Lijin (podatek)

Lijin (chiń. 厘金; pinyin líjīn) – forma podatku handlowego istniejącego w Chinach w latach 1853-1931.

System lijin został wprowadzony w 1853 roku, w celu finansowania wojny z tajpingami. Jego nazwa, oznaczająca dosłownie jedną tysięczną część, wzięła się z faktu iż był on stosunkowo niski. Podatek ten pobierany był od towarów znajdujących się w tranzycie lub przechowywanych w magazynach. Jego egzekwowanie pozostawiono w gestii władz lokalnych, bez udziału pekińskiej centrali. Jego pobieraniem zajmowała się sprawnie zorganizowana siatka stacji rozlokowanych w miastach i wzdłuż szlaków transportowych.

System lijin był jednym z najbardziej dochodowych podatków w XIX-wiecznych Chinach. Ponieważ początkowo wpływy z niego przeznaczono na finansowanie armii regionalnych i oddziałów milicyjnych tuanlian, przyczynił się w znacznym stopniu do stłumienia powstania tajpingów. Po jego upadku stał się ważnym źródłem dochodów dla władz prowincji[1].

Podatek lijin przetrwał upadek monarchii i mimo ostrej krytyki funkcjonował przez pierwsze dwudziestolecie Republiki Chińskiej. Krytykowano go za tworzenie wewnętrznych barier celnych, przyczynianie się do rozrostu korupcji i fakt, że funkcjonuje on poza kontrolą władz centralnych[2]. Ostatecznie został zniesiony w 1931 roku przez ministra finansów Song Ziwena[3].

Przypisy

  1. ↑ Chang Liu: Peasants and revolution in rural China: rural political change in the North China plain and the Yangzi delta, 1850-1949. London: Routledge, 2007, s. 45. ISBN 978-0-415-42176-8.
  2. ↑ Mary Clabaugh Wright: The last stand of Chinese conservatism: the T'ung-chih restoration, 1862-1874. Stanford (California): Stanford University Press, 1962, s. 168. ISBN 978-0-8047-0475-5.
  3. ↑ Ralph William Huenemann: The dragon and the iron horse: the economics of railroads in China, 1876-1937. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Asia Center, 1984, s. 203. ISBN 978-0-674-21535-1.

Bibliografia

  • John King Fairbank: Historia Chin. Nowe spojrzenie. Warszawa-Gdańsk: Bellona/Marabut, 2004. ISBN 83-11-09726-7.