Lista pierwszych kosmonautów według obywatelstwa

Mapa krajów, których co najmniej jeden obywatel odbył lot kosmiczny.

Poniższa lista zawiera nazwiska pierwszych astronautów z danego kraju, którzy odbyli lot kosmiczny (pod uwagę brane jest obywatelstwo posiadane w czasie trwania misji), a także datę startu; lista uszeregowana jest chronologicznie. Do września 2019 r. w kosmos polecieli przedstawiciele 41 państw.

Lista chronologiczna

Wszystkie daty podane są według czasu uniwersalnego (UTC).

NrPaństwoAstronautaLotData
Lata 60. XX wieku
1 ZSRR[a]Jurij Gagarin Wostok 112 kwietnia 1961
2 Stany Zjednoczone[b]Alan ShepardStany Zjednoczone MR-35 maja 1961
Lata 70. XX wieku
3 Czechosłowacja[c]Vladimír Remek Sojuz 282 marca 1978
4 PolskaMirosław Hermaszewski Sojuz 3027 czerwca 1978
5 NRD[d]Sigmund Jähn Sojuz 3126 sierpnia 1978
6 BułgariaGeorgi Iwanow Sojuz 3310 kwietnia 1979
Lata 80. XX wieku
7 WęgryBertalan Farkas Sojuz 3626 maja 1980
8 WietnamPhạm Tuân Sojuz 3723 lipca 1980
9 KubaArnaldo Tamayo Méndez Sojuz 3818 września 1980
10 MongoliaDżügderdemidijn Gürragczaa Sojuz 3922 marca 1981
11 RumuniaDumitru Prunariu Sojuz 4014 maja 1981
12 FrancjaJean-Loup Chrétien Sojuz T-624 czerwca 1982
13 Niemcy Zachodnie[d]Ulf MerboldStany Zjednoczone STS-928 listopada 1983
14 IndieRakesh Sharma Sojuz T-113 kwietnia 1984
15 KanadaMarc GarneauStany Zjednoczone STS-41-G5 października 1984
16 Arabia SaudyjskaSultan al-SaudStany Zjednoczone STS-51-G17 czerwca 1985
17 HolandiaWubbo OckelsStany Zjednoczone STS-61-A30 października 1985
18 MeksykRodolfo Neri VelaStany Zjednoczone STS-61-B26 listopada 1985
19 SyriaMuhammed Faris Sojuz TM-322 lipca 1987
20 AfganistanAbdulahad Momand Sojuz TM-629 sierpnia 1988
Lata 90. XX wieku
21 Japonia[e]Toyohiro Akiyama Sojuz TM-112 grudnia 1990
22 Wielka Brytania[e]Helen Sharman Sojuz TM-1218 maja 1991
23 AustriaFranz Viehböck Sojuz TM-132 października 1991
24 Rosja[a]Aleksandr Kaleri
Aleksandr Wiktorienko		Rosja Sojuz TM-1417 marca 1992
25 BelgiaDirk FrimoutStany Zjednoczone STS-4524 marca 1992
26 WłochyFranco MalerbaStany Zjednoczone STS-4631 lipca 1992
27 SzwajcariaClaude NicollierStany Zjednoczone STS-4631 lipca 1992
28 Ukraina[a]Łeonid KadeniukStany Zjednoczone STS-8719 listopada 1997
29 HiszpaniaPedro DuqueStany Zjednoczone STS-9529 października 1998
30 Słowacja[c]Ivan BellaRosja Sojuz TM-2920 lutego 1999
I dekada XXI wieku
31 Południowa Afryka[e]Mark ShuttleworthRosja Sojuz TM-3425 kwietnia 2002
32 Izrael[f]Ilan RamonStany Zjednoczone STS-10716 stycznia 2003
33 ChinyYang Liwei Shenzhou 515 października 2003
34 BrazyliaMarcos PontesRosja Sojuz TMA-830 marca 2006
35 Iran[e]Anousheh AnsariRosja Sojuz TMA-918 września 2006
36 SzwecjaChrister FuglesangStany Zjednoczone STS-11610 grudnia 2006
37 MalezjaSheikh Muszaphar ShukorRosja Sojuz TMA-1110 października 2007
38 Korea PołudniowaYi So-yeonRosja Sojuz TMA-128 kwietnia 2008
II dekada XXI wieku
39 DaniaAndreas MogensenRosja Sojuz TMA-18M2 września 2015
40 Kazachstan[a]Ajdyn Aimbetow Rosja Sojuz TMA-18M2 września 2015
41 Zjednoczone Emiraty ArabskieHazaa Al Mansoori Rosja Sojuz MS-1525 września 2019

Inne fakty

W niektórych przypadkach można mówić o podwójnym obywatelstwie astronautów odbywających swój pierwszy lot kosmiczny. Zatem, w zależności od przyjętego kryterium, powyższa lista może ulegać zmianie:

  • Paul Scully-Power urodził się w Australii, lecz poleciał w kosmos już jako obywatel Stanów Zjednoczonych (5 października 1984).
  • Taylor Gun-Jin Wang urodził się w Chińskiej Republice Ludowej w chińskiej rodzinie, lecz poleciał w kosmos już jako obywatel Stanów Zjednoczonych (29 kwietnia 1985).
  • Patrick Baudry urodził się we francuskiej części Kamerunu (obecnie Kamerun), lecz w kosmos poleciał już jako obywatel Francji (17 czerwca 1985).
  • Shannon Lucid urodziła się w Chińskiej Republice Ludowej w amerykańskiej rodzinie (rodzice pochodzenia europejskiego), lecz poleciała w kosmos jako obywatelka Stanów Zjednoczonych (17 czerwca 1985).
  • Franklin Chang-Díaz urodził się w Kostaryce, ale w kosmos poleciał już jako obywatel Stanów Zjednoczonych (12 stycznia 1986).
  • Andy Thomas urodził się w Australii, lecz poleciał w kosmos już jako obywatel Stanów Zjednoczonych (19 maja 1996).
  • John Herrington został pierwszym rdzennym Amerykaninem (plemię Czikasawów – ang. Chickasaw), który poleciał w kosmos (24 listopada 2002).

Uwagi

  1. ↑ a b c d W roku 1991 Związek Radziecki rozpadł się na: Armenię, Azerbejdżan, Białoruś, Estonię, Gruzję, Kazachstan, Kirgistan, Litwę, Łotwę, Mołdawię, Rosję, Tadżykistan, Turkmenistan, Ukrainę i Uzbekistan. W czasie gdy ZSRR się rozpadało, kosmonauci Siergiej Krikalow i Aleksandr Wołkow przebywali na pokładzie stacji kosmicznej Mir. Zatem polecieli w kosmos jako obywatele Związku Radzieckiego, a powrócili na Ziemię jako obywatele Rosji. Pierwszymi Rosjanami, którzy polecieli w kosmos po rozpadzie ZSRR, byli Aleksandr Kaleri i Aleksandr Wiktorienko.
  2. ↑ Alan Shepard wykonał lot suborbitalny. Pierwszym Amerykaninem, który odbył lot orbitalny był John Glenn (20 lutego 1962).
  3. ↑ a b W roku 1993 Czechosłowacja podzieliła się na: Czechy i Słowację.
  4. ↑ a b W roku 1990 Niemcy Wschodnie i Zachodnie połączyły się. 22 stycznia 1992 Ulf Merbold został pierwszym obywatelem zjednoczonych Niemiec, który poleciał w kosmos.
  5. ↑ a b c d Ta osoba leciała jako pozarządowy komercyjny turysta kosmiczny.
  6. ↑ Ilan Ramon był pierwszym Izraelczykiem, który poleciał w kosmos, lecz zginął w czasie powrotu na Ziemię – wahadłowiec Columbia, którym leciał, rozpadł się podczas wchodzenia w atmosferę.

Zobacz też

Listy i chronologie eksploracji kosmosu
Loty załogowe
Chronologicznie
Tematycznie
Loty księżycowe
Loty międzyplanetarne
Kosmonauci
Międzynarodowa Stacja Kosmiczna
Misje
Inne
Lista startów kosmicznych
1957–1960
2020
2021

EDP i CEV opuszczają orbitę

Media użyte na tej stronie

Flag of the Soviet Union (dark version).svg
(c) I, Cmapm, CC-BY-SA-3.0
The flag of the Soviet Union (1955-1991) using a darker shade of red.
Schematic of the flag as adopted in 1955.
Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Flag of India.svg
The Flag of India. The colours are saffron, white and green. The navy blue wheel in the center of the flag has a diameter approximately the width of the white band and is called Ashoka's Dharma Chakra, with 24 spokes (after Ashoka, the Great). Each spoke depicts one hour of the day, portraying the prevalence of righteousness all 24 hours of it.
Flag of Syria.svg
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Flag of Russia (1991–1993).svg
The 1:2 official state flag of the Russian Federation (formerly the RSFSR) used from 1991 to 1993. No. 1 in the State Heraldical Register of the Russian Federation.
Flag of Israel.svg
Flag of Israel. Shows a Magen David (“Shield of David”) between two stripes. The Shield of David is a traditional Jewish symbol. The stripes symbolize a Jewish prayer shawl (tallit).
Flag of Malaysia.svg
Flag of Malaysia – Jalur Gemilang (Stripes of Glory)
Astronaut Nationalities.svg
Autor: Astrofreak92, Licencja: CC BY-SA 4.0
Nations (or their successor states) who have had citizens fly into space.