Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Czechach

Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Czechach – lista miejsc w Czechach wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO, ustanowionej na mocy Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, przyjętej przez UNESCO na 17. sesji w Paryżu 16 listopada 1972^[1] i ratyfikowanej przez Czechy 26 marca 1993 roku^[2].

Obecnie (stan w 2021 roku) na liście znajduje się 16 miejsc: 15 dziedzictwa kulturowego i jeden o charakterze przyrodniczym^[2].

Na czeskiej liście informacyjnej UNESCO – liście obiektów, które Czechy zamierzają rozpatrzyć do zgłoszenia do wpisu na listę światowego dziedzictwa, znajduje się 14 obiektów (stan w 2021 roku)^[2].

Obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO

Praga

Český Krumlov

Telcz

Sanktuarium pielgrzymkowe św. Jana Nepomucena

Kutná Hora

Krajobraz kulturowy lednicko–valticki

Ogrody i pałac w Kromieryżu

Holaszowice

Pałac w Litomyšlu

Kolumna Trójcy Przenajświętszej w Ołomuńcu

Willa Tugendhatów w Brnie

Třebíč

Krajobraz kulturowy stadniny koni w Kladrubach nad Labem

Region Górniczy w Rudawach

Franciszkowe Łaźnie

Karlowe Wary

Mariańskie Łaźnie

Buczyny izerskogórskie

Obiekty wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO

Poniższa tabela przedstawia czeskie obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO:

Nr ref. – numer referencyjny UNESCO;

Obiekt – polskie tłumaczenie nazwy wpisu na liście^[a] wraz z jej angielskim oryginałem^[2];

Położenie – miasto, kraj; współrzędne geograficzne;

Typ – klasyfikacja według Komitetu Światowego Dziedzictwa^[5]:

• kulturowe (K),
• przyrodnicze (P),
• kulturowo–przyrodnicze (K,P);

Rok wpisu – roku wpisu na listę i rozszerzenia wpisu;

Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.

     wpisy wspólnie z innymi krajami

Nr ref.	Obiekt	Zdjęcie	Położenie	Typ	Obszar (w ha)	Rok	Opis
616	Zabytkowe centrum Pragi Historic Centre of Prague		Praga Kraj środkowoczeski 50°05′23,0″N 14°25′10,0″E/50,089720 14,419440	K (ii) (iv) (vi)	1106	1992 2012
617	Zabytkowe centrum miasta Český Krumlov Historic Centre of Český Krumlov		Český Krumlov Kraj południowoczeski 48°49′00″N 14°19′00″E/48,816667 14,316667	K (iv)	51,9	1992
621	Zabytkowe centrum miasta Telcz Historic Centre of Telč		Telcz Kraj Wysoczyna 49°11′00,0″N 15°26′59,0″E/49,183330 15,449722	K (i) (iv)	36	1992
690	Zelená Hora – sanktuarium pielgrzymkowe Św. Jana Nepomucena Pilgrimage Church of St John of Nepomuk at Zelená Hora		Zdziar nad Sazawą Kraj Wysoczyna 49°34′48,7″N 15°56′31,4″E/49,580200 15,942058	K (iv)	0,64	1994
732	Kutná Hora – Stare Miasto z kościołem św. Barbary i katedra Mariacka w dzielnicy Sedlec Kutná Hora: Historical Town Centre with the Church of St Barbara and the Cathedral of Our Lady at Sedlec		Kutná Hora Kraj środkowoczeski 49°57′00″N 15°16′00″E/49,950000 15,266667	K (ii) (iv)	62,4	1995
763	Krajobraz kulturowy lednicko–valticki Lednice-Valtice Cultural Landscape		Lednice i Valtice Kraj południowomorawski 48°46′33,0″N 16°46′30,0″E/48,775830 16,775000	K (i) (ii) (iv)	14,320	1996
860	Ogrody i pałac w Kromieryżu Gardens and Castle at Kroměříž		Kromieryż Kraj zliński 49°17′59″N 17°22′38″E/49,299722 17,377222	K (ii) (iv)	74,5	1998
861	Wieś Holaszowice Holašovice Historic Village		Holaszowice Kraj południowoczeski 48°57′35″N 14°15′10″E/48,959722 14,252778	K (ii) (iv)	11,4	1998
901	Pałac w Litomyšlu Litomyšl Castle		Litomyšl Kraj pardubicki 49°52′25,0″N 16°18′52,0″E/49,873610 16,314440	K (ii) (iv)	4,25	1999
859	Kolumna Św. Trójcy w Ołomuńcu Holy Trinity Column in Olomouc		Ołomuniec Kraj ołomuniecki 49°35′38,2″N 17°15′01,7″E/49,593936 17,250458	K (i) (iv)	0,05	2000
1052	Willa Tugendhatów w Brnie Tugendhat Villa in Brno		Brno Kraj południowomorawski 49°12′25,9″N 16°36′57,8″E/49,207183 16,616056	K (ii) (iv)	0,73	2001
1078	Dzielnica żydowska i bazylika św. Prokopa w Třebíču Jewish Quarter and St Procopius' Basilica in Třebíč		Třebíč Kraj Wysoczyna 49°13′02″N 15°52′44″E/49,217222 15,878889	K (ii) (iii)	6,55	2003
1589	Krajobraz w Kladrubach nad Labem i stadnina koni starokladrubskich Landscape for Breeding and Training of Ceremonial Carriage Horses at Kladruby nad Labem		Kladruby nad Labem Kraj pardubicki 50°03′23,9″N 15°29′03,3″E/50,056650 15,484258	K (iv) (v)	1310	2019
1478	Region górniczy w Rudawach Erzgebirge/Krušnohoří Mining Region		Kraj karlowarski (Jachymów, Ostrov, Abertamy – Horní Blatná – Boží Dar) Kraj ustecki (Krupka, Měděnec – Kovářská) 50°24′23,5″N 12°50′14,4″E/50,406528 12,837344	K (ii)(iii)(iv)	6766	2019	Wpis wraz z Niemcami[6].
1613	Wspaniałe miasta uzdrowiskowe Europy Great Spas of Europe			K (ii)(iii)	2021	7014	Wpis wraz z Austrią, Czechami, Francją, Niemcami, Wielką Brytanią i Włochami[7].
	Karlowe Wary		Kraj karlowarski 50°13′20,4″N 12°53′06,4″E/50,222331 12,885122
	Mariańskie Łaźnie		Kraj karlowarski 49°58′40,2″N 12°42′12,8″E/49,977836 12,703556
	Franciszkowe Łaźnie		Kraj karlowarski 50°07′11,3″N 12°21′06,1″E/50,119817 12,351689
1133	Pierwotne lasy bukowe Karpat i innych regionów Europy Ancient and Primeval Beech Forests of the Carpathians and Other Regions of Europe			P (ix)		2021	Obejmuje Góry Izerskie – wpis transgraniczny położony na terenie Albanii, Austrii, Belgii, Bośni i Hercegowiny, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Francji, Hiszpanii, Macedonii Północnej, Niemiec, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii, Ukrainy i Włoch[8]
	Buczyny izerskogórskie Jizera Mountains Beech Forests		Kraj liberecki 50°51′30″N 15°09′20″E/50,858333 15,155556		444,81

Obiekty na czeskiej Liście Informacyjnej UNESCO

Renesansowe kamienice w Slavonicach

Papiernia we wsi Velké Losiny

Sieć stawów rybnych w Kotlinie Trzebońskiej

Skalne miasta Czeskiego Raju

Słowiańskie grodzisko w Mikulčicach

Kościół św. Małgorzaty w Kopčanach

Kompleksy przemysłowe w Ostrawie

Twierdza w Terezinie

Uzdrowisko w Luhačovicach

Zespół rzeźb skalnych „Betlejem” koło Kuksu

Zamek Karlštejn

A

Hotel i nadajnik telewizyjny na górze Ještěd

Žatec – miasto chmielowe

Obiekty na czeskiej Liście Informacyjnej UNESCO. Legenda: A – Rozszerzenie wpisu „Zabytkowe centrum Pragi” o zabytki w jego obszarze; Stara oczyszczalnia ścieków w Pradze-Bubeneč; B – Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Pradze w dzielnicy Vinohrady

Poniższa tabela przedstawia obiekty na czeskiej liście informacyjnej UNESCO:

nr ref. – numer referencyjny UNESCO

obiekt – polskie nazwa obiektu wraz z jej angielskim oryginałem na czeskiej liście informacyjnej^[2]

położenie – miasto, region; współrzędne geograficzne

typ – klasyfikacja według zgłoszenia^[5]:

• kulturowe (K)
• przyrodnicze (P)
• kulturowo–przyrodnicze (K,P)

rok wpisu – roku wpisu na listę informacyjną

opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.

Nr ref.	Obiekt	Zdjęcie	Położenie	Typ	Rok	Opis
1507	Renesansowe kamienice w Slavonicach Renaissance Houses at Slavonice		Slavonice Kraj południowoczeski 48°59′51″N 15°21′09″E/48,997500 15,352500	K (i)(ii)(iv)	2001
1508	Papiernia we wsi Velké Losiny Paper Mill at Velké Losiny		Velké Losiny Kraj ołomuniecki 50°01′43″N 17°02′05″E/50,028611 17,034722	K (ii)(iv)	2001
1509	Sieć stawów rybnych w Kotlinie Trzebońskiej Fishpond Network in the Trebon Basin		Kotlina Trzebońska Kraj południowoczeski 49°00′10″N 14°45′52″E/49,002778 14,764444	K (i)(ii)(iii)(iv)(v)	2001
1511	Skalne miasta Czeskiego Raju Český ráj (Bohemian Paradise) Rock Cities		Czeski Raj Kraj liberecki Kraj hradecki 50°19′00″N 14°58′00″E/50,316667 14,966667–50°31′00″N 15°19′00″E/50,516667 15,316667	P	2001
1559	Obiekty Państwa wielkomorawskiego słowiańskie grodzisko w Mikulčicach kościół św. Małgorzaty w Kopčanach Sites of Great Moravia: Slavonic Fortified Settlement at Mikulcice - Church of St. Margaret at Kopčani			K (iii)(v)	2001	Wpis wraz ze Słowacją[9].
	Słowiańskie grodzisko w Mikulčicach Slavonic Fortified Settlement at Mikulcice		Mikulčice Czechy 48°48′09″N 17°05′32″E/48,802500 17,092333
	Kościół św. Małgorzaty w Kopčanach Church of St.Margaret at Kopčani		Kopčany Słowacja 48°47′46,4″N 17°06′31,5″E/48,796213 17,108741
1560	Kompleksy przemysłowe w Ostrawie The Industrial Complexes at Ostrava		Ostrawa Kraj morawsko-śląski 49°50′25″N 18°20′45″E/49,840278 18,345833	K (i)(iv)(v)	2001
	Kopalnia Anselm		48°52′09″N 18°15′55″E/48,869167 18,265278
	Kopalnia Michal		49°50′25″N 18°20′45″E/49,840278 18,345833
	Kopalnia Hlubina		49°50′39″N 18°16′53″E/49,844167 18,281389
	Szyb Vrbice		49°52′32″N 18°18′21″E/49,875556 18,305833
1561	Twierdza w Terezinie The Fortress of Terezín		Terezin Kraj ustecki 50°30′39″N 14°09′04″E/50,510833 14,151111	K (i)(ii)(iv)	2001
1562	Uzdrowisko w Luhačovicach The Spa at Luhacovice		Luhačovice Kraj zliński 49°06′37″N 17°45′48″E/49,110278 17,763333	K (i)(ii)(iii)(iv)	2001
1563	Zespół rzeźb skalnych „Betlejem” koło Kuksu The Betlém Rock Sculptures near Kuks		Kuks Kraj hradecki 50°23′52″N 15°50′52″E/50,397778 15,847778	K (i)(ii)(iv)	2001
1564	Zamek Karlštejn The Karlstejn Castle		Karlštejn Kraj środkowoczeski 49°56′27″N 14°11′16″E/49,940833 14,187778	K (i)(ii)(iv)	2001
1565	Rozszerzenie wpisu „Zabytkowe centrum Pragi” o zabytki w jego sąsiedztwie Extension of the World Heritage Site "Historic Centre of Prague" with the important Monuments in its Vicinity		Praga	K (i)(ii)(iv)	2001
	Willa Müllerów		50°05′34″N 14°22′43″E/50,092778 14,378611
	Klasztor na Břevnovie		50°05′04″N 14°21′24″E/50,084444 14,356667
	Letohrádek Hvězda		50°04′59″N 14°19′35″E/50,083056 14,326389
5152	Hotel i nadajnik telewizyjny na górze Ještěd Mountain-top Hotel and Television Transmitter Ještěd		Grzbiet Jesztiedzki Kraj liberecki 50°43′57,5″N 14°59′04,8″E/50,732628 14,984669	K (i)(ii)(iv)	2007
5153	Žatec – miasto chmielowe Žatec – the Hops Town		Žatec Kraj ustecki 50°19′43,7″N 13°32′34,9″E/50,328797 13,543036	K (ii)(iii)(iv)	2007
6485	Stara oczyszczalnia ścieków w Pradze-Bubeneč Old Wastewater Treatment Plant in Prague-Bubeneč		50°06′36,2″N 14°24′08,1″E/50,110053 14,402236	K (ii)(iv)	2020

Uwagi

Przypisy