Linia kolejowa Sztutowo – Nowa Karczma
Sztutowo – Nowa Karczma | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dane podstawowe | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Długość | ok. 38 km | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Rozstaw szyn | 750 mm | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dawny szlak kolejki między Przebrnem i Krynicą Morską. Resztki podkładów leżą w trawie na wydmie. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Portal Transport szynowy |
Linia kolejowa Sztutowo – Nowa Karczma – funkcjonująca w roku 1945 oraz w latach 1948-1953 wąskotorowa linia kolejowa.
Historia
Linia była budowana od końca stycznia do połowy kwietnia 1945 r. przez saperów Wehrmachtu. Punktem docelowym miały być okolice Alttief w pobliżu portu Bałtijsk na terenie obecnego obwodu kaliningradzkiego. Do budowy wykorzystano materiał z rozbieranych linii i bocznic kolejek żuławskich. Linię wyprowadzono ze stacji w Sztutowie i poprowadzono przez las w kierunku Kątów Rybackich, gdzie tor zbliżał się do wybrzeża. Na dalszym odcinku trasa wiodła równolegle do brzegu skręcając miejscami głębiej w las. Na znacznej długości poprowadzono ją jednak grzbietem nadmorskich wydm. Pomiędzy Kątami Rybackimi i Skowronkami zbudowano trzy mosty nad rowami przeciwczołgowymi. Ogółem Niemcy zdążyli wybudować około 50 km toru, który na całej długości był wykorzystywany jedynie przez kilkanaście dni. W trakcie zaciętych walk z Armią Czerwoną na przełomie kwietnia i maja 1945 infrastruktura została w znacznym stopniu zniszczona.
Po przejęciu administracji przez władze polskie podjęto decyzję o odbudowie odcinka Sztutowo – Krynica Morska[1]. Do 1948 r. odbudowano mosty nad rowami przeciwczołgowymi, naprawiono miejscami podmyty albo zasypany tor i rozpoczęto przewozy na potrzeby Marynarki Wojennej, która wówczas przejęła z rąk sowieckich bazy w Skowronkach i Krynicy Morskiej. Wybudowana pospiesznie i ze słabych materiałów linia przysparzała wielu problemów. Po ukończeniu budowy szosy biegnącej wzdłuż Mierzei kolejka okazała się nieprzydatna i we wrześniu 1953 r. rozpoczęto jej rozbiórkę. Pozostawiono wówczas jedynie odcinek o długości ok. 3,5 km od Krynicy Morskiej w stronę Nowej Karczmy, który przetrwał do około 1965 r. Do dziś można spotkać na trasie pojedyncze podkłady i inne elementy nawierzchni kolejowej.
Tabor
Na linii ze względu na ochronę lasów nadmorskich nigdy nie stosowano trakcji parowej.
- Do budowy i obsługi linii Wehrmacht dysponował czteroosiowymi lokomotywami spalinowymi typu HF 200 D [1] o mocy 200 KM.
- W pierwszym okresie po odbudowie linii przez władze polskie stosowano trakcję konną, jednakże ze względu na trudny profil przysparzało to licznych kłopotów.
- W 1950 roku sprowadzono z Kolei Jabłonowskiej z Warszawy dwie trzyosiowe lokomotywy o mocy 100 KM. Pojazdy te okazały się bardzo awaryjne, co było jednym z czynników, które przesądziły o likwidacji linii.
Bibliografia
- Roman Witkowski: Koleje Wąskotorowe na Żuławach, Kolpress, 2009.
- Roman Witkowski: Koleje Wąskotorowe na Żuławach Wiślanych – cykl artykułów w miesięczniku „Świat Kolei” nr: 2/2007, 8/2007, 12/2007, 3/2008, 9/2008 i 11/2008.
- „Wykaz Odległości Taryfowych Kolei Żelaznych” (POUFNE) z 1950 r.
Przypisy
- ↑ Do 1958 r. miejscowość nosiła nazwę Łysica.
Media użyte na tej stronie
junction aqross from left & right
out-of-use local-only minor metro station
Icons for railway description
track change (new design)
Bridge (big)
underground train stop (legend icon)
ex underground train station (legend icon)
mileage change
end station, ex track to the left
straight line, modified version (+ex, +t, +ext)
non-passenger stop (legend icon)
underground tunnel straight track
Track switch, metro/light rail
Disused railway line level crossing on minor road.
local-only minor station
bridge over water straight (big)
level crossing straight
BS template transport icon
A mile-marker for metros/canals
ex non-passenger stop (legend icon)
underground service station (legend icon)
ex underground train stop (legend icon)
ex flag stop track straight off use
Track change (new design)
bridge over water straight (big)
underground service stop (legend icon)
ex underground service station (legend icon)
Railroad BSicon
underground high level track
ex underground straight track
Bridge (medium)
underground level crossing straight
Border icon
ex underground high level track
ex underground tunnel straight track
ex high level track
mileage change
track change, metro/light rail (new design)
ex underground service stop (legend icon)
Autor: Lekko gazowany, Licencja: CC BY-SA 3.0
electrified line start sign for railways
Ex underground level crossing straight
ex mileage change
high level track
Underground straight track
Bridge (big)
Autor: Marek Mochecki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Resztki podkładów kolejki wąskotorowej ze Sztutowa do Krynicy Morskiej na wydmie w pobliżu Przebrna.
Autor: Lekko gazowany, Licencja: CC BY-SA 3.0
electrified line end sign for railways
underground train station (legend icon)
for BS models. water tunnel, urban(blue), not in use.