Limfocyt Tγδ

Limfocyty Tγδ (gamma delta) – subpopulacja limfocytów T wykazujących obecność receptora komórek T (TCR) w skład którego wchodzą łańcuchy γ oraz δ. Komórki te uczestniczą w odpowiedzi przeciwzakaźnej oraz przeciwnowotworowej oraz w regulacji odpowiedzi immunologicznej. Wydzielają one takie cytokiny, jak INF-γ i IL-17 [1]. Komórki te rozpoznają białka szoku cieplnego, fosfoantygeny i alkilaminy wytwarzane przez wiele bakterii oraz cząsteczki MICA i MICB, wytwarzane przez komórki zakażone wirusami. W odróżnieniu od limfocytów Tαβ, stanowiących główną pulę limfocytów T, większość komórek Tγδ nie posiada na powierzchni cząsteczek CD4 i CD8. U człowieka około 40-60% limfocytów Tγδ wykazuje obecność cząsteczki kostymulatorowej CD28[2], jednak w niektórych organach komórki te nie wykazują ekspresji tego białka[3].

Limfocyty Tγδ powstają w grasicy jako pierwsze w ontogenezie limfocyty T. Ścieżka rozwoju limfocytów Tαβ i Tγδ rozdziela się na etapie tymocytów podwójnie negatywnych [4], kiedy dochodzi do ekspresji cząsteczki CD73[1]. Po rearanżacji TCR, limfocyty Tγδ zasiedlają tkanki obwodowe, szczególnie skórę, język oraz błony śluzowe.

Większość limfocytów Tγδ rozpoznaje antygeny bez udziału komórek prezentujących antygen oraz antygeny nie połączone z białkami MHC. Znaczna część komórek Tγδ przejawia zdolność zarówno do spontanicznej, nie podlegającej restrykcji MHC cytotoksyczności wobec komórek nowotworowych, jak i do cytotoksyczności zależnej od przeciwciał. Wydaje się, że są one populacją o cechach pośrednich między limfocytami T a komórkami NK. Uważa się, iż limfocyty Tγδ to najwcześniej powstałe w filogenezie limfocyty T.

Bibliografia

  • Jakub Gołąb, Marek Jakóbisiak, Witold Lasek, Tomasz Stokłosa: Immunologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 162-179. ISBN 978-83-01-15154-6.

Przypisy

  1. a b F. Coffey, SY. Lee, TB. Buus, JP. Lauritsen i inni. The TCR ligand-inducible expression of CD73 marks γδ lineage commitment and a metastable intermediate in effector specification.. „J Exp Med”. 211 (2), s. 329-43, Feb 2014. DOI: 10.1084/jem.20131540. PMID: 24493796. 
  2. M. Takamizawa, F. Fagnoni, A. Mehta-Damani, A. Rivas i inni. Cellular and molecular basis of human gamma delta T cell activation. Role of accessory molecules in alloactivation.. „J Clin Invest”. 95 (1), s. 296-303, Jan 1995. DOI: 10.1172/JCI117654. PMID: 7814628. 
  3. JM. Penninger, E. Timms, A. Shahinian, A. Jezo-Bremond i inni. Alloreactive gamma delta thymocytes utilize distinct costimulatory signals from peripheral T cells.. „J Immunol”. 155 (8), s. 3847-55, Oct 1995. PMID: 7561091. 
  4. EC. Dudley, M. Girardi, MJ. Owen, AC. Hayday. Alpha beta and gamma delta T cells can share a late common precursor.. „Curr Biol”. 5 (6), s. 659-69, Jun 1995. PMID: 7552177.