiej Porębie „Szamanówka”[1]
  • Miłość i góry
  • Pamiętnik Potomstwa Kaczmarskiego
  • W krainie wichrów i mgieł
  • W kręgu starej chaty[9]

Wybrany udział w wystawach

  • XV-lecie PSP, Wrocław 1964
  • Wystawa Grafiki Wydawniczej, Białystok 1971
  • Spotkania rzeźbiarskie: Białystok – Hajnówka, 1971
  • Białostockie wnętrza – wystawa indywidualna, Białystok 1974
  • Pierwsze Prezentacje Jeleniogórskie, Jelenia Góra 1977
  • XXX-lecie ZPAP Okręgu Wrocławskiego, Wrocław 1977
  • Prezentacje Plastyków Jeleniogórskich, Zielona Góra 1977[2]

Przypisy

  1. ↑ a b c d In memoriam – Pamięci Architektów Polskich – Lidia Śniatycka-Olszewska, www.inmemoriam.architektsarp.pl [dostęp 2020-04-17].
  2. ↑ a b c d e f g h i j k Bożena Danielska, Lidia Śniatycka-Olszewska, „Rocznik Jeleniogórski”, 2007.
  3. ↑ Powstańcze Biogramy – Mieczysław Ciopa, www.1944.pl [dostęp 2020-04-17] (pol.).
  4. ↑ a b c Związek Polskich Artystów Plastyków [dostęp 2020-04-17] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-07].
  5. ↑ Pensjonat Szamanówka, ul. 11 Listopada, Szklarska Poręba – polska-org.pl, polska-org.pl [dostęp 2020-04-17].
  6. ↑ Jednostka – Szukaj w Archiwach, www.szukajwarchiwach.gov.pl [dostęp 2020-04-17].
  7. ↑ TAO. Tomasz Olszewski. – Szklarska Poręba, www.szklarskaporeba.pl, 13 października 2022 [zarchiwizowane z adresu 2022-10-13].
  8. ↑ Białostocki modernizm (zdjęcia) – poranny.pl, – poranny.pl [dostęp 2020-04-17] (pol.).
  9. ↑ Lidia Śniatycka-Olszewska, W kręgu starej chaty, Wydawnictwo Ollito-Art-Projekt, 2003, ISBN 978-83-909025-3-1 [dostęp 2020-04-17] (pol.).