Lista królów babilońskich

Lista królów babilońskich – lista królów i dynastii władających Babilonią, począwszy od władców z dynastii starobabilońskiej (1894–1595 p.n.e.), aż do władców z dynastii Seleucydów (III–II w. p.n.e.). Lista ta powstała w oparciu o informacje pochodzące z ówczesnych źródeł pisanych, przede wszystkim list królewskich (np. Babilońskiej listy królów A, Babilońskiej listy królów B, Uruckiej listy królów czy Synchronistycznej listy królów), kronik (np. Kroniki wczesnych królów, Kroniki synchronistycznej, tzw. Kroniki P czy Kronik babilońskich) i inskrypcji (np. inskrypcji Aguma-kakrime), w korelacji z naszą obecną wiedzą historyczną.

Dynastia starobabilońska (I dynastia z Babilonu) (1894–1595 p.n.e.)

(1595 r. p.n.e. – Babilon zdobyty i złupiony przez Hetytów, koniec dynastii starobabilońskiej)

I dynastia z Kraju Nadmorskiego (II dynastia z Babilonu) (ok. 1730–1475 p.n.e.)

Niewiele wiadomo o I dynastii z Kraju Nadmorskiego. Jej władcy najprawdopodobniej nigdy nie panowali nad Babilonem, lecz jedynie nad Krajem Nadmorskim, niewielkim obszarem położonym na południu Sumeru, nad Zatoką Perską (stąd nazwa dynastii). W Babilońskiej liście królów A i Babilońskiej liście królów B władcy tej dynastii wymieniani są po władcach z I dynastii z Babilonu, wiemy jednak z innych źródeł, iż niektórzy z władców obu tych dynastii byli sobie współcześni. Nie wiadomo dokładnie czemu dynastia z Kraju Nadmorskiego zaliczona została do listy dynastii panujących nad Babilonem, ale ponieważ tradycyjnie określana jest jako II dynastia z Babilonu, dlatego też włączona zostaje i do tej listy.

Imiona i kolejność władców z I dynastii z Kraju Nadmorskiego zachowane w Babilońskiej liście królów B[1]:

(ok. 1730 p.n.e.)

  • Ili-ma-AN (współczesny Samsu-ilunie i Abi-eszuhowi z dynastii starobabilońskiej)
  • Itti-ili-nibi
  • Damqi-iliszu
  • Iszkibal
  • Szuszszi
  • Gulkiszar
  • Peszgaldaramasz
  • Adarakalama
  • Akurduana
  • Melamkurkura
  • Ea-gamil

(ok. 1475 p.n.e. Kraj Nadmorski podbija król kasycki Ulam-Buriasz, kładąc kres tamtejszej dynastii)

Dynastia kasycka (III dynastia z Babilonu) (ok. 1750–1155 p.n.e.)

Wcześni władcy kasyccy (ok. 1750–1600 p.n.e.)

Lista wczesnych władców kasyckich z okresu poprzedzającego zajęcie Babilonu przez Kasytów. Najprawdopodobniej byli oni współcześni ostatnim władcom z I dynastii z Babilonu. W samym Babilonie nigdy nie rządzili. Poza imionami, wymienionymi w listach królewskich (tzw. Babilońskiej liście królów A i Synchronistycznej liście królów) oraz inskrypcji Aguma-kakrime, niewiele więcej o nich wiadomo.

Władcy kasyccy rządzący Babilonią (ok. 1600–1155 p.n.e.)

II dynastia z Isin (IV dynastia z Babilonu) (ok. 1157–1026 p.n.e.)

II dynastia z Kraju Nadmorskiego (V dynastia z Babilonu) (ok. 1026–1006 p.n.e.)

Dynastia z plemienia Bit-Bazi (VI dynastia z Babilonu) (ok. 1005-986 p.n.e.)

Dynastia elamicka (VII dynastia z Babilonu) (ok. 985-980 p.n.e.)

Dynastia E (VIII i IX dynastia z Babilonu) (ok. 979–732 p.n.e.)[2]

X dynastia (asyryjska)

Dynastia chaldejska (XI dynastia z Babilonu)

(539 p.n.e. – zdobycie Babilonii przez Cyrusa II Wielkiego)

Dynastia Achemenidów

(331 p.n.e. – zdobycie Mezopotamii przez Aleksandra Wielkiego)

Królowie macedońscy

  • Aleksander Wielki (330–323 p.n.e.)
  • Aleksander IV (323–309 p.n.e.)

Dynastia Seleucydów

(141 p.n.e. – Babilon zdobyty przez Partów)

Zobacz też

Przypisy

  1. A.K. Grayson, Königslisten..., s. 100.
  2. imiona i okres panowania władców z tej i kolejnych dynastii powstał w oparciu o tablicę chronologiczną umieszczoną w: F. Joannes, Historia Mezopotamii..., s. 179–182.

Bibliografia

  • A.K.Grayson, Königslisten und Chroniken, w: Reallexikon der Assyriologie VI (1980-83), s.77–135
  • F.Joannes, Historia Mezopotamii w I. tysiącleciu przed Chrystusem, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2007