Lidzija Arabiej

Lidzija Arabiej
Лідзія Арабей
Imię i nazwiskoLidzija Lwouna Arabiej
(Лідзія Львоўна Арабей)
Data i miejsce urodzenia27 czerwca 1925
Nizok, rejon uzdowski
Data śmierci20 lutego 2015
Językbiałoruski
Alma MaterBiałoruski Uniwersytet Państwowy
Dziedzina sztukiliteratura
Epokawspółczesność
Ważne dzieła

Ciotka (Ałaiza Paszkiewicz) (1956); Iskry u papialiszczy (1969); Suzorje Wialikaj Miadzwiedzicy (1980); Miera czasu (1962); Ekzamien (1963); i Wauczki (1972)

Lidzija Lwouna Arabiej (biał. Лідзія Львоўна Арабей, ros. Лидия Львовна Арабей, ur. 27 czerwca 1925 we wsi Nizok w rejonie uzdowskim, zm. 20 lutego 2015) – białoruska pisarka, krytyczka, literaturoznawczyni, kandydatka nauk filologicznych (odpowiednik polskiego stopnia doktorki).

Życiorys

Urodziła się 27 czerwca 1925 roku we wsi Nizok, w rejonie uzdowskim okręgu mińskiego Białoruskiej SRR, ZSRR[1][2]. Pochodziła z rodziny służących[3]. W czasie II wojny światowej w latach 1942–1944 mieszkała w okupowanym przez Niemców Szczuczynie Litewskim. Po zajęciu miasta przez Sowietów w 1944 roku została współpracowniczką redakcji szczuczyńskiej gazety rejonowej „Czyrwony Sciah”. Od 1945 roku mieszkała w Mińsku[3]. Pracowała w czasopiśmie „Wożyk”, w redakcji gazety „Czyrwonaja Zmiena”[1][2][3], nauczała[3].

W 1951 roku ukończyła studia na Wydziale Filologii Białoruski Uniwersytet Państwowy im. Lenina, w 1954 roku – aspiranturę przy Instytucie Nauki i Sztuki Akademii Nauk Białoruskiej SRR[3]. W 1958 roku uzyskała stopień kandydatki nauk filologicznych (odpowiednik polskiego stopnia doktorki)[1][2]. Od 1958 była członkinią Związku Pisarzy ZSRR[3].

W latach 1955–1967 była starszą redaktorką w wydawnictwie „Biełaruś”. W latach 1967–1974 pełniła funkcję współpracownicy literackiej w czasopiśmie „Połymia”[3]. Pracę literacką rozpoczęła w 1946 roku. Występowała jako prozaiczka, krytyczka, literaturoznawczyni[3]. Jej pierwsze utwory zostały wydane drukiem, według różnych źródeł, w roku 1946[1] lub 1953[2].

W 1956 roku wydawała monografię badawczą Ciotka (Ałaiza Paszkiewicz), w 1959 roku – szkic krytyczno-biograficzny Chwiados Szynkler[3]. Jest autorką utworów dla dzieci (zbiór opowiadań Kalibry, 1960, opowieść Sini bor, 1972; zbiór opowiadań i bajek Isci u razwiedku, 1989). W opowieściach Na strunach bury (1966) i Stanu piesniaj (1977) pisała o życiu i twórczości Ałaizy Paszkiewicz. W opowieściach Na druhoj zimie wajny (1966), Siarod noczy (1968), powieściach Iskry u papialiszczy (1969), Suzorje Wialikaj Miadzwiedzicy (1980), zbiorze prozy Mnie treba jechać (1974) głównym tematem była II wojna światowa. W opowieściach Miera czasu (1962), Ekzamien (1963) i Wauczki (1972) poruszała aktualne problemy współczesności[1]. Napisała także książkę humoru i satyry „Kwatera Nr 3” (1961)[3].

Lidzija Arabiej wraz z Heleną Romanowską przetłumaczyły w 1960 roku na język białoruski powieść estońskiego pisarza Aadu Hinta Wybrzeże wiatrów. Pojedyncze utwory Arabiej zostały przełożone na języki litewski, polski i rosyjski[2].

Zmarła wieczorem 20 lutego 2015 roku. Została poddana kremacji i pochowana na Cmentarzu Północnym w Mińsku[3].

Wybrane utwory

  • Выбраныя творы. T. 1–2. Mińsk: 1985. (biał.)
  • Халодны май. Mińsk: 1993. (biał.)

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Беларуская… ↓, s. 443
  2. ↑ a b c d e Андраюк 1993 ↓, s. 140
  3. ↑ a b c d e f g h i j k Памерла пісьменніца Лідзія Арабей (biał.). Związek Białoruskich Pisarzy, 2015-02-21. [dostęp 2021-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].

Bibliografia

  • С. А. Андраюк: Арабей Лідзія Львоўна. W: Рэдкал.: М. В. Біч і інш.: Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. T. 1: А — Беліца. Mińsk: Biełaruskaja Encykłapiedyja imia Pietrusia Brouki, 1993, s. 140. ISBN 5-85700-074-2. (biał.)
  • Арабей Лідзія Львоўна. W: Рэдкал.: Г.П. Пашкоў і інш.: Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. T. 1: А – Аршын. Mińsk: Biełaruskaja Encykłapiedyja imia Pietrusia Brouki, 1996, s. 443. ISBN 985-11-0036-6. (biał.)