Linia kolejowa nr 212

Linia kolejowa nr 212
Bytów – Korzybie[1]
(do 2007 r. Lipusz – Korzybie)
Dane podstawowe
Zarządca

PKP PLK
(na dawnym fragmencie Lipusz — Bytów:
Grupa SKPL
)

Numer linii

212

Tabela SRJP

424 (tabela srjp SKPL)

Długość

47,739 km

Rozstaw szyn

1435 mm

Prędkość maksymalna

0 [2] km/h

Zdjęcie LK212
Dworzec kolejowy w Lipuszu
Historia
Rok otwarcia

1883

Portal Transport szynowy

Linia kolejowa nr 212 BytówKorzybie – jednotorowa, niezelektryfikowana linia kolejowa znaczenia miejscowego w województwie pomorskim. Dawniej linia rozpoczynała się na stacji Lipusz. Aktualnie (2020) jest ona wyłączona z eksploatacji, przy czym na odcinku przekazanym w zarząd miastu Bytów w 2007 roku obowiązująca prędkość wynosi 20 km/h.

Historia

Odcinek Korzybie - Bytów budowany był dwuetapowo. Pierwszy fragment Korzybie - Barnowo oddany został do użytku 20 listopada 1883 roku[3], natomiast odcinek Barnowo - Bytów 15 sierpnia 1884[3] lub 20 listopada 1884 roku[4]. Przez kolejnych kilkanaście lat, do 15 lipca 1901 roku[3][4], było to jedyne połączenie kolejowe Bytowa ze światem.

Układ torów w okolicy Korzybia dostosowany był do potrzeb kanclerza Otto von Bismarcka, który miał majątek w niedalekim Warcinie i korzystał ze stacji w Kępicach. Okoliczne linie kolejowe miały zapewniać wygodny dojazd do Kępic dla wielu interesantów kanclerza[5]. Z tego powodu układ torów na stacji w Korzybiu przyjął dzisiejszy wygląd — zarówno tor w kierunku Słupska (i dalej do Gdańska i Królewca), tor w kierunku Bytowa oraz nieistniejący już tor w kierunku Sławna (i dalej do Berlina) są zorientowane w taki sposób, by zapewnić dogodny dojazd z i do Kępic z tych trzech kierunków[6].

Analiza map z przełomu XIX i XX wieku wskazuje, iż w tym okresie przebudowano odcinek Dąbrówka Bytowska - Bytów, zmieniono położenie stacji Bytów oraz stworzono z niej stację węzłową. Przez jakiś czas wykorzystywano jeszcze stary dworzec w Bytowie zlokalizowany na obecnej ulicy Stary Dworzec w Bytowie. 15 lipca 1901[3][4] roku oddano do użytku ostatni odcinek, Bytów - Lipusz. Dzięki temu powstała droga kolejowa Lipusz - Bytów - Korzybie - Sławno - Darłowo, łącząca Kaszuby oraz Kociewie z portem w Darłowie. Po I wojnie światowej odcinek Bytów - Lipusz został przedzielony granicą polsko - niemiecką. W okresie dwudziestolecia międzywojennego rozebrano jej przygraniczny fragment Lipusz – Róg[3][4][7].

Po ponownym włączeniu do III Rzeszy odcinka Lipusz – Róg odbudowano go. Po II wojnie światowej z uwagi na zniszczenia ruchu pasażerskiego nie wznowiono od razu na odcinku Barnowo - Bytów[8]; w rozkładach jazdy pociągów pasażerskich z 1947 roku przejezdność była znów na całej długości linii[9]. Jednocześnie zmieniono kilometraż linii, który do tej pory był liczony od Korzybia; po II wojnie światowej zaczęto go liczyć od Lipusza[10].

1 sierpnia 1991 r. zawieszono ruch pociągów osobowych na odcinku Bytów – Korzybie[3][4]. Przez jakiś czas utrzymywana była kolejowa komunikacja autobusowa, a ostatni rozkład z wykazanymi pociągami obowiązywał do 1992 roku. Do 23 maja 1993 roku istniał ruch pasażerski na odcinku Lipusz – Bytów[3][4][11]; jeszcze przez parę lat można tu było spotkać pociągi towarowe. Odcinek Barnowo - Bytów zamknięto dla ruchu 1 maja 1999 roku[3][4]. Ostatni udokumentowany przejazd całości odcinka odbył się 11 kwietnia 2002 roku — był to pociąg specjalny Szczecinek - Kościerzyna. Podróż odbyła się wagonem motorowym SN61[12]. Po tym przejeździe, jesienią 2003 roku, została rozkradziona część elementów nawierzchnie torowej w okolicy Starkowa (odcinek Zielin Miastecki - Kołczygłówki)[13].

W 2007 roku odcinek Lipusz – Bytów został przekazany przez PKP na rzecz miasta Bytów. Władze samorządowe przekazały z kolei linię w zarząd spółce Pol-Miedź Trans (później jej spółce - córce PMT Linie Kolejowe), która rozpoczęła na niej przewozy towarowe[14].

W 2011 roku miasto Bytów zgłosiło plan przywrócenia linii dla ruchu pasażerskiego i jej rewitalizacji do obsługi pociągów osobowych poruszających się z prędkością do 80 km/h[15].

Jesienią 2014 roku PMT Linie Kolejowe, dotychczasowy operator odcinka Lipusz - Bytów, rozwiązał umowę z miastem Bytów na jego utrzymanie[16]. Dotychczasowy - PMT Linie kolejowe - był nim do 31 stycznia 2015 roku, a od 1 lutego jest nim Grupa SKPL.

Odcinek Bytów – Korzybie jest nieprzejezdny, jednak władze wojewódzkie planują jego reaktywację w dalszych planach inwestycyjnych dzięki środkom pochodzącym z Unii Europejskiej[17][18]. Obecnie zachowaniem na nim istniejącej infrastruktury zajmuje się Słupska Powiatowa Kolej Drezynowa[19]. oraz Klub Turystyki Kolejowej Tendrzak[19]. Władze samorządowe są zainteresowane przejęciem tego odcinka[20].

W 2014 zrealizowano studium wykonalności modernizacji linii na odcinku Bytów - Lipusz[21].

Przewozy

Od 1993 linia ma charakter towarowy[3][4]. Od 2008 po linii przejeżdża pociąg specjalny Transcassubia organizowany z okazji dorocznego Zjazdu Kaszubów. Od 2010 trwają starania władz samorządowych o włączenie odcinka linii kolejowej nr 212 Lipusz - Bytów do systemu połączeń kolejowych obsługiwanych przez projektowaną sieć Pomorskiej Kolei Metropolitalnej[22]. W 2016 SKPL Cargo uruchomiło sezonowe, pasażerskie, weekendowe połączenia Lipusz - Bytów obsługiwane taborem przewoźnika (spalinową lokomotywą serii 721 i zmodernizowanym w zakładach Tabor Szynowy Opole wagonem 102A[23][24]).

Przypisy

  1. Id-12 (D29) Wykaz linii (pol.). plk-sa.pl, 2020-07-27. [dostęp 2020-09-14].
  2. Wykaz maksymalnych prędkości (pol.). plk-sa.pl, 2019-12-15. [dostęp 2020-10-05].
  3. a b c d e f g h i Historia linii kolejowej nr 212 w serwisie bazakolejowa.pl.
  4. a b c d e f g h Studium zasadności przywrócenia połączeń oraz kompleksowa analiza sytuacji bieżącej i perspektyw reaktywacji linii kolejowej nr 212 Lipusz – Bytów – Korzybie, 2007. [dostęp 2014-11-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-15)].
  5. wykład historyka dra Tomasza Katafiasza z okazji 40-lecia nadania praw miejskich, Urząd Miasta Kępice, 2007r.
  6. Przejazd liniami kolejowymi przez Korzybie wiązał się (i do dziś wiąże) z manewrami lokomotyw (a dawniej nawet ich obracanie) w celu jazdy w dalszą trasę. Konieczność zmiany czoła pociągu nie wiąże się jedynie w przypadku jazdy z i do Kępic
  7. Mapa z roku 1936 na której uwidoczniona jest rozebrana linia kolejowa na odcinku Lipusz - Róg
  8. Wyciąg z Urzędowego Rozkładu Jazdy i Lotów obowiązującego od 14 lipca 1946r.
  9. Wyciąg z Urzędowego Rozkładu Jazdy i Lotów obowiązującego od 4 maja 1947 r. do 4 października 1947. [dostęp 2014-11-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (14 marca 2015)].
  10. Linia kolejowa nr 212 nie mogła mieć kilomertrażu liczonego od Lipusza, gdyż leżał on na terytorium innego państwa. W 2014 roku działacze SPKD dokonali odkrycia oryginalnych opisów kilometrażu na odwrotnych stronach słupków dzisiejszych: kilometr 66,5 linii - słupek opisany jako 5,5 kilometr.
  11. Ostatni pociąg z Bytowa Głos Pomorza, 28 maja 1991r.
  12. Ostatni przejazd był bardzo nagłośnionym wydarzeniem, w internecie można znaleźć wiele fotografii z tego dnia, np: Galeria z ostatniego przejazdu całością linii kolejowej nr 212
  13. Dziennik Bałtycki, 31 października 2003 roku. [dostęp 2014-11-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (15 marca 2015)].
  14. Przekazanie zarządu nad odcinkiem Lipusz - Bytów spółce PMT.
  15. Michał Tusk: Reaktywacja kolei bytowskiej. Są konkrety i kasa (pol.). trojmiasto.gazeta.pl. [dostęp 2011-04-15].
  16. informacja w serwisie kurier-kolejowy.pl
  17. Marszałek walczy o linię Bytów-Korzybie
  18. Marszałek walczy o linię Bytów-Korzybie
  19. a b Na linii kolejowej Korzybie-Bytów pojawią się drezyny (wideo).
  20. Starosta słupski zgłasza chęć przejęcia linii kolejowej
  21. Wariant modernizacji kolei z Bytowa do Lipusza wybrany
  22. Bytów potrzebuje pociągów z Trójmiasta - 3 happening Pomorskiej Kolei Metropolitalnej (pol.). dziennikbaltycki.pl. [dostęp 2010-12-28].
  23. SKPL wozi pasażerów „ryflakami”. To wagony z długą historią - Wszystko na temat branży kolejowej: PKP, Intercity, przewozy regionalne, koleje mazowieckie, rozkłady jazdy PKP, ..., www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2017-11-25].
  24. Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2016-07-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-27)].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

BSicon ABZgl+l.svg
junction straight to the left from the left (with exact circles)
BSicon uexpHST.svg
out-of-use local-only minor metro station
BSicon BHF.svg
station straight track
BSicon upHST.svg
Icons for railway description
BSicon exÜST.svg
track change (new design)
BSicon ulHST.svg
underground train stop (legend icon)
BSicon uexlBHF.svg
ex underground train station (legend icon)
BSicon uexKMW.svg
mileage change
BSicon extSTR.svg
straight line, modified version (+ex, +t, +ext)
BSicon lBST.svg
non-passenger stop (legend icon)
BSicon utSTR.svg
underground tunnel straight track
BSicon uÜST.svg
Track switch, metro/light rail
BSicon exSKRZ-YBUE.svg
Disused railway line level crossing on minor road.
BSicon expHST.svg
local-only minor station
BSicon hKRZWae.svg
bridge over water straight (big)
BSicon DST.svg
non-passenger station track straight in use
BSicon BUE.svg
level crossing straight
BSicon uexhSTRae.svg
BS template transport icon
BSicon uKMW.svg
A mile-marker for metros/canals
BSicon exlBST.svg
ex non-passenger stop (legend icon)
BSicon uhSTRae.svg
Image for BSicon diagrams
BSicon ulDST.svg
underground service station (legend icon)
BSicon uexlHST.svg
ex underground train stop (legend icon)
BSicon GRENZE.svg
Autor: Bernina, axpde, Licencja: CC BY-SA 3.0 de
track with border
BSicon exHST.svg
ex flag stop track straight off use
BSicon ÜST.svg
Track change (new design)
BSicon exhKRZWae.svg
bridge over water straight (big)
BSicon ulBST.svg
underground service stop (legend icon)
BSicon uexlDST.svg
ex underground service station (legend icon)
BSicon uexENDEe.svg
Railroad BSicon
BSicon KDSTxe.svg
non-passenger end station, ex track ending
BSicon uhSTR.svg
underground high level track
BSicon STR+r.svg
track to left against driving direction (with exact circles)
BSicon uexSTR.svg
ex underground straight track
BSicon uBUE.svg
underground level crossing straight
BSicon uexhSTR.svg
ex underground high level track
BSicon uextSTR.svg
ex underground tunnel straight track
BSicon exhSTR.svg
ex high level track
BSicon KMW.svg
mileage change
PKP stacja kolejowa Lipusz 01.jpg
Autor: Leinad, Licencja: CC BY 3.0
Stacja kolejowa Lipusz (woj. pomorskie)
BSicon uexÜST.svg
track change, metro/light rail (new design)
BSicon uexlBST.svg
ex underground service stop (legend icon)
BSicon ELCa.svg
Autor: Lekko gazowany, Licencja: CC BY-SA 3.0
electrified line start sign for railways
BSicon uexBUE.svg
Ex underground level crossing straight
BSicon exKMW.svg
ex mileage change
BSicon KRZWu.svg
(c) I, Lantus, CC-BY-SA-3.0
Line crossing under water across
BSicon hSTR.svg
high level track
BSicon uSTR.svg
Underground straight track
BSicon exSKRZ-Mu.svg
Unused track crossing under unused road
BSicon hSTRae.svg
Bridge (big)
BSicon exSTRr.svg
ex-track to right forward driving direction (with exact circles)
BSicon ELCe.svg
Autor: Lekko gazowany, Licencja: CC BY-SA 3.0
electrified line end sign for railways
BSicon ulBHF.svg
underground train station (legend icon)
BSicon uexKRZWu.svg
for BS models. water tunnel, urban(blue), not in use.