Lista polskich filmów fabularnych nagrodzonych przez Międzynarodową Federację Krytyków Filmowych (1959–1989)

Lista polskich filmów fabularnych nagrodzonych przez Międzynarodową Federację Krytyków Filmowych (1959–1989). Międzynarodowa Federacja Krytyków Filmowych (FIPRESCI), utworzona w 1925 w Paryżu, nagradza najlepsze filmy (także wyświetlane poza konkursami głównymi, niezależnie od festiwalowego jury) na różnych międzynarodowych festiwalach filmowych[1]. Jeszcze przed wybuchem II wojny światowej w składzie Federacji znajdowali się polscy krytycy filmowi[1], ale dopiero od 1946 FIPRESCI regularnie organizuje własne jury złożone z krytyków filmowych, które typuje najlepsze filmy na prestiżowych wydarzeniach filmowych[1]. Jury FIPRESCI przy danym festiwalu składa się zwykle z trzech do dziewięciu osób, a nagrodą dla filmowca jest dyplom Federacji[2].

Do 1959 żaden polski film fabularny (definiowany w tej liście jako dzieło filmowe dłuższe niż 60 minut, niebędące filmem dokumentalnym, animowanym ani oświatowym) nie otrzymał nagrody FIPRESCI. Precedens ustanowiły: nagrodzony na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji film Popiół i diament (1958) Andrzeja Wajdy, wyróżnione na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Locarno Pożegnania (1958) Wojciecha Jerzego Hasa oraz uhonorowany na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w San Sebastian Zamach (1959) Jerzego Passendorfera, wszystkie zaliczane do polskiej szkoły filmowej[3]. Począwszy od 1959 (roku ustanawiającego precedens), a kończąc na roku 1989 (faktycznej zmianie ustroju dotychczasowej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej), zaszczytu otrzymania nagrody Federacji dostąpiło 31 polskich filmów fabularnych, przy czym w omawianym okresie najczęściej – czterokrotnie – nagrodę otrzymali Wajda oraz Krzysztof Kieślowski. Więcej niż jednokrotnie w kategorii filmów fabularnych zostali nagrodzeni również Wojciech Jerzy Has oraz Janusz Zaorski (patrz tabela poniżej).

Lista filmów

Uwaga: Lista filmów jest posortowana wedle roku produkcji.

RokFilmReżyserFestiwal
1958Popiół i diamentAndrzej WajdaMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji (1959)[3][4]
1958PożegnaniaWojciech Jerzy HasMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w Locarno (1959)[3][5]
1959ZamachJerzy PassendorferMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w San Sebastian (1959)[3][6]
1961Nóż w wodzieRoman PolańskiMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji (1962)[7][8]
1961Jak być kochanąWojciech Jerzy HasMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w San Francisco (1963)[9][10]
1963NaganiaczCzesław Petelski, Ewa PetelskaMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w Locarno (1964)[11][12]
1963PasażerkaAndrzej MunkMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w Cannes (1964)[11][13]
1965SublokatorJanusz MajewskiMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w Mannheim i Heidelbergu (1966)[14][15]
1970BrzezinaAndrzej WajdaMiędzynarodowe Targi Filmowe i Telewizyjne w Mediolanie (1970)[16][17]
1973IluminacjaKrzysztof ZanussiMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w Locarno (1973)[18][19]
1973Na wylotGrzegorz KrólikiewiczMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w Mannheim i Heidelbergu (1973)[18][20]
1974Zapis zbrodniAndrzej Trzos-RastawieckiMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w Mannheim i Heidelbergu (1974)[21][22]
1976Człowiek z marmuruAndrzej WajdaMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w Cannes (1978)[23][24]
1977Pani Bovary to jaZbigniew KamińskiMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w Mannheim i Heidelbergu (1977)[23][25]
1977Pokój z widokiem na morzeJanusz ZaorskiMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w Locarno (1978)[26][27]
1978Aktorzy prowincjonalniAgnieszka HollandMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w Cannes (1980)[28][29]
1979AmatorKrzysztof KieślowskiMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w Moskwie (1979)[30][31]
1979DyrygentAndrzej WajdaMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w San Sebastian (1980)[32][33]
1979Kung-fuJanusz KijowskiMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w Locarno (1980)[32][34]
1980Bez miłościBarbara SassMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w Mannheim i Heidelbergu (1980)[32][35]
1981DreszczeWojciech MarczewskiMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie (1982)[36][37]
1981Wielki biegJerzy DomaradzkiFestiwal Filmowy w Montrealu (1987)[38][39]
1982Matka KrólówJanusz ZaorskiMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie (1988)[40][41]
1983NadzórWiesław SaniewskiMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w Mannheim i Heidelbergu (1985)[42][43]
1984Kobieta w kapeluszuStanisław RóżewiczMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w Moskwie (1985)[42][44]
1984YesterdayRadosław PiwowarskiMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji (1985)[42][45]
1986SiekierezadaWitold LeszczyńskiMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie (1987)[38][46]
1986Bohater rokuFeliks FalkMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w Moskwie (1987)[38][47]
1987Krótki film o zabijaniuKrzysztof KieślowskiMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w Cannes (1987)[40][48]
1988Krótki film o miłościKrzysztof KieślowskiMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w San Sebastian (1988)[40][49]
1988Dekalog[a]Krzysztof KieślowskiMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji (1989)[50][51]

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ Cykl filmów, uwzględniony tu jako pełnometrażowy film fabularny.

Przypisy

  1. ↑ a b c History, FIPRESCI [dostęp 2020-02-22] (ang.).
  2. ↑ FIPRESCI Prize, FIPRESCI [dostęp 2020-02-22] (ang.).
  3. ↑ a b c d Hendrykowska 2012 ↓, s. 235.
  4. ↑ Ashes And Diamonds – Andrzej Wajda, Culture.pl [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  5. ↑ Farewell, Akademia Polskiego Filmu [dostęp 2022-09-10].
  6. ↑ 7th San Sebastian International Film Festival, FIPRESCI [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  7. ↑ Hendrykowska 2012 ↓, s. 255.
  8. ↑ Knife in the Water – Roman Polański, Culture.pl [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  9. ↑ Hendrykowska 2012 ↓, s. 261.
  10. ↑ How To Be Loved – Films – Studio Filmowe Kadr, sfkadr.com [dostęp 2022-09-10].
  11. ↑ a b Hendrykowska 2012 ↓, s. 267.
  12. ↑ Naganiacz, Akademia Polskiego Filmu [dostęp 2022-09-10].
  13. ↑ The Passenger – Andrzej Munk, Culture.pl [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  14. ↑ Hendrykowska 2012 ↓, s. 282.
  15. ↑ Joanna Boros, Janusz Majewski, dzieje.pl, 31 grudnia 2013 [dostęp 2022-09-10] (pol.).
  16. ↑ Hendrykowska 2012 ↓, s. 307.
  17. ↑ Birchwood, Akademia Polskiego Filmu [dostęp 2022-09-10].
  18. ↑ a b Hendrykowska 2012 ↓, s. 328.
  19. ↑ The Illumination – Krzysztof Zanussi, Culture.pl [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  20. ↑ Na wylot, Akademia Polskiego Filmu [dostęp 2022-09-10].
  21. ↑ Hendrykowska 2012 ↓, s. 337.
  22. ↑ Andrzej Trzos-Rastawiecki, Akademia Polskiego FIlmu [dostęp 2022-09-10].
  23. ↑ a b Hendrykowska 2012 ↓, s. 359.
  24. ↑ Man of Marble – Andrzej Wajda, Culture.pl [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  25. ↑ Madame Bovary, That’s Me – Films – Studio Filmowe Kadr, sfkadr.com [dostęp 2022-09-10].
  26. ↑ Hendrykowska 2012 ↓, s. 367.
  27. ↑ 31st Locarno International Film Festival, FIPRESCI [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  28. ↑ Aktorzy prowincjonalni, FilmPolski [dostęp 2020-02-22].
  29. ↑ Provincial Actors – Films – Studio Filmowe Kadr, sfkadr.com [dostęp 2022-09-10].
  30. ↑ Hendrykowska 2012 ↓, s. 374.
  31. ↑ Camera Buff, Akademia Polskiego Filmu [dostęp 2022-09-10].
  32. ↑ a b c Hendrykowska 2012 ↓, s. 382.
  33. ↑ The Orchestra Director | Polish Film Festival in Los Angeles [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  34. ↑ 33rd Locarno International Film Festival, FIPRESCI [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  35. ↑ 29th International Filmfestival Mannheim-Heidelberg, FIPRESCI [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  36. ↑ Hendrykowska 2012 ↓, s. 401.
  37. ↑ Shivers – Wojciech Marczewski, Culture.pl [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  38. ↑ a b c Hendrykowska 2012 ↓, s. 438.
  39. ↑ 11st Montreal World Film Festival, FIPRESCI [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  40. ↑ a b c Hendrykowska 2012 ↓, s. 447.
  41. ↑ Matka Królów, Culture.pl [dostęp 2022-09-10] (pol.).
  42. ↑ a b c Hendrykowska 2012 ↓, s. 423.
  43. ↑ 34th International Filmfestival Mannheim-Heidelberg, FIPRESCI [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  44. ↑ 14th Moscow International Film Festival, FIPRESCI [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  45. ↑ 42nd Venice Film Festival, FIPRESCI [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  46. ↑ 37th Berlinale – Berlin International Film Festival, FIPRESCI [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  47. ↑ 15th Moscow International Film Festival [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  48. ↑ A Short Film About Killing (Decalogue V) – Krzysztof Kieślowski, Culture.pl [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  49. ↑ A Short Film About Love, Akademia Polskiego Filmu [dostęp 2022-09-10].
  50. ↑ Hendrykowska 2012 ↓, s. 455.
  51. ↑ Nellie Andreeva, Entertainment One To Produce NBC Limited Series ‘The Decalogue’, Deadline, 17 lutego 2015 [dostęp 2022-09-10] (ang.).

Bibliografia

  • Małgorzata Hendrykowska, Kronika kinematografii polskiej 1895–2011, Poznań: Ars Nova, 2012, ISBN 978-83-87433-83-3.

Linki zewnętrzne