Linia kolejowa nr 111

Linia kolejowa nr 111

Kraków Główny – Kocmyrzów
Dane podstawowe
Numer linii	111
Długość	19 km
Rozstaw szyn	1435 mm
Sieć trakcyjna	brak
Historia
Rok otwarcia	1899
Rok zawieszenia ruchu	1970
Rok likwidacji	2003
Portal Transport szynowy

Linia kolejowa nr 111 Kraków Główny – Kocmyrzów, potocznie „Kocmyrzówka” – jednotorowa, niezelektryfikowana, obecnie zlikwidowana linia kolejowa o długości 19 km^[1].

Historia

Linia powstała w 1899 roku jako nadgraniczny szlak komunikacyjny łączący Kraków ze stacją towarową na granicy Austro-Węgier i Rosji w Kocmyrzowie. W czasach pokoju służyć miała lokalnemu handlowi przygranicznemu, w czasie wojny natomiast – spodziewanej pomiędzy owymi mocarstwami – przemieszczaniu wojsk w strefie przygranicznej. Na linii od początku prowadzono również przewozy pasażerskie. Jeszcze przed I wojną światową zbudowano odnogę do stacji Mogiła, która od głównej linii odbijała w Czyżynach. Istniały również bocznice do koszar kawaleryjskich w Rakowicach oraz obsługujące lotnisko Rakowice-Czyżyny. Po zakończeniu I wojny światowej, rozpadzie Austro-Węgier i powstaniu II Rzeczypospolitej, które to wydarzenia zlikwidowały przebiegającą dotychczas w Kocmyrzowie granicę międzypaństwową, znaczenie linii spadło. Na trasie przestały kursować pociągi towarowe, a osobowe kursowały odtąd znacznie rzadziej^[1].

Od początku przewozy na linii obsługiwała, założona w 1899 roku, Spółka Akcyjna Kolej Lokalna „Kraków – Kocmyrzów”. Jej pierwszym prezesem został ekonomista, bankowiec i działacz gospodarczy, Wacław Fajans. Siedziba zarządu kolei znajdowała się w Krakowie przy ulicy Kapucyńskiej 3. W okresie międzywojennym spółka do obsługi linii dysponowała trzema parowozami, szesnastoma wagonami towarowymi oraz jednym pasażerskim wagonem silnikowym^[1][2].

Likwidacja linii

W roku 1954 zawieszono kursowanie pociągów odnogą od głównej linii 111 do stacji Mogiła. Miało to związek z uruchomieniem linii tramwajowej w powstającej Nowej Hucie wzdłuż Alei Jana Pawła II (ówczesnej Planu 6-letniego), która to przejęła funkcjonujące tam potoki pasażerskie dotychczas realizowane przez kolej. Mimo to na głównej linii do Kocmyrzowa w latach 50. i 60. XX wieku pociągi normalnie kursowały, będąc właściwie jedynym środkiem komunikacji publicznej, łączącym zachodnie osiedla tzw. „starej Nowej Huty” z centrum Krakowa. Sytuacja się zmieniła w latach 1968–1969, kiedy to uruchomiono linię tramwajową wzdłuż ulicy Kocmyrzowskiej do Wzgórz Krzesławickich, która analogicznie, jak kilkanaście lat wcześniej w sytuacji uruchomienia linii tramwajowej do Mogiły, przejęła dotychczasowych pasażerów „Kocmyrzówki”^[1]. Pociągi pasażerskie na linii przestały kursować 31 maja 1970 roku i rozpoczął się systematyczny demontaż kolejnych odcinków trasy na obszarze Krakowa. Ostatni czynny, aczkolwiek nieużywany odcinek linii, czyli Kraków Lubocza – Kocmyrzów został zamknięty w 1994 roku, a fizycznej likwidacji poddany niemal w całości w 2003^[3].

Galeria – pozostałości po linii

• 

  Dawny przejazd przez ul. Grzegórzecką.

• 

  Dawny przejazd przez ul. Fabryczną.

• 

  Budynek dawnej stacji Kraków Dąbie.

• 

  Dawny wiadukt kolejowy nad ul. Żółtej Ciżemki w ciągu zmodyfikowanego w latach 60. przebiegu trasy linii

• 

  Peron dawnej stacji Kraków Wieczysta.

• 

  Krzyż św. Andrzeja, pozostałość po linii kolejowej w Czyżynach. Stacja Czyżyny znajdowała się na miejscu gdzie obecnie jest stacja benzynowa i fastfood.

• 

  Resztki nasypu kolejowego obok dawnej stacji Kraków Czyżyny.

• 

  Miejsce po dawnej stacji Kraków Osiedle

• 

  Uliczka na os. Krakowiaków, na miejscu linii kolejowej, która w wykopie, łagodnym trawersem schodziła tędy w dolinę Dłubni, na most na dłubniańskiej młynówce.

• 

  Dawny most kolejowy nad młynówką Dłubni.

• 

  Budynek dawnej stacji Kraków Bieńczyce.

• 

  Dawny most kolejowy nad Dłubnią a obecnie kładka dla pieszych.

• 

  Wiadukt tramwajowy nad ul. Łowińskiego, a dawniej kolejowy na linii nr 111

• 

  Pozostałości wiaduktu kolejowego nad ul. Darwina

• 

  Tory linii nr 111 zatopione w przejeździe kolejowo-drogowym obok pętli tramwajowej „Wzgórza Krzesławickie”

Przypisy