Lista reprezentatywna niematerialnego dziedzictwa kulturowego

UNESCO logo.svg
Logo UNESCO niematerialnego dziedzictwa kulturowego

Lista reprezentatywna niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości (ang. Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity) – lista prowadzona przez UNESCO w celu wyróżnienia na arenie światowej wybranych zjawisk z zakresu dziedzictwa niematerialnego i związanych z nim przestrzeni kulturowych, stworzona na mocy Konwencji UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego (ang. Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage)[1].

Konwencja w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego odnosi się do współcześnie praktykowanych zjawisk kulturowych przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Zaliczają się do nich:

  • tradycje i przekazy ustne, w tym język jako nośnik niematerialnego dziedzictwa kulturowego
  • sztuki widowiskowe i tradycje muzyczne
  • zwyczaje, obyczaje i obchody świąteczne
  • wiedza o przyrodzie i wszechświecie oraz związane z nią praktyki
  • umiejętności związane z tradycyjnym rzemiosłem[2]

Na mocy Art. 31 pkt. 1. Konwencji w 2008 roku na Listę wpisano 90 zjawisk, które przed uchwaleniem Konwencji były proklamowane Arcydziełami Ustnego i Niematerialnego Dziedzictwa Ludzkości[3][4]. W 2020 roku na liście reprezentatywnej niematerialnego dziedzictwa kulturowego, liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego wymagającego pilnej ochrony oraz w rejestrze najlepszych praktyk w celu ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego wpisanych były 584 elementy ze 131 krajów[5].

Tryb wpisywania zjawisk (tzw. „elementów”) na Listy i do Rejestru jest zbliżony do procedury przyjętej dla Listy Światowego Dziedzictwa prowadzonej na mocy Konwencji UNESCO z 1972 r. O wpisie na listę decyduje Międzyrządowy Komitet ds. ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego wybierany przez przedstawicieli rządów krajów, które podpisały Konwencję. Wnioski o wpis mogą być kierowane do Komitetu przez rządy krajów – Państw-Stron Konwencji. Większość rządów krajów działających w ramach konwencji scedowała to uprawnienie na odpowiednie instytucje krajowe[6].

Mapa rozmieszczenia elementów wpisanych na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego

Lista

Szczegółowy opis elementów z listy światowego dziedzictwa UNESCO:

  • w Afryce
  • w Ameryce Południowej i na Karaibach
  • w krajach arabskich
  • w Azji i na Pacyfiku
  • w Europie i Ameryce Północnej

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Internetowy System Aktów Prawnych: Dz.U. 2011 nr 172 poz. 1018: Konwencja UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego, sporządzona w Paryżu dnia 17 października 2003 r. (pol.). [dostęp 2015-12-10].
  2. ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Czym jest niematerialne dziedzictwo kulturowe? (pol.). [dostęp 2015-12-10].
  3. ↑ UNESCO: Lists of intangible cultural heritage and Register of best safeguarding practices (ang.). [dostęp 2015-12-10].
  4. ↑ Polski Komitet ds. UNESCO: Lista Reprezentatywna Niematerialnego Dziedzictwa Ludzkości: Wpisane w 2008 r. (pol.). [dostęp 2015-12-10].
  5. ↑ UNESCO: Browse the Lists of Intangible Cultural Heritage and the Register of good safeguarding practices (ang.). [dostęp 2019-12-26].
  6. ↑ Intergovernmental Committee for the Safeguarding of Intangible Cultural Heritage (ang.). UNESCO. [dostęp 2015-12-10].

Media użyte na tej stronie

UNESCO logo.svg
Logo of the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO)
UNESCO-ICH-blue.svg
Logo of Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage