Lidia Lwow-Eberle

Lidia Lwow-Eberle

Lala, Ewa

Lidia Lwow-Eberle w 2015
pułkownik
Data i miejsce urodzenia	14 listopada 1920 Plos, RFSRR
Data i miejsce śmierci	5 stycznia 2021 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1943–1947
Siły zbrojne	Armia Krajowa
Jednostki	5 Wileńska Brygada AK
Stanowiska	sanitariuszka
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa, działania zbrojne podziemia antykomunistycznego w Polsce
Późniejsza praca	archeolog, pracownik naukowy Muzeum Historii Warszawy
Odznaczenia

Lidia Lwow po mężu Eberle, ps. „Ewa”, „Lala” (ur. 14 listopada 1920 w Plosie, zm. 5 stycznia 2021 w Warszawie^[1]) – polska archeolog pochodzenia rosyjskiego^[2], żołnierz Armii Krajowej, sanitariuszka, działaczka kombatancka.

Życiorys

Była córką rosyjskiego inżyniera rolnika (agronoma), który wkrótce po narodzinach córki wyemigrował z rodziną do Polski i osiadł w Nowogródku. Ukończyła gimnazjum w Święcianach i rozpoczęła studia prawnicze na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. Po agresji ZSRR na Polskę (1939) odbyła kilkumiesięczny kurs nauczycielski i została nauczycielką w wiejskiej szkole w Pleciaszach nad jeziorem Narocz, później w pobliskiej wsi Kupa.

Lidia Lwow po aresztowaniu przez Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego, 1948

Lidia Lwow i Zygmunt Szendzielarz, 1948

Latem 1943 wstąpiła do oddziału partyzanckiego AK ppor. Antoniego Burzyńskiego „Kmicica”. Oddział ten został 26 sierpnia 1943 podstępnie rozbrojony i częściowo wymordowany przez sowiecką brygadę partyzancką dowodzoną przez płka Fiodora Markowa. Po tym wydarzeniu „Ewa” przeszła do 5 Brygady Wileńskiej AK mjr Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki” i została tam sanitariuszką. Brała udział w wielu walkach Brygady, m.in. z Niemcami pod Worzianami 31 stycznia 1944, gdzie została ranna, i ze zgrupowaniem sowieckiej partyzantki pod Radziuszami 3 dni później. W sierpniu 1944 przeszła wraz z Brygadą na Białostocczyznę. Mianowana została podporucznikiem.

Po śmierci żony mjra „Łupaszki” Anny w lutym 1945 Lidia Lwow została jego towarzyszką życia. 30 czerwca 1948 aresztowana wraz z „Łupaszką”, 2 listopada 1950 skazana przez sędziego mjra Mieczysława Widaja na karę dożywotniego więzienia. Wyszła na wolność w 1956 i podjęła studia archeologiczne^[3]. W III RP podjęła działalność w środowiskach kombatanckich byłych żołnierzy AK.

W 1961 wyszła za historyka Jana Eberle, a w 1962 roku ukończyła studia archeologiczne w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego. Pracowała w Muzeum Warszawy^[4]. Była kustoszem w Komisji Archeologicznej Obywatelskiego Komitetu Odbudowy Zamku Królewskiego i uczestniczyła w odbudowie zamku. Stworzyła w 1973 r. unikalne Muzeum Cechu Rzemiosł Skórzanych i nim kierowała^[5].

Była wieloletnią mieszkanką warszawskich Bielan, aktywnie zaangażowaną społecznie. Zmarła w wieku 100 lat. Została pochowana na Cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie, w Panteonie Żołnierzy Polski Walczącej (kwatera D18-kol. lewe B-11-5)^[6].

Odznaczenia

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2020)^[7]
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2006)
• Krzyż Walecznych
• Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami (1945)

Przypisy

Bibliografia

• Kazimierz Krajewski, Tomasz Łabuszewski, Łupaszka, Młot, Huzar. Działalność 5 i 6 Brygady Wileńskiej AK (1944-1952), Warszawa 2002.
• Informacja o nadaniu orderu.. infor.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-08)].
• Wrocławska premiera filmu „KWATERA Ł”.. odraniemen.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-14)].