Lista czołgów Wojska Polskiego

Lista czołgów Wojska Polskiego zawiera czołgi znajdujące się na wyposażeniu Wojska Polskiego od 1919 roku.

W liście ujęto czołgi będące na wyposażeniu Wojska Polskiego II RP, Wojska Polskiego we Francji, Polskich Sił Zbrojnych, ludowego Wojska Polskiego oraz Sił Zbrojnych RP. Nie umieszczono natomiast prototypów czołgów opracowanych w Polsce, a także czołgów zdobycznych.

Wojsko Polskie II RP

ZdjęcieNazwaKraj produkcjiTypWariantyLata służbyUwagiPrzypis
Czolg zamach majowy.jpgRenault FT Modèle 1917 Francjaczołg lekkiwiele wersji1919-1939[1][2]
Kadra 9 Bat..jpgCarden Loyd Mk. VI Wielka BrytaniatankietkaCarden-Loyd Mk.VI1929-?[3]
TK-3.jpgTK-3 PolskatankietkaTK-3

TKF

1931-1939[4]
TKS P1010141 2.jpgTKS PolskatankietkaTKS

TKS z działkiem kal. 20 mm

1934-1939[5]
Vickers E.jpgVickers E Wielka Brytaniaczołg lekkiVickers Mk.E typ A (wariant dwuwieżowy)

Vickers Mk.E typ B (wariant jednowieżowy)

1932-1939[6]
7 TP tank.PNG7TP Polskaczołg lekkiWariant dwuwieżowy (z 2 km)

Wariant jednowieżowy (z armatą kal. 37 mm)

1935-1939Rozwinięcie licencyjnego brytyjskiego czołgu Vickers E[7]
Renault-R-35-latrun-2.jpgRenault R-35[8] Francjaczołg lekkiR-351939[8]
Hotchkiss H-39 Mourmelon.JPGHotchkiss H-35 Francjaczołg lekkiH-351939Trzy czołgi zakupiono dla Biura Badań Technicznych Broni Pancernych[9]

Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie

ZdjęcieNazwaKraj produkcjiTypWariantyLata służbyUwagiPrzypis
6ton-tank-FAJ19190708.jpgRenault FT-17[2] Francjaczołg lekkiwiele wariantów1940Wykorzystywane do szkolenia[2]
Renault-R-35-latrun-2.jpgRenault R-35 Francjaczołg lekkiR-35

R-40

1940[8][10]
NARVIK 06.JPGHotchkiss H-39 Francjaczołg lekkiH-391940Dwa czołgi wykorzystywane do szkolenia[11]
ZdjęcieNazwaKraj produkcjiTypWariantyLata służbyUwagiPrzypis
Vickers Light Tank Mark VI.jpgLight Tank Mk VI Wielka Brytaniaczołg lekkiMk VIB1942-1943Wykorzystywane do szkolenia[12]
M5A1 polish.JPGM3/M5 Stuart Stany Zjednoczoneczołg lekkiM3A1

M3A3 M5A1

1942-1945[13]
IWM-KID-68-Matilda.jpgMatilda Mk I Wielka Brytaniaczołg piechotyMk I1941-1942Wykorzystywane do szkolenia[14]
Cromwelle.JPGMk III Valentine Wielka Brytaniaczołg piechotyValentine I

Valentine II

Valentine III

Valentine V

Valentine VIII

1940-1944Wykorzystywane do szkolenia[15]
Polish Churchill tanks UK Jan 1942 IWM H 16628.jpgMk IV Churchill Wielka Brytaniaczołg piechotyChurchill II1941-1942[16]
Cruisers Mk 5.JPGMk V Covenanter Wielka Brytaniaczołg szybkiCovenanter1942-1944Wykorzystywane do szkolenia[17]
10Dyw.JPGMk VI Crusader Wielka Brytaniaczołg szybkiCrusader II

Crusader II CS

Crusader III

1942-1946Wykorzystywane do szkolenia[18]
Cromwell (A27M) pic2.JPGMk VIII Cromwell Wielka Brytaniaczołg szybkiCentaur I

Cromwell III

Cromwell IV

Cromwell VI

Cromwell Command

1943-1946[19]
Challenger tank Holland Oct 1944 IWM B 11044.jpgMk VIII Challenger Wielka Brytaniaczołg szybki1944-1947[20]
AlfredPalmerM3tank1942b.jpgM3 Lee Stany Zjednoczoneczołg średni1943-1944[21]
British Sherman tank Italy Dec 1943 IWM NA 9992.jpgM4 Sherman Stany Zjednoczoneczołg średniSherman IC

Sherman IIA

Sherman III

Sherman V

Sherman Firefly

1943-1946[22]

Ludowe Wojsko Polskie i Siły Zbrojne RP

ZdjęcieNazwaKraj produkcjiTypWariantyLata służbyUwagiPrzypis
Bundesarchiv Bild 183-J19893, Russland, Cholm russischer Beutepanzer.jpg
(c) Bundesarchiv, Bild 183-J19893 / CC-BY-SA 3.0
T-60 ZSRRczołg lekki1943-1945Wykorzystywane do szkolenia[23]
T70 Muzeum Broni Pancernej CSWL w Poznaniu.jpgT-70 ZSRRczołg lekki1943-1949[24][25]
T-34-76 RB1.JPGT-34 ZSRRczołg średniT-34 Model 1941

T-34 Model 1942

T-34 Model 1943

1943-początek lat 50.[26]
Zagan czolg T34 85.jpgT-34-85 ZSRR

 Polska (w latach 1951-56 produkowane na licencji[27])

czołg średniT-34-85 Model 1943

T-34-85 Model 1944

T-34-85M1 (polska modernizacja)

T-34-85M2 (polska modernizacja)

1944-1986[28]
KV-1s.JPGKW-8 ZSRRczołg ciężkiKW-81945Wykorzystywane do szkolenia[29]
Tank IS-2 ,os. Gorali,Nowa Huta,Krakow,Poland.JPGIS-2 ZSRRczołg ciężki1944-przełom lat 50. i 60.[30]
IS-3 heavy tank at the Muzeum Polskiej Techniki Wojskowej in Warsaw (3).jpgIS-3 ZSRRczołg ciężki1946-lata 70W Polsce były używane tylko dwa czołgi, nigdy nie weszły na uzbrojenie Wojska Polskiego[31]
PT 76 7 DOW TBiU 12.jpgPT-76 ZSRRlekki czołg pływającylata 50. – 1992[32][33]
Polish T-54A.jpgT-54 ZSRR

 Polska (w latach 1957-64 produkowane na licencji[27])

czołg podstawowy I generacjiT-54A

T-54AD

T-54AM

1957-2002[34]
Polish T-55.jpgT-55 ZSRR

 Polska (produkowane na licencji)

czołg podstawowy I generacjiT-55

T-55A

T-55AD

1964-2002[35]
Ćwiczenia 16 Dywizji Zmechanizowanej (01).jpgT-72 ZSRR

 Polska (w latach 1981-91 produkowane na licencji)

czołg podstawowy II generacjiT-72

T-72M

T-72M1

T-72M1R

od 1979T-72M1R – polska modyfikacja czołgu T-72M1[36][37]
T-55AM 4BKPanc.jpgT-55AM Merida Polskaczołg podstawowy II generacjilata 80.-2002Polska modernizacja czołgu T-55A[38]
Premier Tusk w 1WBPanc (02).jpgPT-91 Twardy Polskaczołg podstawowy przełomu II i III generacjiPT-91

PT-91A

T-72M1Z

od 1995Polska modernizacja czołgu T-72[39][40]
SETC Poland (26890729252).jpgLeopard 2 Niemcyczołg podstawowy III generacjiLeopard 2 A4

Leopard 2 A5

od 2002

od 2014

[41][42][43]
Leopard 2PL Polska
 Niemcy		czołg podstawowy III generacjiLeopard 2 PL

Leopard 2 PLM1

od 2020Polska modernizacja czołgów Leopard 2 w wersji A4[44][45][46][47]
M1 Abrams Stany Zjednoczoneczołg podstawowy III generacjiM1A2SEPv2od 202228 czołgów wypożyczonych od United States Army do szkolenia załóg.[48][49]
K2 black panther.jpgK2 Korea Południowaczołg podstawowy III generacjiod 2022[50]

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Andrzej Zasieczny: Broń Wojska Polskiego 1939-1945. Wojska Lądowe. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2006, s. 28. ISBN 83-7020-354-X. (pol.).
  2. ↑ a b c Magnuski 1996 ↓, s. 14.
  3. ↑ Michał Derela: Polskie tankietki TK-3 i TKS. [w:] Polska broń pancerna [on-line]. [dostęp 2013-04-10].
  4. ↑ Andrzej Zasieczny: Czołgi II wojny światowej. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2005, s. 49-51. ISBN 83-7020-325-6. (pol.).
  5. ↑ Andrzej Zasieczny: Broń Wojska Polskiego 1939-1945. Wojska Lądowe. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2006, s. 27. ISBN 83-7020-354-X. (pol.).
  6. ↑ Michał Derela: Czołg lekki Vickers Mk.E w polskiej służbie. [dostęp 2013-03-15]. (pol.).
  7. ↑ Czołg lekki 7TP. [dostęp 2013-03-15]. (pol.).
  8. ↑ a b c Magnuski 1996 ↓, s. 18-19.
  9. ↑ Adam Jońca: Wrzesień 1939 Pojazdy Wojska Polskiego Barwa i broń. Wyd. I. Warszawa: Wydawnictwo komunikacji i Łączności, 1990, s. 66-68. ISBN 83-206-0847-3. (pol.).
  10. ↑ Magnuski 1996 ↓, s. 19-21.
  11. ↑ Magnuski 1996 ↓, s. 25.
  12. ↑ Magnuski 1996 ↓, s. 38.
  13. ↑ Magnuski 1996 ↓, s. 44-49.
  14. ↑ Magnuski 1996 ↓, s. 51-52.
  15. ↑ Magnuski 1996 ↓, s. 57-61.
  16. ↑ Magnuski 1996 ↓, s. 74-76.
  17. ↑ Magnuski 1996 ↓, s. 80-82.
  18. ↑ Magnuski 1996 ↓, s. 89-93.
  19. ↑ Magnuski 1996 ↓, s. 102-107.
  20. ↑ Magnuski 1996 ↓, s. 110-111.
  21. ↑ Magnuski 1996 ↓, s. 117.
  22. ↑ Magnuski 1996 ↓, s. 129-140.
  23. ↑ Magnuski 1985 ↓, s. 60.
  24. ↑ Artur Gruntman: Początki przemysłu czołgowego w Polsce Ludowej (cz. 1). [dostęp 2013-03-15]. (pol.).
  25. ↑ Magnuski 1985 ↓, s. 63-65.
  26. ↑ Magnuski 1985 ↓, s. 83-91.
  27. ↑ a b Artur Gruntman: Początki przemysłu czołgowego w Polsce Ludowej (cz. 2). [dostęp 2013-03-15]. (pol.).
  28. ↑ Magnuski 1985 ↓, s. 96-106.
  29. ↑ Magnuski 1985 ↓, s. 141.
  30. ↑ Magnuski 1985 ↓, s. 149-151.
  31. ↑ Magnuski 1985 ↓, s. 155.
  32. ↑ Czołg pływający PT-76. [dostęp 2013-03-15]. (pol.).
  33. ↑ Magnuski 1985 ↓, s. 71.
  34. ↑ Magnuski 1985 ↓, s. 115-116.
  35. ↑ Magnuski 1985 ↓, s. 120-126.
  36. ↑ Czołg T-72. [dostęp 2013-03-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-15)]. (pol.).
  37. ↑ MSPO 2020: Zmodyfikowany T-72, czyli niewidoczne zmiany, defence24.pl [dostęp 2022-04-08] (pol.).
  38. ↑ Tomasz Szulc. Modernizacje czołgów T-54/T-55. „Nowa Technika Wojskowa”. 12/2002, s. 15, grudzień 2002. Andrzej Kiński – redaktor naczelny. Warszawa: Magnum-X Sp. z o.o.. ISSN 1230-1655. (pol.). 
  39. ↑ Czołg PT-91 „Twardy". [dostęp 2013-03-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-13)]. (pol.).
  40. ↑ PT-91 Twardy. [dostęp 2013-03-15]. (pol.).
  41. ↑ Przekazanie Polsce czołgów Leopard 2. [dostęp 2013-03-15]. (pol.).
  42. ↑ Bogusław Politowski: Leopardy 2A5 są już w Żaganiu. 2014-05-16. [dostęp 2014-08-06]. (pol.).
  43. ↑ PGZ przekazała pierwsze Leopardy 2PL, www.milmag.pl [dostęp 2020-06-15] (pol.).
  44. ↑ Pancerny przełom. Leopardy z Gliwic idą do wojska [ANALIZA] – Defence24, defence24.pl [dostęp 2020-09-29].
  45. ↑ Bumar, www.bumar.gliwice.pl [dostęp 2020-09-29] (pol.).
  46. ↑ Leopard 2PL w Warszawskiej Pancernej, DziennikZbrojny.pl [dostęp 2020-09-29] (pol.).
  47. ↑ Więcej Leopardów 2PL wkrótce w wojsku, defence24.pl [dostęp 2022-04-08] (pol.).
  48. ↑ Polscy żołnierze szkolą się na czołgach Abrams, Ministerstwo Obrony Narodowej, 10 sierpnia 2022.
  49. ↑ Akademia Abrams wkrótce ruszy w Poznaniu. Znamy szczegóły, defence24.pl [dostęp 2022-08-12] (pol.).
  50. ↑ Pierwsze Koreańskie czołgi [dostęp 2022-12-07] (pol.).

Bibliografia

  • Janusz Magnuski: Wozy bojowe LWP 1943-1983. Wyd. I. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1985. ISBN 83-11-06990-5.
  • Janusz Magnuski: Wozy bojowe PSZ 1940-1946. Wyd. I. Warszawa: Wydawnictwo Lampart, 1996. ISBN 83-86776-39-0.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Vickers E.jpg
Czołg lekki Vickers E Wojska Polskiego. Zdjęcie publikowane w: Leszek Komuda, "Polski czołg lekki 7TP", TBiU No.21, Warszawa (1973?). Fotografia Wojskowego Instytutu Badań Inżynierii.
Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Czolg zamach majowy.jpg
Czołg Renault FT-17, który przełamał pozycje wojsk rządowych w warszawskich Alejach Ujazdowskich podczas przewrotu majowego w 1926 roku.
T-55AM 4BKPanc.jpg
Czołg podstawowy T-55AM Merida 4 Brygady Kawalerii Pancerne w Orzyszu.
7 TP tank.PNG
Polish 7TP light tank.
Renault-R-35-latrun-2.jpg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Bukvoed (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY 2.5

Description: Renault R-35 tank in Yad la-Shiryon Museum, Israel. 2005.

Source: Photo by me, User:Bukvoed.
Szkolenie na czołgach M1A2sepV2 Abrams.jpg
(c) Gov.pl, CC BY 3.0 pl
Szkolenie polskich czołgistów na wyleasingowanych przez Polskę czołgach M1A2SEPv2 Abramsw ośrodku szkolenia Akademia Abrams
Cromwell (A27M) pic2.JPG
Autor: AlfvanBeem, Licencja: CC0
Photographed at the Marshallmuseum - Liberty Park - Oorlogsmuseum Overloon, The Netherlands.
Polish T-55.jpg
Polski czołg podstawowy T-55
KV-1s.JPG
KV-1s near museum-diorama «Breaching of the Blockade of the Leningrad» near Kirovsk
Bundesarchiv Bild 183-J19893, Russland, Cholm russischer Beutepanzer.jpg
(c) Bundesarchiv, Bild 183-J19893 / CC-BY-SA 3.0
Dla celów dokumentacyjnych Niemieckie Archiwum Federalne często zachowywało oryginalny opis fotografii, który może być błędny, tendencyjny, przestarzały bądź politycznie skrajny. Info non-talk.svg
Russland, Cholm russischer Beutepanzer

An der Sowjetfront: Bei der Kampfgruppe Scherer.- Erbeutete sowjetische Panzer wurden von unseren Männern wieder flottgemacht und spielten für die weitere Verteidigung der Ortschaft eine wichtige Rolle.

[Sowjetunion, Cholm (?).- Deutscher Panzersoldat (?) der "Kampfgruppe Scherer" mit Stahlhelm auf Turm eines erbeuteten leichten sowjetischen Panzer T-60]
Cromwelle.JPG
Polish Valentine tanks in Scotland, 1941
Zagan czolg T34 85.jpg
Autor: Kerim44, Licencja: CC BY-SA 4.0
Czołg T34/85
Hotchkiss H-39 Mourmelon.JPG
Hotchkiss H-39 tank, carrying a Renault R-35 turret, on displat at the Mourmelon military camp in France.
Leopard 2PL - Szkolenie Wojska Polskiego w Nowej Dębie (cropped).jpg
(c) Gov.pl, CC BY 3.0 pl
Ćwiczenia żołnierzy 18 Dywizji Zmechanizowanej 2020, czołg Leopard 2PL
Tank IS-2 ,os. Gorali,Nowa Huta,Krakow,Poland.JPG
Autor: Zygmunt Put Zetpe0202, Licencja: CC BY-SA 4.0
Czołg IS-2 ,os. Górali,Nowa Huta,Kraków
T70 Muzeum Broni Pancernej CSWL w Poznaniu.jpg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Maciej.borun (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 4.0
T70 Muzeum Broni Pancernej CSWL w Poznaniu
Ćwiczenia 16 Dywizji Zmechanizowanej (01).jpg
Autor: Ministerstwo Obrony Narodowej, Licencja: Attribution
Ćwiczenia poligonowe 16 Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej. Bemowo Piskie.
10Dyw.JPG
Polish 1st Armoured Division tanks Mk VI Crusader in Haddington, Scotland, Great Britain 1943.
Challenger tank Holland Oct 1944 IWM B 11044.jpg
Challenger tank of 15/19th Hussars, 11th Armoured Division, in Holland.
M5A1 polish.JPG
A rare photo of M5A1 US tank in Polish use. Tank belongs to the 24th Lancers of the 1st Armoured Division. Belgium, September 1944
SETC Poland (26890729252).jpg
Autor: 7th Army Training Command from Grafenwoehr, Germany, Licencja: CC BY 2.0
A Leopard 2A5 tank, belonging to the 34th Armor Cavalry Brigade, moves to their battle position, during the Strong Europe Tank Challenge (SETC), at the 7th Army Joint Multinational Training Command’s Grafenwoehr Training Area, Grafenwoehr, Germany, May 12, 2016. The SETC is co-hosted by U.S. Army Europe and the German Bundeswehr, May 10-13, 2016. The competition is designed to foster military partnership while promoting NATO interoperability. Seven platoons from six NATO nations are competing in SETC - the first multinational tank challenge at Grafenwoehr in 25 years. For more photos, videos and stories from the Strong Europe Tank Challenge, go to www.eur.army.mil/tankchallenge/ (U.S. Army photo by Spc. Nathanael Mercado/Released)
T-34-76 RB1.JPG
Autor: Radomil talk, Licencja: CC-BY-SA-3.0
T-34/76 in Poznań
Polish Churchill tanks UK Jan 1942 IWM H 16628.jpg
IWM caption : Churchill tanks of the 1st Polish Corps training in wintery conditions, Scotland.
NARVIK 06.JPG
Autor: Hapesoft, Licencja: CC BY 3.0
City Narvik, Norway
Kadra 9 Bat..jpg
Żołnierze kadry 9 batalionu pancernego
K2 black panther.jpg
Autor: 권순삼, 국방시민연대 (Defense Citizen Network), Licencja: CC BY-SA 2.0 kr
promotional picture of the K2 Black Panther tank
IWM-KID-68-Matilda.jpg
BRITISH ARMOURED FIGHTING VEHICLES 1918-1939: Infantry Tank Mk I Matilda I.
IS-3 heavy tank at the Muzeum Polskiej Techniki Wojskowej in Warsaw (3).jpg
Autor: SuperTank17, Licencja: CC BY-SA 3.0
IS-3 heavy tank at the Muzeum Polskiej Techniki Wojskowej in Warsaw.
TKS P1010141 2.jpg
Autor: unknown, Licencja: Attribution