Linia kolejowa Stegna Gdańska – Nowy Dwór Gdański Wąskotorowy

Linia kolejowa
Stegna Gdańska – Nowy Dwór Gdański Wąskotorowy
Dane podstawowe
Zarządca

PTMKŻ

Tabela SRJP

457

Długość

15,1 km

Rozstaw szyn

750 mm

Zdjęcie LK
Pociąg ŻKD wjeżdża na most obrotowy w Rybinie.
Portal Transport szynowy

Linia kolejowa Stegna GdańskaNowy Dwór Gdański Wąskotorowy – funkcjonująca od 1905 roku wąskotorowa linia kolejowa stanowiąca fragment sieci Gdańskiej Kolei Dojazdowej.

Historia

Linia została wybudowana jako fragment większej sieci połączeń wąskotorowych na Żuławach przez spółkę Westpreußische Kleinbahnen Aktien-Gesellschaft (WKAG - Zachodniopruskie Koleje Lokalne Spółka Akcyjna). Odcinek Stegna - Rybina otwarto dla ruchu towarowego 1 października 1905 r. Na początku 1906 r. ukończono prace przy moście obrotowym w Rybinie i z dniem 1 maja 1906 r. uruchomiono ruch pasażerski na całej trasie. Dzięki temu uzyskano połączenie z linią normalnotorową Nowy Dwór Gdański - Szymankowo oraz siecią kolejek na południe od Nowego Dworu eksploatowanych przez Allgemeine Deutsche Kleinbahn-Gesellschaft (ADKG - Ogólnoniemiecka Spółka Małych Kolei).

W sumie na linii znajdowały się wówczas trzy mosty obrotowe (w Rybinie na Szkarpawie, pod Tujskiem na Linawie i przed Nowym Dworem na Tudze). Pod zarządem WKAG linia funkcjonowała do 1945 roku, kiedy to wycofujące się wojska niemieckie rozebrały odcinek StegnaRybina, zniszczyły mosty i doprowadziły do zalania znacznej części Żuław.

W latach 1945-1948 prowadzono prace melioracyjne oraz naprawy zniszczonych obiektów inżynieryjnych i torów. Odbudowano most obrotowy w Rybinie, a mosty na Linawie koło Tujska i na Tudze przed Nowym Dworem przebudowano na stałe. W tym drugim przypadku wiązało się to z dość znacznym podniesieniem niwelety torowiska. Pierwszy pociąg wyruszył na trasę pod koniec 1948 r.

Prawobrzeżna część Gdańskiej Kolei Dojazdowej funkcjonowała w strukturach PKP do 1996 r. Od 15 sierpnia 2002 r. ruch na odcinkach Stegna - Nowy Dwór Gdański Wąskotorowy oraz Prawy Brzeg Wisły – Stegna – Sztutowo odbywa się pod szyldem Żuławskiej Kolei Dojazdowej.

Most obrotowy w Rybinie jest jednym z trzech obrotowych mostów kolejowych w Polsce. Dodatkowo jako jedyny jest regularnie wykorzystywany (obracany).

Bibliografia

  • Bogdan Pokropiński: Koleje Wąskotorowe Polski Północnej CIBET, 2000
  • Roman Witkowski: Koleje Wąskotorowe na Żuławach, Kolpress, 2009
  • Roman Witkowski: Koleje Wąskotorowe na Żuławach Wiślanych - cykl artykułów w miesięczniku "Świat Kolei" nr: 2/2007, 8/2007, 12/2007, 3/2008, 9/2008 i 11/2008

Media użyte na tej stronie

BSicon ulBHF.svg
underground train station (legend icon)
BSicon uexlBHF.svg
ex underground train station (legend icon)
BSicon ulHST.svg
underground train stop (legend icon)
BSicon uexlHST.svg
ex underground train stop (legend icon)
BSicon ulDST.svg
underground service station (legend icon)
BSicon uexlDST.svg
ex underground service station (legend icon)
BSicon lBST.svg
non-passenger stop (legend icon)
BSicon exlBST.svg
ex non-passenger stop (legend icon)
BSicon ulBST.svg
underground service stop (legend icon)
BSicon uexlBST.svg
ex underground service stop (legend icon)
BSicon expHST.svg
local-only minor station
BSicon upHST.svg
Icons for railway description
BSicon uexpHST.svg
out-of-use local-only minor metro station
BSicon uexENDEe.svg
Railroad BSicon
BSicon uSTR.svg
Underground straight track
BSicon uexSTR.svg
ex underground straight track
BSicon extSTR.svg
straight line, modified version (+ex, +t, +ext)
BSicon utSTR.svg
underground tunnel straight track
BSicon uextSTR.svg
ex underground tunnel straight track
BSicon hSTR.svg
high level track
BSicon exhSTR.svg
ex high level track
BSicon uhSTR.svg
underground high level track
BSicon uexhSTR.svg
ex underground high level track
BSicon hSTRae.svg
Bridge (big)
BSicon uhSTRae.svg
Image for BSicon diagrams
BSicon uexhSTRae.svg
BS template transport icon
BSicon hKRZWae.svg
bridge over water straight (big)
BSicon exhKRZWae.svg
bridge over water straight (big)
BSicon KRZWu.svg
(c) I, Lantus, CC-BY-SA-3.0
Line crossing under water across
BSicon uexKRZWu.svg
for BS models. water tunnel, urban(blue), not in use.
BSicon KMW.svg
mileage change
BSicon exKMW.svg
ex mileage change
BSicon uKMW.svg
A mile-marker for metros/canals
BSicon uexKMW.svg
mileage change
BSicon GRENZE.svg
Autor: Bernina, axpde, Licencja: CC BY-SA 3.0 de
track with border
BSicon ÜST.svg
Track change (new design)
BSicon exÜST.svg
track change (new design)
BSicon uÜST.svg
Track switch, metro/light rail
BSicon uexÜST.svg
track change, metro/light rail (new design)
BSicon BUE.svg
level crossing straight
BSicon exSKRZ-YBUE.svg
Disused railway line level crossing on minor road.
BSicon uBUE.svg
underground level crossing straight
BSicon uexBUE.svg
Ex underground level crossing straight
BSicon ELCa.svg
Autor: Lekko gazowany, Licencja: CC BY-SA 3.0
electrified line start sign for railways
BSicon ELCe.svg
Autor: Lekko gazowany, Licencja: CC BY-SA 3.0
electrified line end sign for railways
BSicon HST.svg
flag stop track straight in use
BSicon BHF.svg
station straight track
BSicon KBHFxe.svg
end station, ex track starting
BSicon BHFABZq+lr.svg
Autor: Marek Mochecki, usded: File:BSicon BHFABZrd.svg by Tivedshambo, Licencja:
Triangle junction station across & from left & right
2004-08 -Rybina.jpg
Autor: Marek Mochecki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Rybina - most kolejowy obrotowy wąskotorowy nad rz. Szkarpawą, 1935 (Pociąg Żuławskich Kolei Dojazdowych ze Stegny do Nowego Dworu Gdańskiego wjeżdża na most obrotowy)
BSicon exSTRq.svg
Straight line aqross (according to naming convention, name + modifier)
BSicon eHST.svg
Ex flag stop, track straight in use
BSicon exKBSTeq.svg
ex non-passenger terminal stop, track to the right
BSicon exSTRr.svg
ex-track to right forward driving direction (with exact circles)