Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Senegalu

Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Senegalu – lista miejsc w Senegalu wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO, ustanowionej na mocy Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, przyjętej przez UNESCO na 17. sesji w Paryżu 16 listopada 1972^[1] i ratyfikowanej przez Senegal 13 lutego 1976^[2].

Obecnie (stan na koniec 2019) na liście znajduje się 7 obiektów, w tym 5 o charakterze dziedzictwa kulturowego i 2 o charakterze przyrodniczym, przy czym jeden znajduje się również na liście światowego dziedzictwa w zagrożeniu^[2].

Na senegalskiej liście informacyjnej UNESCO – liście obiektów, które Senegal zamierza rozpatrzyć do zgłoszenia do wpisu na listę światowego dziedzictwa, znajduje się 8 obiektów (stan na koniec 2019)^[2].

Obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO

Gorée

Rezerwat w Djoudj

Park Narodowy Niokolo-Koba

Wyspa Saint-Louis

Kamienne kręgi Senegambii

Delta rzeki Saloum

Kraj Bassari

Obiekty wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO

Poniższa tabela przedstawia senegalskie obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO:

Nr ref. – numer referencyjny UNESCO;

Obiekt – polskie tłumaczenie nazwy wpisu na liście^[a] wraz z jej angielskim oryginałem^[2];

Położenie – miasto, region; współrzędne geograficzne;

Typ – klasyfikacja według Komitetu Światowego Dziedzictwa^[4]:

• kulturowe (K),
• przyrodnicze (P),
• kulturowo–przyrodnicze (K,P);

Rok wpisu – roku wpisu na listę;

Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.

     wpis wspólny z innymi krajami

     † zagrożone

Nr ref.	Obiekt	Zdjęcie	Położenie	Typ	Rok	Opis
26	Wyspa Gorée Island of Gorée		SnDakar 14°40′02,0″N 17°24′03,0″W/14,667220 -17,400830	KSn (vi)	1978	Wyspa Gorée u wybrzeży Senegalu, od XV do XIX w. była największym ośrodkiem handlu niewolnikami na wybrzeżu Afryki[5]. Jej architekturę cechuje kontrast pomiędzy ubogimi dzielnicami niewolników a bogatymi domami handlarzy niewolników[5]. Wyspa stanowi symbol wyzysku człowieka oraz sanktuarium pojednania[5].
25	Narodowy rezerwat ptaków w Djoudj Djoudj National Bird Sanctuary		SnSaint-Louis 16°24′16,1″N 16°14′35,8″W/16,404469 -16,243289	PSn (vii)(x)	1981	Rezerwat ptaków w Djoudj w delcie rzeki Senegal obejmujący ochroną 16 tys. ha z rozległym jeziorem, strumieniami, stawami i wodami stojącymi. Rezyduje tu ok. 1,5 miliona ptaków, m.in. łyżkodzioby, czaple purpurowe, czaple nadobne i kormorany[6].
153	Park Narodowy Niokolo-Koba Niokolo-Koba National Park		SnTambacounda 13°04′42,1″N 12°43′15,5″W/13,078369 -12,720961	PSn (x)	1981	Park narodowy wzdłuż brzegów rzeki Gambia z lasami galeriowymi i sawannami zamieszkanymi przez wiele gatunków zwierząt, m.in. antylopy Derbiego, szympansy, lwy, lamparty i słonie[7]. W 2007 park został wpisany na listę światowego dziedzictwa w zagrożeniu z uwagi na kłusownictwo, pożary, wysychanie wód i napływ roślin inwazyjnych[7].
956	Wyspa Saint-Louis Island of Saint-Louis		SnSaint-Louis 16°01′50,0″N 16°30′16,0″W/16,030558 -16,504440	KSn (ii)(iv)	2000 2007	Saint-Louis zostało założone na wyspie przy ujściu rzeki Senegal przez kolonistów francuskich w XVII w.[8] W latach 1872–1957 było stolicą Senegalu. Centrum historyczne miasta na wyspie charakteryzuje regularna siatka ulic, system nadbrzeży i typowa architektura kolonialna[8].
1226	Kamienne kręgi Senegambii Stone Circles of Senegambia		SnCentral River Division 13°41′29,7″N 14°52′23,3″W/13,691583 -14,873139	KSn (i)(iii)	2006	Wpis wraz z Gambią – cztery megalityczne stanowiska archeologiczne w Gambii i Senegalu, obejmujące łącznie około 1000 obiektów, w tym kamienne kręgi[9].
1359	Delta rzeki Saloum (Senegal) Island of Gorée		SnKaolack Fatick 13°49′02,6″N 16°45′18,8″W/13,817389 -16,755222	KSn (iii)(iv)(v)	2011	Delta rzeki Saloum zajmuje powierzchnię 5 tys. km², znajduje się tu sieć słonych kanałów, ok. 200 wysp i wysepek oraz liczne lasy namorzynowe[10]. Głównym źródłem utrzymania miejscowej ludności jest rybołówstwo i zbieractwo[10]. Wskutek działalności człowieka powstało tu 218 kopców usypanych z muszli, w których odkryto 28 miejsc pochówku[10].
1407	Kraj Bassari: krajobrazy kulturowe Bassari, Fula i Bedik Bassari Country: Bassari, Fula and Bedik Cultural Landscapes		SnKédougou 12°35′36″N 12°05′45″W/12,593333 -12,095833	KSn (iii)(v)(vi)	2012	Krajobrazy kulturowe terenów zamieszkanych przez ludy Bassari, Fula i Bedik, które osiedlały się na tym terenie od XI do XIX w. i wykształciły specyficzne środowisko kulturowe, pozostające w harmonii z otaczającą przyrodą[11].

Obiekty na senegalskiej Liście Informacyjnej UNESCO

L'Aéropostale

Carabane

Architektura wiejska Basse-Casamance

Îles de la Madeleine

Kurhany w Cekeen

Lac Retba

Stare Rufisque

Obiekty wpisane na senegalską Listę Informacyjną UNESCO

Poniższa tabela przedstawia obiekty na senegalskiej Liście Informacyjnej UNESCO:

Nr ref. – numer referencyjny UNESCO;

Obiekt – polskie tłumaczenie nazwy obiektu wraz z jej angielskim oryginałem na gambijskiej Liście Informacyjnej^[2];

Położenie – miasto, region; współrzędne geograficzne;

Typ – klasyfikacja według zgłoszenia^[4]:

• kulturowe (K),
• przyrodnicze (P),
• kulturowo–przyrodnicze (K,P);

Rok wpisu – roku wpisu na Listę Informacyjną;

Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.

Nr ref.	Obiekt	Zdjęcie	Położenie	Typ	Rok	Opis
2072	L'Aéropostale L'Aéropostale		SnSaint-Louis 16°01′05,0″N 16°29′25,7″W/16,018056 -16,490472	KSn	2005	Ślady działalności linii lotniczej L'Aéropostale na terenie Saint-Louis i Dakaru[12]. Linie – projekt lotniczy między Francją, Senegalem i Argentyną – rozpoczęły działalność w 1918, a zakończyły w 1933[12].
2075	Carabane L'île de Carabane		SnZiguinchor 12°29′19,4″N 16°32′53,4″W/12,488722 -16,548167	KSn	2005	Wyspa Carabane leżąca w ujściu rzeki Casamance z pozostałościami XIX-wiecznej architektury, m.in. misji katolickiej, kościoła, domów handlowych – pierwszy francuski ośrodek handlowy w regionie[13].
2076	Architektura wiejska Basse-Casamance: impluvium królestwa Bandial Architecture rurale de Basse-Casamance: Les cases à impluvium du royaume Bandial		SnZiguinchor Sédhiou Kolda12°34′45,6″N 16°16′54,3″W/12,579333 -16,281750	KSn	2005	W regionie Basse-Casamance zachowała się tradycyjna zabudowa wiejska królestwa Bandial z charakterystycznymi domami na planie koła z impluvium[14].
2077	Park Narodowy Îles de la Madeleine Parc National des îles de la Madeleine		SnDakar 14°39′17″N 17°28′21″W/14,654722 -17,472500	K,P Sn	2005	Park narodowy obejmujący ochroną archipelag Îles de la Madeleine 4 km na zachód od Dakaru na Oceanie Atlantyckim[15].
2078	Przystanie na rzece Senegal Les Escales du Fleuve Sénégal		SnSaint-Louis Matam Tambacounda	KSn	2005	Przystanie z punktami handlowymi, sklepami i urzędami ulokowane wzdłuż rzeki Senegal, które odegrały ważną rolę w procesie kolonizacji regionu[16].
2079	Kurhany w Cekeen Les tumulus de Cekeen		SnDiourbel 14°42′00″N 15°57′00″W/14,700000 -15,950000	KSn	2005	Na terenie Senegalu znajduje się ponad 10 tys. piaskowych kurhanów, jest to jedno z największych skupisk znanych w Afryce[17]. Najwyższy kurhan (12 m), nazywany Wago Fal, leży w kompleksie w Cekeen obejmującym 56 kurhanów[17].
2080	Lac Retba Le Lac Rose		SnDakar 14°50′19″N 17°13′50″W/14,838611 -17,230556	K,PSn	2005	Lac Retba – silnie zasolone jezioro ok. 35 km na północny wschód od Dakaru o charakterystycznym zabarwieniu wód, od fioletowego do różowego[18].
2081	Stare Rufisque Le Vieux Rufisque		SnDakar 14°41′03,1″N 17°11′11,9″W/14,684194 -17,186639	K,PSn	2005	Stare miasto z zabudową z XIX w.[19]

Uwagi

Przypisy