Lisów (powiat opatowski)

Lisów
wieś
Ilustracja
Wieża ciśnień w Lisowie
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

opatowski

Gmina

Wojciechowice

Liczba ludności (2020)

141[1]

Strefa numeracyjna

15

Kod pocztowy

27-532[2]

Tablice rejestracyjne

TOP

SIMC

0810118[3]

Położenie na mapie gminy Wojciechowice
Mapa konturowa gminy Wojciechowice, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Lisów”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Lisów”
Położenie na mapie powiatu opatowskiego
Mapa konturowa powiatu opatowskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Lisów”
Ziemia50°46′58″N 21°33′20″E/50,782778 21,555556

Lisów – wieś sołecka[4] w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie opatowskim, w gminie Wojciechowice[5][3].

Był wsią klasztoru cystersów wąchockich w województwie sandomierskim w ostatniej ćwierci XVI wieku[6].

Integralne części wsi

Integralne części wsi Lisów[5][3]
SIMCNazwaRodzaj
0810147Kolonie Inwalidzkieczęść wsi
0810124Nowa Wieśczęść wsi
0810130Zagóraczęść wsi

Obiekty fizjograficzne znajdujące się na terenie miejscowości to pola: Las Lisowski i Polesisko oraz łąki: Spod Adamowa i Spod Lasu.

Historia

Nazwa miejscowości może pochodzić od Stefana Lisa, komesa i palatyna krakowskiego, ojca Wincentego Kadłubka. Jego ród osiadł na ziemi sandomierskiej w okolicach Lisowa. Według innej, ludowej tradycji, w miejscowym lesie żyło swego czasu wiele lisów, stąd nazwa miejscowości[7].

Najstarsze wzmianki o Lisowie pochodzą z pierwszej połowy XIII w. Ówczesny właściciel Lisowa, sandomierski mieszczanin Aleksander Albus, sprzedał wieś klasztorowi w Wąchocku. Lisów pozostał własnością klasztoru aż do likwidacji zgromadzenia w XIX w. Wieś przeszła wówczas rządu Królestwa Kongresowego. W nagrodę za zasługi w tłumieniu powstania listopadowego Lisów w 1832 r. przekazano emerytowanemu rosyjskiemu generałowi Symeonowi vel Kachanowowi.

Lisów był własnością rodziny Kachanowów do czasu I wojny światowej. Według spisu z 1885 r. był tu folwark i kolonia. Folwark składał się z 4 domów i 444 morgów ziemi. Zamieszkiwany był przez 34 osoby. Kolonia zajmowała natomiast obszar 351 morgów. Miała 29 domów i 234 mieszkańców. Według urzędowego spisu miejscowości guberni radomskiej w 1895 r. na Lisów składały się trzy oddzielne jednostki: kolonia, folwark i osada karczmarska.

W latach 1916-1918 w miejscowości znajdowała się lokalna komenda Polskiej Organizacji Wojskowej, podległa Komendzie Obwodu w Opatowie. Swoim działaniem obejmowała wsie: Lisów, Gierczyce, Stodoły, Mikułowice i Wojciechowice. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wieś stała się własnością skarbu państwa i była dzierżawiona przez rodzinę Kobylińskich. Część dóbr została rozparcelowana. Przy folwarku pozostał obszar około 100 ha. W czasie okupacji hitlerowskiej zamordowany został przez bandytów Andrzej Kobyliński, syn dzierżawcy folwarku. Po tym zdarzeniu rodzina Kobylińskich opuściła Lisów.

W 1944 r. toczyły się tu zacięte walki na przyczółku sandomierskim. Kilkunastu mieszkańców Lisowa zginęło lub zostało rannych. Zginęły niemal wszystkie zwierzęta gospodarskie. Wieś została doszczętnie zrujnowana. Z 66 zabudowań prawie wszystkie zostały zniszczone. Pozostały tylko szkielety trzech domów. W pierwszych latach po wojnie mieszkańcy Lisowa zamieszkiwali prowizoryczne baraki i lepianki. W tym czasie od niewypałów zginęło kolejnych kilku mieszkańców.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa tarnobrzeskiego.

Przypisy

  1. ↑ Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 6 [dostęp 2022-04-16]
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 658 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  4. ↑ Jednostki organizacyjne gminy Wojciechowice. Urząd Gminy Wojciechowice. [dostęp 2015-04-11].
  5. ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. ↑ Województwo sandomierskie w drugiej połowie XVI wieku. ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1993, s. 113.
  7. ↑ Lisów (4), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 319.

Bibliografia

  • Józef Myjak, Tam gdzie świt cywilizacji rolniczej. Monografia krajoznawcza gminy Wojciechowice, PAIR Sandomierz 2006, ISBN 83-86436-73-5.
Gmina Wojciechowice
Wsie
Integralne
części wsi

Media użyte na tej stronie

Świętokrzyskie Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Świętokrzyskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 51.4 N
  • S: 50.1N
  • W: 19.6 E
  • E: 22 E
Opatów County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Opatów County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 51.10 N
  • S: 50.66 N
  • W: 21.10 E
  • E: 21.86 E
Lisow WT.jpg
Autor: Yayek, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Wieża ciśnień w Lisowie (woj. świętokrzyskie, PL)