Lista śmigłowców Wojska Polskiego

Ratowniczy W-3 „Anakonda” wykorzystywany w Marynarce Wojennej

Polskie Mi-24 w Afganistanie

Lista śmigłowców Wojska Polskiego – śmigłowce znajdują się na wyposażeniu Wojska Polskiego od roku 1957. Poniższa lista zawiera wykaz typów śmigłowców, które służyły w ludowym Wojsku Polskim oraz Siłach Zbrojnych RP.

Wojsko Polskie zainteresowało się wojskowym wykorzystaniem śmigłowców w latach 50. XX wieku. Pierwszymi jednostkami, do których trafiały śmigłowce były eskadry łącznikowe oraz jednostki sanitarne. Były to śmigłowce typu SM-1, później uzupełniane śmigłowcami SM-2. Oba te wiropłaty produkowane były w WSK Świdnik. Pod koniec lat 50. XX wieku w ZSRR zakupiono śmigłowce transportowe Mi-4. W tym okresie śmigłowce stosowano ostrożnie, wykorzystując je do prostych zadań transportowo-łącznikowych. Z czasem pojawiły się zastosowania taktyczne, np. w rozpoznaniu i desancie^[1].

Specjalistyczne wersje śmigłowców SM-1, SM-2 oraz Mi-4 używano także w Marynarce Wojennej. W przypadku SM-1 i SM-2 były to wersje dźwigowe wykorzystywane do celów ratowniczych, natomiast Mi-4ME służyły do zwalczania okrętów podwodnych^[2][3].

W latach 60. XX wieku rozpoczął się proces zastępowania śmigłowców z silnikami tłokowymi, maszynami z silnikami turbinowymi. Skok technologiczny, który spowodował masowe użycie śmigłowców w Wojsku Polskim nastąpił w latach 60. XX wieku. Typową maszyną wielozadaniową stał się śmigłowiec Mi-2, produkowany w bardzo wielu wariantach. Mi-2, był także pierwszym polskim wiropłatem wyposażonym w stałe uzbrojenie. Powstała m.in. wersja uzbrojona w przeciwpancerne pociski kierowane „Malutka”^[4]. Pod koniec lat 70. XX wieku do lotnictwa wojsk lądowych wprowadzono ciężkie śmigłowce bojowe Mi-24D, co podniosło wartość bojową lotnictwa wojsk lądowych^[5][1].

W 1968 roku w Wojsku Polskim pojawiły się średnie śmigłowce transportowe Mi-8, zastępując starsze Mi-4. Maszyny te stały się podstawowym środkiem transportu polskich wojsk desantowych. Ponadto wykonywały zadania wsparcia na polu walki. Wojsko Polskie dysponowało także śmigłowcami Mi-8 w wersji „salonka” przeznaczone do transportu VIPów^[6].

Dla polskiej Marynarki Wojennej w 1981 roku zakupiono od ZSRR śmigłowce morskie Mi-14. Do celów ratowniczych służyły Mi-14PS, a do zwalczania okrętów podwodnych – Mi-14PŁ. Zastąpiły one używane do tych celów maszyny Mi-4. Z uwagi na konieczność wycofania Mi-14PS (ze względu na skończony resurs) w roku 2010 przebudowano dwa śmigłowce Mi-14PŁ przystosowując je do wykonywania zadań ratowniczych. Innym typem maszyny zakupionej dla Marynarki Wojennej były cztery śmigłowce pokładowe SH-2G Super Seasprite dostarczone w latach 2002-2003 od Stanów Zjednoczonych^[7][8][9].

Pod koniec lat 80. XX wieku, w wyniku planowanej modernizacji lotnictwa wojsk lądowych, zakupiono od ZSRR śmigłowce Mi-17 oraz Mi-24W. Ponadto w tym czasie do służby w Wojsku Polskim trafiły także pierwsze śmigłowce W-3 Sokół i ich pochodne W-3 Anakonda. Natomiast w latach 90. XX wieku otrzymano nieodpłatnie od Niemiec kilkanaście maszyn Mi-24D, kontynuowano także zakupy Sokołów i Anakond^[10][11].

W roku 2006 do celów szkoleniowych zakupiono śmigłowce SW-4 Puszczyk, zastąpiły one dotąd stosowane w tym celu Mi-2. W tym samym czasie zakupiono na Ukrainie 7 nieuzbrojonych śmigłowców Mi-8MTW-1. Początkowo za pośrednictwem Bumaru miały one trafić do Iraku, jednakże ze względu na odmowę odbiorcy wprowadzono je na uzbrojenie Lotnictwa Wojsk Lądowych pod oznaczeniem Mi-17. W celu wsparcia dla PKW Afganistan w latach 2010–2011 zakupiono kolejne śmigłowce Mi-17^[12][13][14].

W 2019 zamówiono cztery śmigłowce S-70i na potrzeby Wojsk Specjalnych. Maszyny odebrano 20 grudnia 2019 roku^[15].

Lista

Zdjęcie	Nazwa	Kraj produkcji	Typ	Lata służby	Warianty	Liczba	Ogólna liczba	Uwagi	Przypis
	SM-1	ZSRR  Polska	Lekki śmigłowiec wielozadaniowy	1957–1983	SM-1 SM-1Sz SM-1S		85[16]	Produkowane na licencji w WSK Świdnik	[17]
	SM-2	Polska	Lekki śmigłowiec wielozadaniowy	1960–1979	SM-2		ok. 70	Polska głęboka modernizacja śmigłowca Mi-1 (SM-1)	[18]
	Mi-4	ZSRR	Śmigłowiec wielozadaniowy	1958–1984	Mi-4 Mi-4A Mi-4ME		ok.28[a]		[3][19][20]
	Mi-2	ZSRR  Polska	Średni śmigłowiec wielozadaniowy	Od 1968	Wiele wersji		311[b]	Produkowane jedynie w WSK Świdnik	[21][22][23]
	Mi-8	ZSRR	Śmigłowiec wielozadaniowy	Od 1968	Mi-8T Mi-8PS Mi-8RL Mi-8P Mi-8PPD	38 6 4 1 4	53[c]		[6][24][13]
	Mi-24	ZSRR	Ciężki śmigłowiec bojowy	Od 1978	Mi-24D Mi-24W	33 17	50[d]		[11][25][5]
	Mi-14	ZSRR	Wielozadaniowy śmigłowiec morski	Od 1981	Mi-14PŁ Mi-14PS Mi-14PX Mi-14PŁ/R	12 5 1 2	17[e]	W roku 2010 dwa polskie śmigłowce Mi-14PŁ przystosowano do wykonywania zadań ratowniczych. Zmodernizowane śmigłowce oznaczono jako Mi-14PŁ/R[7].	[8]
	Mi-6	ZSRR	Ciężki śmigłowiec transportowy	1986–1990	Mi-6A	3	3		[26][27]
	Mi-17	ZSRR	Śmigłowiec wielozadaniowy	Od 1988	Mi-17 Mi-17AE Mi-8MTW-1 Mi-17-1W	6 2 1 12	21[f]		[12][24][13]
	W-3 Sokół/W-3 Anakonda	Polska	Śmigłowiec wielozadaniowy	Od 1989	W-3 W-3T W-3RR W-3WA W-3W W-3P W-3RL W-3RM W-3WARM W-3PL W-3AE W-3PPD W-3WA VIP		ok.70[g]		[10][28]
	Bell 412	Stany Zjednoczone	Lekki śmigłowiec wielozadaniowy	1991 i 1993–2011	Bell 412SP Bell 412HP	2 1	3	W roku 1991 na czas wizyty papieża Jana Pawła II zamówione zostały 2 śmigłowce (później na drugi zabrakło środków). Bell 412SP, nr boczny 01 i nim latał Papież oraz Bell 412HP (znajdujący się w produkcji, a później dostarczony w zamian za 01). Na czas pielgrzymki wypożyczony zostały 1 śmigłowce Bell 412SP (nr boczny 02, który potem latał w dawnej Jugosławii). W latach 1993-2011 w Wojsku Polskim służył jeden śmigłowiec Bell 412HP. W roku 2011 został przekazany Policji.	[29]
	Kaman SH-2G Super Seasprite	Stany Zjednoczone	Wielozadaniowy śmigłowiec morski	Od 2002	SH-2G Super Seasprite	4	4	W latach 2002-2003 Polska w darze otrzymała od USA cztery śmigłowce SH-2 Seasprite.	[9]
	SW-4 Puszczyk	Polska	Lekki śmigłowiec	Od 2006	SW-4 Puszczyk	24	24		[30]
(c) Gov.pl, CC BY 3.0 pl	Sikorsky S-70i Black Hawk	Stany Zjednoczone  Polska	Śmigłowiec wielozadaniowy	Od 2019	S-70i	4	4	Użytkowane w Wojskach Specjalnych. Wyprodukowane w PZL Mielec. 15 grudnia 2021 roku podpisano umowę na dostawy kolejnych 4 maszyn z dostawami do końca 2023 roku[31].	[15][32]

Zobacz też

• Lista czołgów Wojska Polskiego
• Lista artylerii samobieżnej Wojska Polskiego
• Lista transporterów opancerzonych i bojowych wozów piechoty Wojska Polskiego

Uwagi

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Wyposażenie Gdyńskiej Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej