Lista informacyjna

Lista informacyjna[1] (ang. Tentative List) – narodowa lista obiektów, które państwo strona Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego zamierza rozpatrzyć do zgłoszenia do wpisu na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

W sierpniu 2016 narodowe listy informacyjne prowadziło 175 ze 192 państw stron konwencji, a na wszystkich narodowych listach informacyjnych znajdowało się 1640 obiektów[2].

Procedura wpisu na listę światowego dziedzictwa UNESCO

Konwencja w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego (art. 11) ustanowiła listę obiektów o „wyjątkowej powszechnej wartości”[a] wybieranych na podstawie określonych kryteriów[3][4][1]. O wpisaniu danego obiektu na listę decyduje spełnienie przynajmniej jednego z dziesięciu kryteriów kulturowych lub przyrodniczych[5].

Decyzje o wpisach na listę podejmuje Komitet Światowego Dziedzictwa w trakcie corocznej sesji, wybierając obiekty spośród nominacji zgłaszanych przez poszczególne państwa strony konwencji[6]. Każdy wniosek nominacyjny musi być poprzedzony wpisem na narodową listę informacyjną, przynajmniej rok wcześniej[5], gdyż w przeciwnym razie nie będzie rozpatrywany[5]. O złożenia wniosku nominacyjnego w danym roku decyduje państwo strona[5].

Państwa strony konwencji powinny przygotowywać listę informacyjną z udziałem zainteresowanych stron: władz regionalnych i lokalnych, lokalnych społeczności, organizacji pozarządowych[5]. Listy muszą zostać formalnie przesłane za pośrednictwem formularza zgłoszeniowego w języku angielskim lub francuskim do Centrum Światowego Dziedzictwa (ang. World Heritage Centre, WHC). Zgłoszenia muszą zawierać nazwę obiektu, jego położenie geograficzne, krótki opis i uzasadnienie jego „wyjątkowej powszechnej wartości”[5].

Centrum Światowego Dziedzictwa sprawdza nadesłaną dokumentację – jeśli zgłoszenie spełnia wszystkie wymogi formalne, jest rejestrowane i przesyłane do wiadomości właściwej organizacji doradczej[4]Międzynarodowej Radzie Ochrony Zabytków i Miejsc Historycznych (ang. International Council on Monuments and Sites, ICOMOS) lub/i Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (ang. International Union for Conservation of Nature, IUCN).

Zarejestrowane narodowe listy informacyjne są publikowane na stronach internetowych UNESCO[1]. Centrum, w porozumieniu z państwami stronami, aktualizuje te listy poprzez usuwanie z nich obiektów wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO i tych, w stosunku do których Komitet podjął decyzję o niewpisywaniu[1].

Państwa strony konwencji powinny uzupełniać i uaktualniać swoje listy przynajmniej raz na dziesięć lat[5].

Tworzenie listy informacyjnej w Polsce

Obiekty na liście informacyjnej w Polsce
Modernistyczne centrum Gdyni
Gdańsk – miasto wolności i pamięci

Komitet do spraw Światowego Dziedzictwa Kulturowego w Polsce, organ pomocniczy przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego, przyjął formularz zgłoszenia dla wszystkich miejsc z terenu Polski, które chciałyby się starać o status potencjalnego kandydata do wpisu na listę światowego dziedzictwa UNESCO[7]. Formularz został zatwierdzony przez Generalnego Konserwatora Zabytków[7]. Zgłoszenie to oficjalny pierwszy etap w procedurze na poziomie krajowym[7]. Zgłoszenia są weryfikowane i oceniane przez Polski Komitet ds. Światowego Dziedzictwa Kulturowego[7]. W przypadku zaakceptowania kandydatury obiektu przygotowywany jest formularz zgłoszeniowy do Centrum Światowego Dziedzictwa oraz dokumentacja wniosku nominacyjnego zgodnie z Wytycznymi operacyjnymi do realizacji Konwencji Światowego Dziedzictwa[7][8].

W sierpniu 2022 roku polska lista informacyjna zawierała 5 obiektów[9]:

Uwagi

  1. Według Wytycznych operacyjnych „wyjątkowa powszechna wartość” to znaczenie kulturowe lub przyrodnicze, które jest na tyle szczególne, że przekracza granice narodowe i ma powszechne znaczenie dla obecnych i przyszłych pokoleń ludzkości. Polska wersja językowa Wytycznych operacyjnych stosuje termin „wyjątkowa uniwersalna wartość”.

Przypisy

  1. a b c d Centrum Światowego Dziedzictwa: Wytyczne operacyjne do realizacji Konwencji światowego dziedzictwa. UNESCO, Luty 2012. [dostęp 2017-07-07].
  2. UNESCO: Tentative Lists (ang.). [dostęp 2016-09-05].
  3. Dziennik Ustaw 1976 r. nr 32 poz. 190. W: Dziennikustaw.gov.pl [on-line]. [dostęp 2016-08-29].
  4. a b World Heritage Centre: Operational Guidelines for the Implementation of the World Heritage Convention. UNESCO, 8 July 2015, s. 11. [dostęp 2016-08-29].
  5. a b c d e f g UNESCO: World Heritage List Nominations (ang.). [dostęp 2016-08-29].
  6. UNESCO: The World Heritage Committee (ang.). [dostęp 2016-08-29].
  7. a b c d e Narodowy Instytut Dziedzictwa: Procedury. [dostęp 2016-08-29].
  8. Narodowy Instytut Dziedzictwa: Procedura wpisu na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. [dostęp 2016-09-05].
  9. UNESCO: Tentative Lists – State Party: Poland (ang.). [dostęp 2016-08-30].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Śluza Paniewo, dolna komora.jpg
Autor: Dainava, Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok na dolną komorę śluzy Paniewo
Przełom Dunajca a1.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY 2.5
Dunajec (Pieniny)
Siedziba Zakładu Ubezpieczeń i PLO.jpg
Autor: Michał Jaworski, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Gdynia Śródmieście, ul. 10 Lutego 24 - Siedziba Zakładu Ubezpieczeń i PLO ("Polskie Linie Oceaniczne")
2012-08-30 pano gdansk sm2.jpg
Autor: Pjama, Licencja: CC BY-SA 3.0
Gdansk old town.