Liechtensteińczycy

Liechtensteińczycy
Ilustracja
1 rząd: Josef RheinbergerAdrian HaslerJan Adam II
2 rząd: Wilhelm BeckJosef OspeltWolfgang HaasStephanie Vogt
3 rząd: Mario FrickTina WeiratherPeter Kaiser
Populacja

ok. 30 000

Miejsce zamieszkania

Liechtenstein
ok. 25,5 tys.
Szwajcaria
ok. 1,7 tys.
Austria
ok. 1,1 tys.
Niemcy
ok. 200
Stany Zjednoczone
ok. 145

Język

niemiecki (dialekt alemański)

Religia

rzymskokatolicyzm

Pokrewne

Szwajcarzy, Austriacy, Niemcy

Liechtensteińczycy[a][b][1] (niem. die Liechtensteiner) – naród germański, pochodzący od Szwajcarów, powiązany ze Szwabami i Austriakami z Vorarlbergu. Jest to określenie mieszkańców alpejskiego Księstwa Liechtensteinu oraz ludzi mieszkających poza nim deklarujących pochodzenie z tegoż kraju. Aktualnie Księstwo Liechtensteinu zamieszkuje 25 485 ludzi deklarujących narodowość liechtensteińską[2], co stanowi 65,77% populacji państwa. Ponadto poza krajem przynależność do tej nacji deklaruje 3853 osób w tym 3316 w innych państwach europejskich[2].

Historia

Historycznie za początek tej narodowości można uznać utworzenie Księstwa Liechtensteinu po połączeniu majątków Schellenberg i Vaduz przez księcia Jana Adama I w roku 1719[3]. Za jednego z twórców tożsamości narodowej Liechtensteińczyków uważa się Petera Kaisera – liechtensteińskiego pisarza, historyka i dyplomaty, który został wyznaczony do reprezentowania księstwa na sejmie frankfurckim[4]. Napisał on ważną dla narodu książkę, która początkowo została zakazana przez monarchów: Historia Księstwa Liechtensteinu (niem. Geschichte des Fürstenthums Liechtenstein)[4].

Odrębność Liechtensteińczyków od sąsiednich ludów (Szwajcarów i Austriaków) umocniła się na początku XX wieku, kiedy to pojawiły się niepokoje polityczne. Ludzie byli niezadowoleni z faktu, że administracja państwowa była zdominowana przez austriacką arystokrację. Powstała pierwsza partia polityczna pod przywództwem Wilhelma Becka[5]. Pojawiały się wówczas hasła „Liechtenstein dla Liechtensteińczyków”. Po puczu i wyborach w 1918 roku rozpoczęto prace nad nową konstytucją, która zdemokratyzowała ustrój księstwa[6].

Święto narodowe

Umacnianie się świadomości odrębności Liechtensteińczyków było ściśle powiązane ze wszelkiego rodzaju uroczystościami związanymi z panującym aktualnie monarchą – hucznie obchodzono np. urodziny książąt[7]. Kiedy książę Franciszek Józef II zmarł w 1989 roku, Landtag postanowił sformalizować obchodzone od 1940 roku święto z okazji jego urodzin[8]. Od tamtej pory dzień przed rocznicą narodzin księcia Franciszka Józefa, czyli 15 sierpnia stanowi dla Liechtensteińczyków najważniejsze święto państwowe[8][9]. Dzień 15 sierpnia jest dniem wolnym od pracy.

Podczas święta wszyscy mieszkańcy są zapraszani do książęcej siedziby w Vaduz[9], gdzie spotkać się mogą z przedstawicielami rodziny książęcej, a całe państwo przyozdabiają wywieszone flagi państwowe oraz symbole gmin[9][8]. Święto wieńczy pokaz sztucznych ogni[9].

Uwagi

  1. Błędnie Liechtensteinczycy.
  2. Forma męska: Liechtensteińczyk; forma żeńska: Liechtensteinka.

Przypisy

  1. Urzędowy wykaz nazw państw i terytoriów niesamodzielnych, wyd. 4, Warszawa: Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2019, s. 22–23, ISBN 978-83-254-2558-6.
  2. a b Statistisches Jahrbuch. Amt für Statistik, www.llv.li [dostęp 2021-03-12].
  3. https://historisches-lexikon.li/Liechtenstein,_Johann_Adam_I._Andreas_von.
  4. a b Kaiser, Peter – Historisches Lexikon, historisches-lexikon.li [dostęp 2021-03-12] (niem.).
  5. Beck, Wilhelm – Historisches Lexikon, historisches-lexikon.li [dostęp 2021-03-12] (niem.).
  6. Christlich-soziale Volkspartei (VP) – Historisches Lexikon, historisches-lexikon.li [dostęp 2021-03-12] (niem.).
  7. Feste und Feiern – Historisches Lexikon, historisches-lexikon.li [dostęp 2021-03-13] (niem.).
  8. a b c Staatsfeiertag – Historisches Lexikon, historisches-lexikon.li [dostęp 2021-03-13] (niem.).
  9. a b c d SZCZĘŚLIWEGO ŚWIĘTA DNIA NARODOWEGO LIECHTENSTEINU! Agata Julia Prosińska [dostęp 2021-03-13] (pol.).

Media użyte na tej stronie

Flag of Liechtenstein.svg
Flag of Liechtenstein
Liechtensteinczycy.png
Autor: Nikosiowe, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grafika przedstawiająca znanych Liechtensteińczyków.

1 rząd: Josef Rheinberger, Adrian Hasler, Jan Adam II 2 rząd: Wilhelm Beck, Josef Ospelt, Wolfgang Haas, Stephanie Vogt

3 rząd: Mario Frick, Tina Weirather, Peter Kaiser