Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Islandii
Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Islandii – lista miejsc w Islandii wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO, ustanowioną na mocy Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, przyjętą przez UNESCO na 17. sesji w Paryżu 16 listopada 1972[1] i ratyfikowaną przez Islandię 19 grudnia 1995 roku[2].
Obecnie (stan w 2019 roku) na liście znajdują się 3 obiekty: jeden dziedzictwa kulturowego i dwa o charakterze przyrodniczym[2].
Na islandzkiej liście informacyjnej UNESCO – liście obiektów, które Islandia zamierza rozpatrzyć do zgłoszenia do wpisu na listę światowego dziedzictwa, znajduje się 6 obiektów (stan w roku 2019)[2].
Obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO
Poniższa tabela przedstawia islandzkie obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO:
- Nr ref. – numer referencyjny UNESCO;
- Obiekt – polskie tłumaczenie nazwy wpisu na liście[3] wraz z jej angielskim oryginałem[2];
- Położenie – miasto, region; współrzędne geograficzne;
- Typ – klasyfikacja według Komitetu Światowego Dziedzictwa[4]:
- kulturowe (K),
- przyrodnicze (P),
- kulturowo–przyrodnicze (K,P);
- Rok wpisu – roku wpisu na listę i rozszerzenia wpisu;
- Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.
- Obiekt – polskie tłumaczenie nazwy wpisu na liście[3] wraz z jej angielskim oryginałem[2];
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Położenie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|---|
1152 | Park Narodowy Pingvellir Þingvellir National Park | (c) Reykholt, CC-BY-SA-3.0 | Suðurland 64°15′13,7″N 21°02′14,1″W/64,253806 -21,037250 | K (iii)(vi) | 2004 | Park narodowy obejmujący ochroną miejsce, gdzie w 930 roku zebrał się po raz pierwszy Althing – parlament gromadzący reprezentantów z całej Islandii[5]. Althing zbierał się w tym miejscu do 1789 roku, ustanawiając prawa i rozstrzygając spory podczas obrad trwających dwa tygodnie[5]. Na terenie parku znajdują się pozostałości Althingu – pozostałości kabin do głosowania z torfu i kamienia[5]. |
1267 | Surtsey Surtsey | Suðurland 63°18′11″N 20°36′08″W/63,303056 -20,602222 | P (ix) | 2008 | Wyspa wulkaniczna u południowych wybrzeży Islandii powstała w wyniku podmorskich erupcji wulkanicznych w latach 1963–1967[6]. Przedmiot badań naukowych skupiających się na procesach kolonizacji nowego lądu przez rośliny i zwierzęta[6]. Zaobserwowano tu moment dotarcia na wyspę pierwszych nasion przyniesionych przez prądy morskie, pojawienie się bakterii, grzybów i pleśni, oraz pierwszych roślin naczyniowych (1965), których w roku 2004 było 60[6]. | |
1604 | Park Narodowy Vatnajökull Vatnajökull National Park - Dynamic Nature of Fire and Ice | Suðurland Austurland Norðurland eystra 64°02′00″N 17°00′00″W/64,033333 -17,000000 | P (viii) | 2019 | Park narodowy utworzony w 2008 roku, wchłonął Park Narodowy Skaftafell i Park Narodowy Jökulsárgljúfur[7]. Zajmuje powierzchnię 12 000 km²[7]. Na terenie parku znajduje się lodowiec Vatnajökull – jeden z największych lodowców Europy[7]. |
Obiekty na islandzkiej liście informacyjnej UNESCO
Poniższa tabela przedstawia obiekty na islandzkiej liście informacyjnej UNESCO:
- Nr ref. – numer referencyjny UNESCO;
- Obiekt – polska nazwa obiektu wraz z jej oryginałem na islandzkiej liście informacyjnej UNESCO;
- Położenie – miasto, region; współrzędne geograficzne;
- Typ – klasyfikacja według zgłoszenia[4]:
- kulturowe (K),
- przyrodnicze (P),
- kulturowo–przyrodnicze (K,P);
- Rok wpisu – roku wpisu na listę informacyjną;
- Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.
- Obiekt – polska nazwa obiektu wraz z jej oryginałem na islandzkiej liście informacyjnej UNESCO;
Wpisy transgraniczne
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Położenie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|---|
5585 | Rezerwat Przyrody Breiðafjörður Breiðafjörður[8] | Vestfirðir 65°15′00″N 23°15′00″W/65,250000 -23,250000 | K,P (ii)(v)(x) | 2011 | Płytka zatoka w zachodniej części Islandii, z niewielkimi fiordami i zatoczkami oraz terenem strefy pływów z ok. 3 tys. wysp, wysepek i szkierów[8]. Obszar charakteryzuje się bogatą różnorodnością – występuje tu 230 gatunków roślin naczyniowych i 50 gatunków ptaków[8]. Jest głównym siedliskiem w Islandii bielika, foki pospolitej i szarytki morskiej[8]. | |
5586 | Mývatn i Laxá Mývatn and Laxá[9] | Norðurland eystra 65°35′00″N 17°00′00″W/65,583333 -17,000000 | P (viii)(ix)(x) | 2011 | Obszar Mývatn jest unikalny pod względem geologicznym i biologicznym[9]. Opady zatrzymywane są przez skały wulkaniczne, tworząc podziemnie strumienie, które wypływają na powierzchnię zasilając system rzek i jezior, m.in. system Mývatn i Laxá, ukształtowany przez działalność wulkaniczną[9]. Występuje tu jedna z najliczniejszych na świecie populacji ptaków wodnych[9]. Zanotowano tu występowanie 115 gatunków, w tym 28 gatunków kaczek[9]. | |
5587 | Pomniki i miejsca związane z Wikingami – Park Narodowy Pingvellir VIKING MONUMENTS AND SITES/Þingvellir National Park | Suðurland 64°15′13,7″N 21°02′14,1″W/64,253806 -21,037250 | K (iii) | 2011 | Wpis transgraniczny z Danią, Niemcami i Norwegią[10], obejmuje Park Narodowy Pingvellir[11]. | |
5588 | Park Narodowy Pingvellir Pingvellir[12] | Suðurland 64°15′13,7″N 21°02′14,1″W/64,253806 -21,037250 | P (vii)(viii)(ix)(x) | 2011 | Poszerzenie wpisu z 2004 roku[12]. | |
5589 | Domy torfowe na Islandii The Turf House Tradition[13] | K (iii)(iv) | 2011 | 14 osad z zabudowaniami torfowymi[13]. | ||
Austur-Meðalholt | Árnessýsla 63°52′58″N 20°54′58″W/63,882667 -20,916133 | |||||
Árbær | Reykjavík 64°07′06″N 21°49′11″W/64,118417 -21,819650 | |||||
Bustarfell | Norður Múlasýsla 65°35′06″N 15°09′31″W/65,585017 -15,158733 | |||||
Galtastaðir fremri | Suður-Múlasýsla 65°27′02″N 14°26′04″W/65,450667 -14,434550 | |||||
Glaumbær | Skagafjarðarsýsla 65°36′40″N 19°30′17″W/65,611250 -19,504750 | |||||
Grenjaðarstaður | Suður Þingeyjasýsla 65°49′15″N 17°21′03″W/65,820867 -17,350950 | |||||
Grænavatn | Suður Þingeyjasýsla 65°32′26″N 17°59′48″W/65,540650 -17,996700 | |||||
Keldur | Rangárvallasýsla 63°49′18″N 20°04′26″W/63,821667 -20,073950 | |||||
Laufás | Suður Þingeyjasýsla 65°53′38″N 18°04′21″W/65,893983 -18,072400 | |||||
Núpsstaður | Vestur Skaftafellssýsla 63°57′37″N 17°04′40″W/63,960233 -17,077750 | |||||
Tyrfingsstaðir | Skagafjarðarsýsla 65°23′26″N 19°07′31″W/65,390533 -19,125183 | |||||
Þverá | Suður Þingeyjasýsla 65°43′55″N 17°14′45″W/65,731867 -17,245850 | |||||
Víðimýrarkirkja | (c) Ed88, CC-BY-SA-3.0 | Skagafjarðarsýsla 65°32′19″N 19°28′14″W/65,538733 -19,470433 | ||||
Hofskirkja | Austur Skaftafellssýsla 63°54′25″N 16°42′24″W/63,907000 -16,706750 | |||||
5817 | System wulkanicznyTorfajökull i Rezerwat Przyrody Fjallbak Torfajökull Volcanic System / Fjallabak Nature Reserve[14] | (c) David Karnå, CC BY 3.0 | Suðurland 63°56′00″N 19°03′00″W/63,933333 -19,050000 | P (vii)(viii) | 2013 | System wulkaniczny Torfajökull o ogromnej aktywności geotermalnej tworzy unikalne środowisko dla flory i fauny[14]. Część obszaru Torfajökull objęta jest ochroną – znajduje się tu Rezerwat Przyrody Fjallback[14]. |
Przypisy
- ↑ UNESCO: Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage (ang.). [dostęp 2018-11-27].
- ↑ a b c d UNESCO: Iceland (ang.). [dostęp 2018-11-27].
- ↑ Islandia. Polski Komitet ds. UNESCO. [dostęp 2018-11-27].
- ↑ a b UNESCO: The Criteria for Selection (ang.). [dostęp 2018-11-27].
- ↑ a b c UNESCO: Þingvellir National Park (ang.). [dostęp 2018-11-27].
- ↑ a b c UNESCO: Surtsey (ang.). [dostęp 2018-11-27].
- ↑ a b c UNESCO: Vatnajökull National Park - Dynamic Nature of Fire and Ice (ang.). [dostęp 2019-12-26].
- ↑ a b c d UNESCO: Breiðafjörður (ang.). [dostęp 2018-11-27].
- ↑ a b c d e UNESCO: Mývatn and Laxá (ang.). [dostęp 2018-11-27].
- ↑ UNESCO: Tentative Lists: Viking monuments and sites (ang.). [dostęp 2018-11-27].
- ↑ UNESCO: Mývatn and Laxá (ang.). [dostęp 2018-11-27].
- ↑ a b UNESCO: Þingvellir National Park (ang.). [dostęp 2018-11-27].
- ↑ a b UNESCO: The Turf House Tradition (ang.). [dostęp 2018-11-27].
- ↑ a b c UNESCO: Torfajökull Volcanic System / Fjallabak Nature Reserve (ang.). [dostęp 2018-11-27].
Media użyte na tej stronie
Autor: Navaro, Licencja: CC BY-SA 3.0
Rear side of old farmhouse at Tyrfingsstaðir, Skagafjörður, Northern Iceland.
(c) David Karnå, CC BY 3.0
Vondugil with the mountain Háalda in the background
Autor: Christian Bickel, Licencja: CC BY-SA 2.0 de
Inseln des Breiðafjörður. Im Hintergrund der Snæfellsjökull.
Bænhúsið á Núpsstað
Autor: Pjt56 --- If you use the picture outside Wikipedia I would appreciate a short e-mail to pjt56@gmx.net or a message on my discussion page, Licencja: CC BY-SA 4.0
Glaumbær, Iceland
Autor:
- Iceland_location_map.svg: NordNordWest
- derivative work: Виктор В (talk)
Location map of Iceland
Autor: Hansueli Krapf, Licencja: CC BY-SA 3.0
Islandia, Jökulsárlón and Öræfajökull
Autor: Ten plik został załadowany za pomocą narzędzia Commonist., Licencja: CC BY-SA 3.0
Islandia, a day around Þingvallavatn
Autor: Steve L. Martin, Licencja: CC BY 2.0
The turf houses at Laufas, built between 1866-1877.