Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Wietnamie

Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Wietnamie – lista miejsc w Wietnamie wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO, ustanowioną na mocy Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, przyjętą przez UNESCO na 17. sesji w Paryżu 16 listopada 1972^[1] i ratyfikowaną przez Wietnam 19 października 1987 roku^[2].

Obecnie (stan na koniec 2019 roku) na liście znajduje się 8 obiektów: 5 o charakterze dziedzictwa kulturowego, 2 o charakterze przyrodniczym i 1 o charakterze kulturowo–przyrodniczym^[2].

Na wietnamskiej liście informacyjnej UNESCO – liście obiektów, które Wietnam zamierza rozpatrzyć do zgłoszenia do wpisu na listę światowego dziedzictwa – znajduje się 7 obiektów (stan na koniec 2019)^[2].

Obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO

Cytadela Cesarska w Hanoi

Zespół zabytkowy Huế

Hạ Long

Hội An

Mỹ Sơn

Park Narodowy Phong Nha-Kẻ Bàng

Cytadela dynastii Hồ

Zespół krajobrazowy Trang An

Obiekty wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO

Poniższa tabela przedstawia wietnamskie obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO:

Nr ref. – numer referencyjny UNESCO;

Obiekt – polskie tłumaczenie nazwy wpisu na liście^[a] wraz z jej angielskim oryginałem^[2];

Położenie – miasto, prowincja; współrzędne geograficzne;

Typ – klasyfikacja według Komitetu Światowego Dziedzictwa^[5]:

• kulturowe (K),
• przyrodnicze (P),
• kulturowo–przyrodnicze (K,P);

Rok wpisu – rok wpisu na listę i rozszerzenia wpisu;

Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.

Nr ref.	Obiekt	Zdjęcie	Położenie	Typ	Rok	Opis
678	Zespół zabytkowy Huế Complex of Hué Monuments		VnHuế Prowincja Thừa Thiên-Huế 16°28′10″N 107°34′40″E/16,469444 107,577778	KVn (iv)	1993	XIX-wieczne miasto nad rzeką Sông Hương zbudowane w 1802 roku, by pełnić funkcję stolicy zjednoczonego Wietnamu[6].
672	Zatoka Hạ Long Ha Long Bay		VnProwincja Quảng Ninh 20°51′39,8″N 107°10′48,8″E/20,861061 107,180211	PVn (vii)(viii)	1995 2000	Hạ Long – część Zatoki Tonkińskiej – liczy ok. 1600 wysp i wysepek, tworzących krajobraz złożony z wapiennych kolumn[7].
948	Dawne miasto Hội An Hoi An Ancient Town		VnHội An Prowincja Quảng Nam 15°53′00″N 108°20′00″E/15,883333 108,333333	KVn (ii)(v)	1999	Wyjątkowo dobrze zachowane historyczne miasto portowe Azji Południowo-Wschodniej z zabudową powstałą pomiędzy XV i XIX w.[8].
949	Sanktuarium Mỹ Sơn My Son Sanctuary		VnProwincja Quảng Nam 15°46′25″N 108°06′33″E/15,773611 108,109167	KVn (ii)(iii)	1999	Pozostałości sanktuarium unikalnej kultury powiąznej z hinduizmem, która rozwinęła się między IV i XIII w. na wybrzeżach obecnego Wietnamu; dawna religijna i polityczna stolica Champy[9].
951	Park Narodowy Phong Nha-Kẻ Bàng Phong Nha-Ke Bang National Park		VnProwincja Quảng Bình 17°32′14,0″N 106°09′04,5″E/17,537222 106,151250	PVn (viii)(ix)(x)	2003 2015	Park narodowy obejmujący ochroną wapienny płaskowyż z krajobrazem krasowym charaktryzującym się wstępowaniem licznych jaskiń oraz lasy tropikalne z wieloma gatunkami endemicznymi flory i fauny[10]. Na terenie parku znajduje się jaskinia Sơn Đoòng – uznawana za największą na świecie pod względem kubatury[10].
1328	Środkowy sektor Cytadeli Cesarskiej w Thăng Long – Hanoi[b] Central Sector of the Imperial Citadel of Thang Long - Hanoi		VnHanoi 21°02′15,1″N 105°50′19,0″E/21,037520 105,838623	KVn (ii)(iii)(vi)	2010	XI-wieczna cytadela wzniesiona przez dynastię Lý dla uczczenia niepodległości Đại Việt na pozostałościach chińskiej twierdzy z VII w.[11] Środkowy sektor cytadeli jest najważniejszą i zarazem najlepiej zachowaną częścią budowli[11].
1358	Cytadela dynastii Hồ Citadel of the Ho Dynasty		VnProwincja Thanh Hóa 20°04′41″N 105°36′17″E/20,078056 105,604722	KVn (ii)(iv)	2011	XIV-wieczna cytadela wzniesiona przez dynastię Hồ zgodnie z zasadami feng shui – przykład wpływu neokonfucjanizmu[12].
1438	Zespół krajobrazowy Trang An Trang An Landscape Complex		VnProwincja Ninh Bình 20°15′24″N 105°53′47″E/20,256667 105,896389	K,PVn (v)(vii)(viii)	2014 2016	Zespół krajobrazowy Trang An leżący na południowym wybrzeżu delty Rzeki Czerwonej stanowi unikalny przykład krajobrazu krasowego z charakterystycznymi stromymi klifami, licznymi jaskiniami ze śladami bytności człowieka sprzed ok. 30 tys. lat[13]. Wpis obejmuje także dawną stolicę Wietnamu między X a XI w. – Hoa Lư[13].

Obiekty na wietnamskiej Liście Informacyjnej UNESCO

Sa Pa

Hương Sơn

Park Narodowy Cát Tiên

Con Moong

Yên Tử

Hạ Long-Cát Bà

Hồ Ba Bể

Obiekty wpisane na wietnamską Listę Informacyjną UNESCO

Poniższa tabela przedstawia obiekty na wietnamskiej Liście Informacyjnej UNESCO:

Nr ref. – numer referencyjny UNESCO;

Obiekt – polskie tłumaczenie nazwy obiektu wraz z jej angielskim oryginałem na wietnamskiej Liście Informacyjnej^[2];

Położenie – miasto, prowincja; współrzędne geograficzne;

Typ – klasyfikacja według zgłoszenia^[5]:

• kulturowe (K),
• przyrodnicze (P),
• kulturowo–przyrodnicze (K,P);

Rok wpisu – roku wpisu na Listę Informacyjną;

Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.

Nr ref.	Obiekt	Zdjęcie	Położenie	Typ	Rok	Opis
960	Zespół Hương Sơn – naturalne piękno i zabytki Huong Son Complex of Natural Beauty and Historical Monuments		VnHanoi 20°37′05″N 105°44′40″E/20,618056 105,744444	K,PVn	1991	Zespół Hương Sơn leży w górach wapiennych ok. 60 km od Hanoi i obejmuje system setek pagod, świątyń buddyjskich w jaskiniach i samych jaskiń[14].
959	Obszar skał pokrytych petroglifami w Sa Pa The Area of Old Carved Stone in Sapa		VnLào Cai Prowincja Lào Cai 20°15′24″N 105°53′47″E/20,256667 105,896389	K,PVn	1997	W okolicy Sa Pa odkryto ponad 200 kamieni pokrytych petroglifami przedstawiającymi najczęściej góry, wzgórza i pola[15].
5070	Park Narodowy Cát Tiên Cat Tien National Park		VnProwincja Đồng Nai 11°20′50″N 107°09′05″E/11,347222 107,151389	Vn (vii)(ix)(x)	2006	Park narodowy obejmujący ochroną wilgotny las tropikalny obfitujący w rzadkie i endemiczne gatunki flory i fauny[16].
5072	Jaskinia Con Moong Con Moong Cave		VnProwincja Ninh Bình 20°17′15″N 105°36′18″E/20,287500 105,605000	KVn	2006	Jaskinia w Parku Narodowym Cúc Phương, w której znaleziono ślady kultur Hoà Bình, Bắc Sơn i Sơn Vi[17].
5940	Zespół pomników i krajobrazu Yên Tử The Complex of Yen Tu Monuments and Landscape		VnProwincja Quảng Ninh Prowincja Bắc Giang 21°09′39″N 106°42′50″E/21,160833 106,713889	Vn (ii)(iii)(v)(vi)(vii)	2014	Zespół historycznych i kulturowych obiektów związanych z powstaniem i rozwojem Trúc Lâm w Wietnamie[18].
6177	Hạ Long-Cát Bà Ha Long Bay – Cat Ba Archipelago		VnProwincja Quảng Ninh Hajfong 20°50′00″N 107°00′00″E/20,833333 107,000000	PVn (vii)(viii)(ix)(x)	2017	Rozszerzenie wpisu obejmującego zatokę Hạ Long o archipelag Cát Bà charakteryzujący się unikalnym krojobarzem krasowym[19].
6262	Hồ Ba Bể – rezerwat przyrody Na Hang Ba Be - Na Hang Natural Heritage Area		VnProwincja Quảng Ninh Prowincja Bắc Kạn 22°25′00″N 105°37′00″E/22,416667 105,616667	PVn (vii)(x)	2017	Propozycja obejmuje: park narodowy vườn quốc gia Ba Bể, rezerwaty przyrody Nam Xuan Lac i Na Hang oraz obszar lasu chronionego Lam Binh, gdzie rośnie pierwotny las charakteryzujący się bogatą bioróżnorodnością flory i fauny[20].

Uwagi

Przypisy