Linga

Linga w Bangkoku

Linga – termin z metafizyki hinduizmu. W najstarszych tekstach śiwaizmu linga obrazowana jest jako Pierwotne Kosmiczne Jajo z którego powstaje cały wszechświat i wszystkie stworzenia. Również jako forma świetlistego słupa, będąca przejawieniem Śiwy dającego początek światom^[1]. Kamienny hinduistyczny lingam to najczęściej obiekt kultu boga Śiwy, czyli śiwalingam.

Etymologia

Pochodzące z sanskrytu linga wywodzi się od znaczeń „znak”, „emblemat”^[2], „przejaw”, „symbol”, „pieczęć”, „stworzenie”.

Fallus

Potoczne wyobrażenia lingamu jako fallusa (męski) czy jaja (żeński) pochodzą głównie od chrześcijańskich badaczy kultury indyjskiej i mają charakter skojarzeniowy, a nie merytoryczny. Przykładowo, Abhinawagupta (X wiek) w tantrycznym traktacie „Tantra-Aloka” (Światło Tantry, wers 5.54) tak wyjaśnia znaczenie pojęcia lingamu:

Ten cały wszechświat jest rozpuszczany w tym (lingamie), i ten cały wszechświat jest postrzegany jako przebywający w tym lingamie!

Linga jest rozumiana raczej jako kształt geometryczny superprzestrzeni w której zawiera się cały fizyczny kosmos i bardzo trudno ten symbol kojarzyć z męskim członkiem.

Tantryzm

Brahma, Wisznu i Śiwa reprezentowani przez trzy lingamy w grocie świątyni Goa Gajah na Bali w Indonezji.

W metodach jogi i tantryzmie wizualizuje się trzy lingamy – jajowate czy wazopodobne naczynia skupiające siły i energię ducha wewnątrz ciała:

• Swajambhulingam, ciemnogranatowy, znajduje się u podstawy tułowia i uważany jest za zbiornik energii witalnej, kojarzony z witalnością, długowiecznością, łonem i narządami rozrodczymi.
• Banalingam to złota linga wewnątrz piersi w obszarze fizycznego serca, kojarzona z mądrością, intuicją i religijną żarliwością.
• Itaralingam – biała linga, w rejonie ćakry zwanej trzecim okiem, uważana za źródło mocy paranormalnych jak jasnowidzenie i podobne.

Lingaśarira

Indyjski epos „Mahabharata” (wers 12.195.15) wyjaśnia, że lingam to ciało wędrującej duszy, kształt w jakim dusza wędruje pomiędzy kolejnymi wcieleniami. Stąd teozofowie przejęli termin lingaśarira (dosłownie: lingamowe ciało) i konsekwentnie tłumaczą to pojęcie jako ciało eteryczne.

Forma

• Jako lingamów do celów kultowych w domach używa się naturalnych otoczaków o kształcie elipsoidalnym, symetrycznym znalezionych w indyjskich rzekach uważanych i czczonych jako święte. Uważa się, że taki kształt oddaje obraz początkowy wszechświata w jego stanie potencjalnym przed ekspansją, rozszerzaniem. Hindusi wierzą, że posiadanie lingamu w domu lub noszenie przy sobie jako amuletu zapewnia szczęście i powodzenie życiowe.
• Lingam może być przedstawiany jako umieszczony w joni w postaci jednej rzeźby. Takie przedstawienie interepetować można jako oddanie idei nieprokreatywnej uni seksualnej^[3].

Grupy lingamów

108 lingamów otoczonych joni

• Lingam zainstalowany w mandirze najczęściej odnosi się do kultu śiwaickiego. Spotyka się jednak lingamy reprezentujące też inne bóstwa hinduistyczne, np. postacie trimurti.
• Lingamy w liczbie kilkudziesięciu mogą stanowić jedyne obiekty kultowe świątyni.

Dźjotirlingamy

Na terenie Indii i Nepalu jest zlokalizowanych 12 głównych świątyń śiwaickich z wielkimi lingamami (zwanymi dźjotirlinga), jako centralnym obiektem kultu. Podaje się, że zostały wykonane przez ludzi ale są samoistnymi tworami przyrody^[4].

Zobacz też

• menhir

Przypisy