Lista orków Śródziemia

Jest to artykuł o charakterze zbiorczym, przedstawiający biogramy orków ze stworzonej przez J.R.R. Tolkiena mitologii Śródziemia. Imiona orków pochodzą z licznych języków, którymi posługiwała się ta rasa.

Azog

Wódz orków z Morii. Zwany Azog Plugawy. Wspominają o nim bohaterowie Hobbita. Więcej informacji na jego temat można znaleźć w Dodatkach do Władcy Pierścieni. W ekranizacji Hobbita w reżyserii Petera Jacksona jego rola została rozbudowana. Zagrał go Manu Bennett.

Bolg

Był synem Azoga. Występuje w Hobbicie. W 2941 roku Trzeciej Ery objął przywództwo nad orkami z Gór Mglistych i poprowadził ich wyprawę na Erebor. Zginął w Bitwie Pięciu Armii, zabity przez Beorna.

Zwano go także Bolgiem z północy (ang. Bolg of the North).

W ekranizacji Hobbita w reżyserii Petera Jacksona w rolę Bolga wcielili się: Conan Stevens, Lawrence Makoare i John Tui.

Golfimbul

Wzmianka o nim pojawia się w Hobbicie. Był przywódcą bandy („królem” według hobbitów) orków z góry Gram (w paśmie Gór Mglistych). Poprowadził najazd na Shire w 2474 roku. Poniósł jednak klęskę i zginął w bitwie na Zielonych Polach. Wedle hobbickich przekazów zabił go Bandobras Tuk. Miał on drewnianym kijem strącić orkowi głowę z karku (która przeleciała około 100 łokci w powietrzu i wpadła do króliczej nory – tak miała zostać wynaleziona gra w golfa, której nazwa jakoby pochodzi od imienia orka).

Imię Golfimbul może zdawać się żartem Tolkiena, nawiązującym do nazwy golf. W rzeczywistości pojawia się ono w poezji staroislandzkiej i znaczy straszny wiatr.

Gorbag i Shagrat

Uruk-hai, dowódcy oddziałów orków z Minas Morgul i Cirith Ungol. Pojawiają się w Dwóch wieżach i Powrocie króla.

Shagrat pełnił funkcję dowódcy garnizonu Cirith Ungol co najmniej od 3017 roku Trzeciej Ery i strzegł przełęczy Cirith Ungol. Musiał uważać nie tylko na nielicznych intruzów spoza Mordoru, ale i na pajęczycę Szelobę, która atakowała jego podkomendnych. W 3017 roku^[1], wedle rozkazów z Barad-dûr, przepuścił przez przełęcz Golluma, wysłanego na poszukiwania Jedynego Pierścienia.

13 marca 3019 roku Trzeciej Ery^[2] (w czasie Wojny o Pierścień) ich oddziały zostały wysłane na rozkaz Wodza Nazgûli na przełęcz Cirith Ungol, by sprawdziły, czy nie ma tam intruzów. Żołnierze znaleźli nieprzytomnego Froda Bagginsa, ukąszonego przez potworną pajęczycę Szelobę. W drodze do wieży Gorbag przekonywał Shagrata, że jeszcze jeden szpieg musi krążyć po okolicy, jednak po dotarciu do strażnicy Shagrat nie uwierzył Gorbagowi, nie pozwolił zabrać mithrilowej kolczugi Froda ani też torturować hobbita. Między dowódcami doszło do sprzeczki, która przerodziła się w walkę między orkami z garnizonu wieży a tymi z Morgulu. Gorbag zdołał ciężko zranić Shagrata, sam także był ciężko raniony.

Shagrat został tylko z jednym żołnierzem, Snagą, ale ten przestał słuchać dowódcy i umknął przed nim na szczyt wieży. Samotnego Shagrata zaatakował wówczas Gorbag, który – jak się okazało – przeżył wcześniejszą walkę. Tym razem komendant wieży ostatecznie go pokonał i zabił. Udało mu się następnie umknąć Samowi Gamgee, szukającemu Froda, i uciec ze strażnicy. Wraz z rzeczami Bagginsa (kolczugą, płaszczem z Lothlórien i mieczem) udał się do Barad-dûr, gdzie dotarł 17 marca^[2]. Dalsze losy Shagrata pozostają nieznane.

W ekranizacji Władcy Pierścieni reżyserii Petera Jacksona w rolę Gorbaga wcielił się Stephen Ure, a w rolę Shagrata – Peter Tait.

Losy filmowych postaci pozostają w zgodzie z literackim pierwowzorem, z wyjątkiem sceny śmierci Gorbaga. W filmie Powrót króla Gorbag, będący orkiem dużo mniejszym od innych, wraz z Shagratem i resztą orków zabiera nieprzytomnego Froda do wieży. Podczas przeszukania jeńca Shagrat żąda oddania mu kolczugi. Dochodzi do bójki między oddziałami Gorbaga i Shagrata, w której giną one prawie w całości, a dowódcy zostają ciężko ranni. Następnie Shagrat z kilku żołnierzami trafia na Samwise’a Gamgee. Shagrat ucieka przed Samem, a hobbitowi udaje się pokonać pozostałych orków. Gdy Sam rusza dalej po Froda, Shagrat z kolczugą w ręce wymyka się na zewnątrz (ta ostatnia scena jest pokazana tylko w wersji reżyserskiej filmu, wydanej na DVD). Na szczycie wieży Gorbag postanawia zabić Froda, jednak w ostatniej chwili Sam przebija Gorbaga Żądłem.

Grishnákh

Był dowódcą grupy orków z Mordoru, która zaatakowała Drużynę Pierścienia. Posiadał pewną wiedzę o Jedynym Pierścieniu.

Lagduf i Muzgasz

Pojawiają się w Powrocie króla.

Byli to dwaj orkowie stacjonujący w wieży Cirith Ungol pod dowództwem Shagrata. Kiedy między ich dowódcą a Gorbagiem wybuchła sprzeczka, a wskutek tego bratobójcza walka między orkami byli ostatnimi żołnierzami, oprócz Snagi i samego Shagrata, ze swojego oddziału. Próbowali uciec przez bramę, lecz padli od strzał orków Gorbaga.

Snaga

Pojawia się w Powrocie króla.

Ork z oddziału Shagrata stacjonujący w wieży Cirith Ungol. Kiedy wybuchła walka między dwoma oddziałami orków, Snaga był ostatnim żołnierzem, jaki pozostał z oddziału Shagrata. Dowódca kazał mu zanieść wieść o zdarzeniach z wieży do stolicy, lecz Snaga odmówił powrotu na dół z obawy przed Oddziałem Gorbaga, który strzegł wyjścia i ponownym spotkaniem na swej drodze Samwise’a Gamgee, którego zobaczył jako wielkiego wojownika elfów. Zdecydował się pozostać w bezpiecznej kryjówce na wieży. Kiedy usłyszał śpiew Sama i odpowiadający mu głos Froda, poszedł uciszyć więźnia, tym samym pozwalając dostać się Samowi na wyższe piętro po drabinie, którą przyniósł ork. Został zaatakowany przez Sama, gdy ten zobaczył, jak ork bije jego pana nahajką. Snaga próbował uciec, lecz potknął się o klapę w podłodze i skręcił kark, spadając^[3].

Uftak

Służył w wieży Cirith Ungol. Złapała go pajęczyca Szeloba. Mimo że jego kompani wiedzieli o tym, że jest uwięziony, nie pomogli mu w ucieczce z obawy przed gniewem Szeloby i tym, że też mogą zostać złapani. Najprawdopodobniej potem zmarł (dokładna data jest niejasna)^[4].

Uglúk

Był przywódcą oddziału Uruk-hai Sarumana, który zaatakował Drużynę Pierścienia. Pojawia się w Dwóch wieżach.

Wysłany został z Isengardu w celu zaatakowania Drużyny Pierścienia i pojmania każdego napotkanego hobbita (bowiem jeden z nich, Frodo Baggins, niósł Jedyny Pierścień). Po drodze połączył swój oddział z grupami orków z Morii i Mordoru (tymi ostatnimi dowodził Grishnákh). 26 lutego 3019 roku zaatakował pod Amon Hen Drużynę: jego podwładni zabili Boromira oraz pojmali hobbitów, Meriadoka Brandybucka i Peregrina Tuka.

Uglúk poprowadził następnie swój oddział przez stepy Rohanu, z powrotem do Isengardu, trzymając się rozkazów Sarumana. Po drodze musiał tłumić bunty orków z Morii, którzy chcieli zabić hobbitów i wrócić do kopalni. Toczył również spory z Grishnákhiem, domagającym się marszu na Mordor. 29 lutego 3019 roku^[5] oddział Uglúka został wytropiony przez éored Rohirrimów pod wodzą Éomera. Jeźdźcy ścigali orków aż do granic Fangornu, gdzie udało im się otoczyć przeciwników. W bitwie, do której doszło, Rohirrimowie zwyciężyli i zniszczyli oddział orków. Sam Uglúk zginął w pojedynku z Éomerem.

Postać Uruka pojawia się w ekranizacji filmowej Dwóch wież, gdzie wcielił się w nią Nathaniel Lees. Uglúk dowodzi oddziałem po śmierci Lurtza. Prowadzi swoich podkomendnych aż na obrzeża Fangornu, gdzie grupa pomniejszych orków z Mordoru, domaga się odpoczynku. Dochodzi do sprzeczek, gdy kilku wygłodniałych żołdaków chce zgładzić jeńców, by ich zjeść. Uglúk zabija jednego z nich, gdy nagle grupa zostaje zaatakowana przez Rohirrimów i w rezultacie unicestwiona.

W wersji reżyserskiej filmu dodano scenę przyłączenia się orków z Mordoru do grupy Uglúka, która w filmie ma miejsce już po ataku na Drużynę Pierścienia.

Wielki Goblin

Pojawia się w Hobbicie. Był przywódcą orków z Gór Mglistych; jego siedziba leżała w pobliżu Wysokiej Przełęczy. Jego podwładni pojmali członków Kompanii Thorina. Gdy przyprowadzili ich przed jego oblicze, ten zaczął ich przepytywać o cel podróży. Rozwścieczony widokiem elfickiego miecza Orcrista, który był w posiadaniu Thorina, rzucił się na krasnoluda, lecz zginął, z zaskoczenia zabity przez Gandalfa^[6][7].

W angielskim oryginale został nazwany the Great Goblin.

W ekranizacji Hobbita w reżyserii Petera Jacksona Wielkiego Goblina zagrał Barry Humphries^[8].

Przypisy

Bibliografia

• John Ronald Reuel Tolkien: Władca Pierścieni. przeł. Maria Skibniewska. T. 2: Dwie Wieże. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza SA, 2002. ISBN 83-7319-172-0.
• John Ronald Reuel Tolkien: Władca Pierścieni. przeł. Maria Skibniewska. T. 3: Powrót Króla. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza SA, 2002. ISBN 83-7319-172-0.
• Fran Walsh, Philippa Boyens, Peter Jackson: The Lord of the Rings: The Return of the King. Screenplay based on the novels by J.R.R. Tolkien. 2003.
• Fran Walsh, Philippa Boyens, Stephen Sinclair, Peter Jackson: The Lord of the Rings: The Two Towers. Screenplay based on the novels by J.R.R. Tolkien. 2002.
• Robert Foster: Encyklopedia Śródziemia. Warszawa: Amber, 2002. ISBN 83-241-0200-0.

Linki zewnętrzne

• Category:Orcs (ang.). tolkiengateway.net. [dostęp 2013-07-04].
• The Thain's Book: Orcs (ang.). thainsbook.net. [dostęp 2013-07-04].
• The Race of Orcs (ang.). glyphweb.com. [dostęp 2013-07-04].
• Alan Lee: Gorbag and Shagrat (ang.). theonering.net. [dostęp 2013-07-04].
• John Howe: Gorbag (ang.). john-howe.com. [dostęp 2013-07-04].
• John Howe: Shagrat (ang.). john-howe.com. [dostęp 2013-07-04].
• John Howe: Ugluk (ang.). [dostęp 2010-08-18].
• John Howe: Ugluk (ang.). [dostęp 2010-08-18].
• Brett Hale: Eomer and Ugluk (ang.). [dostęp 2010-08-17].
• Norman Pappas: Eomer slaying Ugluk (ang.). [dostęp 2010-08-18].
• Alan Lee: Wielki Goblin. img-fan.theonering.net. [dostęp 2012-12-29].