Lista sztucznych obiektów na Księżycu

Mapa wskazująca niektóre miejsca lądowań

Poniższa tabela zawiera listę obiektów umieszczonych przez człowieka na powierzchni Księżyca. Lista ta nie zawiera małych obiektów, takich jak: retroreflektory, elementy zestawów naukowych umieszczone na Księżycu przez astronautów misji Apollo. Nie zawiera również kilku pamiątkowych lub osobistych przedmiotów pozostawionych przez astronautów, takich jak piłeczka golfowa Alana Sheparda, flagi czy statuetka poległego astronauty pozostawiona przez załogę Apollo 15.

Surveyor 3 na Księżycu, sfotografowany przez Alana Beana podczas misji Apollo 12

Większość elementów statków kosmicznych z programu Apollo pozostawionych na Księżycu to raczej cięższe kawałki. Podczas gdy ludzkość przetransportowała i pozostawiła na Księżycu ponad 170 000 kg kosmicznego złomu, to w tym okresie misje Apollo i Łuna przywiozły na Ziemię tylko 382 kg skał księżycowych. Załoga Apollo 12 przywiozła na Ziemię niektóre elementy sondy kosmicznej Surveyor 3, która wylądowała na Księżycu dwa i pół roku wcześniej.

Mapka pokazująca lokalizację sztucznych obiektów na Księżycu

Jedyne obiekty będące dziełem człowieka i wykonujące ciągle swoje zadanie to reflektory odbijające księżycowego eksperymentu laserowego w ramach programu ALSEP, pozostawione tam przez ekipy Apollo 11, 14 i 15.

Na liście znajdują się obiekty będące dalej niż 90° na zachód albo wschód, to obiekty na drugiej stronie Księżyca niewidocznej z Ziemi. Do obiektów tych należy zaliczyć Ranger 4, Lunar Orbiter 1, Lunar Orbiter 2, Lunar Orbiter 3.

Sztuczny obiektZdjęcieNarodowośćRokMasa (kg)StanUmiejscowienieZdjęcie z orbity
Łuna 2 ZSRR1959390,2Rozbity
zgodnie z planem
29° Płn 0°
Ranger 4
1964 71394L.jpg
Stany Zjednoczone USA1962331Rozbity
zgodnie z planem
12,9° Płd. 129,1° Zach.
Ranger 6
GPN-2000-001979.jpg
Stany Zjednoczone USA1964381Rozbity
zgodnie z planem
9,4° Płn. 21,5° Wsch.
Ranger 7
GPN-2000-001979.jpg
Stany Zjednoczone USA1964365,7Rozbity
zgodnie z planem
10,6° Płd. 20,6° Zach.
Łuna 5 ZSRR19651474Rozbity1,6° Płd. 25° Zach.
Łuna 7 ZSRR19651504Rozbity9,8° Płn. 47,8° Zach.
Łuna 8 ZSRR19651550Rozbity9,6° Płn. 62° Zach.
Ranger 8
GPN-2000-001979.jpg
Stany Zjednoczone USA1965367Rozbity
zgodnie z planem
2,64° Płn. 24,77° Wsch.
Ranger 9
GPN-2000-001979.jpg
Stany Zjednoczone USA1965367Rozbity
zgodnie z planem
12,79° Płd. 2,36° Zach.
Łuna 9 ZSRR19661580Wylądował7,13° Płn. 64,37° Zach.
Łuna 10 ZSRR19661600Rozbity
zgodnie z planem
?[1]
Łuna 11 ZSRR19661640Rozbity?[1]
Łuna 12 ZSRR19661670Rozbity?[1]
Łuna 13 ZSRR19661700Wylądował18,87° Płn. 63,05° Zach.
Surveyor 1
Surveyor NASA lunar lander.jpg
Stany Zjednoczone USA1966270Wylądował2,45° Płd. 43,22° Zach.[1]
Lunar Orbiter 1
Lunar orbiter 1 (large).jpg
Stany Zjednoczone USA1966386Rozbity
zgodnie z planem
6,35° Płn. 160,72° Wsch.
Surveyor 2
Surveyor NASA lunar lander.jpg
Stany Zjednoczone USA1966292Rozbity4,0° Płd. 11,0° Zach.
Lunar Orbiter 2
Lunar orbiter 1 (large).jpg
Stany Zjednoczone USA1966385Rozbity
zgodnie z planem
2,9° Płn. 119,1° Wsch.
Lunar Orbiter 3
Lunar orbiter 1 (large).jpg
Stany Zjednoczone USA1966386Rozbity
zgodnie z planem
14,6° Płn. 97,7° Zach.
Surveyor 3
Surveyor 3 on the Moon.jpg
Stany Zjednoczone USA1967281[2]Wylądował2,99° Płd. 23,34° Zach.
Lunar Orbiter 4
Lunar orbiter 1 (large).jpg
Stany Zjednoczone USA1967386Rozbity
zgodnie z planem
?[1]
Surveyor 4
Surveyor NASA lunar lander.jpg
Stany Zjednoczone USA1967283Rozbity0,45° Płn. 1,39° Zach.
Explorer 35
IMP-E.jpg
Stany Zjednoczone USA1967104,3Rozbity?[1]
Lunar Orbiter 5
Lunar orbiter 1 (large).jpg
Stany Zjednoczone USA1967386Rozbity
zgodnie z planem
2,8° Płd. 83,1° Zach.
Surveyor 5
Surveyor NASA lunar lander.jpg
Stany Zjednoczone USA1967281Wylądował1,42° Płn. 23,2° Wsch.
Surveyor 6
Surveyor NASA lunar lander.jpg
Stany Zjednoczone USA1967282Wylądował0,53° Płn. 1,4° Zach.
Surveyor 7
Surveyor NASA lunar lander.jpg
Stany Zjednoczone USA1967290Wylądował40,86° Płd. 11,47° Zach.
Łuna 14 ZSRR19681670Rozbity?[1]
Apollo 10 Człon zniżaniaLink do
schematu
członów LM
Stany Zjednoczone USA19692211Rozbity
(zgodnie z planem)
?[3]
Apollo 10 Człon wznoszenia
Apollo 10 Lunar Module.jpg
Stany Zjednoczone USA19692211Rozbity
zgodnie z planem
?[4]
Łuna 15 ZSRR19692718Rozbity?
Apollo 11 LM-5 (Eagle) człon zniżania
Apollo 11 Lunar Lander - 5927 NASA.jpg
Stany Zjednoczone USA19692034Wylądował0,67° Płn. 23,47° Wsch.[2]
Apollo 11 Człon wznoszenia
Apollo 11 lunar module.jpg
Stany Zjednoczone USA19692184Rozbity
zgodnie z planem
?
Apollo 12 LM-6 (Intrepid) człon zniżania
Bean Descends Intrepid - GPN-2000-001317.jpg
Stany Zjednoczone USA19692211Wylądował2,99° Płd. 23,34° Zach.LROC page
Apollo 12 LM człon wznoszenia[5]Stany Zjednoczone USA19692164Rozbity
zgodnie z planem
3,94° Płd. 21,2° Zach.
Apollo 13 S-IVB (S-IVB-508)[6]
As7-3-1545.jpg
Stany Zjednoczone USA197013 454Rozbity
zgodnie z planem
2,75° Płd. 27,86° Zach.
Łuna 16 Człon zniżania[7] ZSRR1970< 5727Wylądował0,68° Płd. 56,3° Wsch.
Łuna 17 i Łunochod 1 ZSRR19705600Wylądował38,28° Płn. 35,0° Zach.
Łuna 18 ZSRR19715600Rozbity3,57° Płn. 56,5° Wsch.
Łuna 19 ZSRR19715600Rozbity?[1]
Apollo 14 S-IVB (S-IVB-509)
SaturnV S-IVB.jpg
Stany Zjednoczone USA197114 016Rozbity
zgodnie z planem
8,09° Płd. 26,02° Zach.LROC page
Apollo 14 LM-8 (Antares) Człon zniżania
LRO Apollo14 landing site 369228main ap14labeled 540.jpg
Stany Zjednoczone USA19712144Wylądował3,65° Płd. 17,47° Zach.
Apollo 14 LM-8 Człon wznoszenia[5]Stany Zjednoczone USA19712132Rozbity
zgodnie z planem
3,42° Płd. 29,67° Zach.
Apollo 15 S-IVB (S-IVB-510)Stany Zjednoczone USA197114 036Rozbity
zgodnie z planem
1,51° Płd. 17,48° Zach.
Apollo 15 LM-10 (Falcon) Człon zniżaniaStany Zjednoczone USA19712809Wylądował26,13° Płn. 3,63° Wsch.
Apollo 15 Księżycowy łazik
Apollo15LunarRover.jpg
Stany Zjednoczone USA1971462Wylądował26,08° Płn. 3,66° Wsch.
Apollo 15 LM-10 Człon (Falcon) wznoszenia[5]Stany Zjednoczone USA19712132Rozbity
zgodnie z planem
26,36° Płn. 0,25° Wsch.
Łuna 20 Człon zniżania[7] ZSRR1972< 5727Wylądował3,53° Płn. 56,55° Wsch.
Apollo 16 Człon S-IVB (S-IVB-511)
Saturn V Rocket Stage S IVB - 1992.jpg
Stany Zjednoczone USA197214 002Rozbity
zgodnie z planem
1,3° Płn. 23,9° Zach.
Apollo 16 LM-11 (Orion) Człon zniżania
Apollo16LM.jpg
Stany Zjednoczone USA19722765Wylądował8,97° Płd. 15,50° Wsch.
Apollo 16 Księżycowy łazik
Duke on the Descartes - GPN-2000-001123.jpg
Stany Zjednoczone USA1972462Wylądował8,97° Płd. 15,51° Wsch.
Apollo 16 LM-11 (Orion) człon wznoszenia[5]Stany Zjednoczone USA19722138Rozbity
zgodnie z planem
?
Apollo 16 subsatelitaStany Zjednoczone USA197236Rozbity
zgodnie z planem
?[1]
Apollo 17 S-IVBStany Zjednoczone USA197213 960Rozbity
zgodnie z planem
4,21° Płd. 22,31° Zach.
Apollo 17 LM-12 (Challenger) Człon zniżaniaStany Zjednoczone USA19722798Wylądował20,19° Płn. 30,77° Wsch.LROC page
Apollo 17 Księżycowy łazik
NASA Apollo 17 Lunar Roving Vehicle.jpg
Stany Zjednoczone USA1972462Wylądował20,17° Płn. 30,77° Wsch.
Apollo 17 LM-12 (Challenger) Człon wznoszenia[5]
Apollo 17 LM Ascent Stage.jpg
Stany Zjednoczone USA19722150Rozbity
zgodnie z planem
19,96° Płn. 30,50° Wsch.
Łuna 21 i Łunochod 2[8] ZSRR19734850Wylądował25,85° Płn. 30,45° Wsch.
Explorer 49Stany Zjednoczone USA1973328Rozbity?[1]
Łuna 22 ZSRR19744000Rozbity?[1]
Łuna 23 ZSRR19745600Wylądował~12º Płn. ~62º Wsch.
Łuna 24 Człon zniżania[7] ZSRR1976< 5800Wylądował12,75° Płn. 62,2° Wsch.
Hiten – orbiter Hagoromo[9]
Hiten.gif
Flag of Japan.svg Japonia199012Rozbity
(nie potwierdzone)
?
Hiten
Hiten.gif
Flag of Japan.svg Japonia1993143Rozbity
zgodnie z planem
34,3° Płd. 55,6° Wsch.
Lunar Prospector
Lunar Prospector orbiter.jpg
Stany Zjednoczone USA1998126Rozbity
zgodnie z planem
87,7° Płd. 42,1° Wsch.
SMART-118 ESA nations2006307Rozbity
zgodnie z planem
34,24° Płd. 46,12° Zach.
Chandrayaan-1
Chandrayaan-1.svg
Flag of India.svg Indie200835Rozbity
zgodnie z planem
89,9° Płd. 0.0° Wsch.[10]
SELENE Rstar (Okina)Flag of Japan.svg Japonia200953Rozbity28,2° Płn. 201,0° Wsch.
Chang’e 1
Chang e 1.jpg

Chińska Republika Ludowa
20092000Rozbity
zgodnie z planem
1,5° Płd. 52,36° Wsch.
SELENE (Kaguya) główny satelitaFlag of Japan.svg Japonia20091984Rozbity
zgodnie z planem
65,5° Płd. 80,4° Wsch.
LCROSS - Impaktor EDUS
LCROSS Centaur 1.jpg
Stany Zjednoczone USA20092270Rozbity
zgodnie z planem
84,674° Płd. 311,302° Wsch.
Krater Cabeus
Zdjęcie obłoku pyłu 20 sekund
po uderzeniu impaktora w krater[11]
LCROSS - Sonda S-S/C
LCROSS Centaur.jpg
Stany Zjednoczone USA2009700Rozbita
zgodnie z planem
84,731° Płd. 310,522° Wsch.
Krater Cabeus
GRAIL
GRAIL.jpg
Stany Zjednoczone USA2012132,6Rozbite
na zakończenie misji
75,62° Płn. 26,63° Zach.
okolice kraterów Filolaus i Mouchez
Chang’e 3 / Yutu Chiny20131200Wylądował44,12° Płn. 19,51° Zach.
Mare Imbrium
LADEE
LADEE.jpg
Stany Zjednoczone USA2014248,2Rozbita
zgodnie z planem
wschodnia krawędź krateru Sundman V
Sumaryczna masa całkowita (kg)189 344

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j Statek kosmiczny był na księżycowej orbicie, lecz z całą pewnością zszedł z orbity i rozbił się o Księżyc, lokalizacja nie jest znana.
  2. Apollo 12 przywiózł na Ziemię około 10 kg (spośród 302 kg Surveyora) w celu studiowania efektów ekspozycji detali statku kosmicznego na długie oddziaływanie przestrzeni kosmicznej.
  3. Załoga modułu księżycowego misji Apollo 10 dokonała okrążenia Księżyca na wysokości 15 km bez lądowania na jego powierzchni. Następnie wróciła do CSM po uprzednim odrzuceniu członu zniżania, który rozbił się o powierzchnię Księżyca w nieznanym miejscu. Czyli do CSM na orbicie okołoksiężycowej wrócił tylko człon wznoszenia, załoga przesiadła się do modułu dowodzenia a moduł wznoszenia został porzucony i w konsekwencji rozbił się o powierzchnię Księżyca w nieznanym miejscu.
  4. Załoga modułu księżycowego misji Apollo 10 dokonała okrążenia Księżyca na wysokości 15 km, a następnie wróciła do CSM po uprzednim odrzuceniu członu zniżania, który rozbił się o powierzchnię Księżyca w nieznanym miejscu. Czyli do CSM na orbicie okołoksiężycowej wrócił tylko człon wznoszenia, załoga przesiadła się do modułu dowodzenia a moduł wznoszenia został porzucony i w konsekwencji rozbił się o powierzchnię Księżyca w nieznanym miejscu.
  5. a b c d e f Silnik członu wznoszenia Apollo 10 otrzymał komendę do opuszczenia orbity Księżyca i wejścia na orbitę okołosłoneczną. Człon wznoszenia Apollo 11 zszedł z orbity okołoksiężycowej i rozbił się o powierzchnię Księżyca w nieznanym miejscu. Człon wznoszenia Apollo 16 rozbił się o Księżyc w nieznanym miejscu, kiedy otrzymał komendę zejścia z orbity księżycowej. Człony wznoszenia modułów księżycowych kolejnych wypraw Apollo (12, 14, 15, i 17) po skończonych misjach zostały rozmyślnie rozbite o powierzchnię Księżyca. Kompletny moduł księżycowy Apollo 13 po wypełnieniu roli szalupy ratunkowej na trasie do Księżyca i od Księżyca do orbity okołoziemskiej spłonął po wejściu w atmosferę ziemską. Załoga przed wejściem w atmosferę przesiadła się do modułu dowodzenia.
  6. NASA: Apollo Tables. nssdc.gsfc.nasa.gov. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-14)]. S-IVB uderzył w powierzchnię Księżyca 14 kwietnia o godz. 01:10 UTC przy prędkości 2,58 km/s, 137,1 kilometrów od sejsmometru Apollo 12.
  7. a b c Program Łuna Próba misji powrotnej; podana masa odnosi się do sumy mas członu zniżania i członu wznoszenia, mimo tego, że na Księżycu pozostał tylko człon opadania.
  8. Lądownik i łazik ważyły 1814 kg; reszta przypuszczalnie po zejściu z orbity rozbiła się o powierzchnię Księżyca.
  9. Był umieszczony na orbicie w 1990, przypuszczalnie zszedł z orbity.
  10. Impaktor MIP rozbił się w kraterze Shackleton.
  11. Zdjęcie wykonane przez sondę S-S/C, która rozbiła się 4 minuty później.

Media użyte na tej stronie

Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Flag of India.svg
The Flag of India. The colours are saffron, white and green. The navy blue wheel in the center of the flag has a diameter approximately the width of the white band and is called Ashoka's Dharma Chakra, with 24 spokes (after Ashoka, the Great). Each spoke depicts one hour of the day, portraying the prevalence of righteousness all 24 hours of it.
GRAIL.jpg
GRAIL lunar probes
1964 71394L.jpg
RANGER IV satellite for use at the parade of progress show at the Public Hall Cleveland Ohio
LCROSS Centaur 1.jpg
LCROSS spacecraft with Centaur Stage
As7-3-1545.jpg
Apollo 7 S-IVB rocket stage in Earth orbit on October 11, 1968. The photograph was taken as the crew practices rendezvous techniques that would be needed for the later lunar flights.

Cape Canaveral and Merritt Island, Florida, can be seen beyond the left side of the lower end of the S-IVB. The mission was launched from Pad 34 at Cape Canaveral.

The S-IVB stage was used as a second stage for Saturn IB launches and as the third stage for Saturn V launches. On Saturn V flights the four Spacecraft/LM Adapter panels would be jettisoned to allow access to the Lunar Module.
Lunar orbiter 1 (large).jpg
Lunar orbiter 1 (large).
Apollo 11 lunar module.jpg
The Apollo 11 lunar module, the Moon, and the Earth.

This is the correct orientation of this image. Numerous other versions found on the internet have been incorrectly mirrored. Appearing center and upside down is the forward hatch. When upright, the VHF antenna should be above right of center hatch, as depicted in this photo. Therefore, this is correct.

A view of the Apollo 11 lunar module Eagle as it returned from the surface of the moon to dock with the command module Columbia. A smooth mare area is visible on the Moon below and a half-illuminated Earth hangs over the horizon. The lunar module ascent stage was about 4 meters across. Command module pilot Michael Collins took this picture just before docking at 21:34:00 UT (5:34 p.m. EDT) 21 July 1969. (Apollo 11, AS11-44-6642)
Saturn V Rocket Stage S IVB - 1992.jpg
Autor: Torsten Bolten, Licencja: CC BY-SA 3.0
Na pierwszym planie silnik główny III członu S-IVB rakiety Saturn V, na wystawie w Centrum Przestrzeni Kosmicznej im. J.F. Kennedego.
LADEE.jpg
LADEE lunar orbiter
NASA Apollo 17 Lunar Roving Vehicle.jpg
Apollo 17 mission, 12 December 1972.

Astronaut Eugene A. Cernan, commander, makes a short checkout of the Lunar Roving Vehicle (LRV) during the early part of the first Apollo 17 Extravehicular Activity (EVA-1) at the Taurus-Littrow landing site. This view of the "stripped down" LRV is prior to loading up. Equipment later loaded onto the LRV included the ground-controlled television assembly, the lunar communications relay unit, hi-gain antenna, low-gain antenna, aft tool pallet, lunar tools and scientific gear. This photograph was taken by scientist-astronaut Harrison H. Schmitt, lunar module pilot. The mountain in the right background is the east end of South Massif. While astronauts Cernan and Schmitt descended in the Lunar Module (LM) "Challenger" to explore the Moon, astronaut Ronald E. Evans, command module pilot, remained with the Command and Service Modules (CSM) "America" in lunar-orbit.

N.B: Original NASA caption.
Apollo15LunarRover.jpg
One of a series of images taken as a pan of the Apollo 15 landing site, taken by Commander Dave Scott. Featured is the Lunar Roving Vehicle at its final resting place after EVA-3. At the back is a rake used during the mission. Also note the red Bible atop the hand controller in the middle of the vehicle, placed there by Scott.
SaturnV S-IVB.jpg
This cutaway illustration shows the Saturn V S-IVB (third) stage with the callouts of its major components. When the S-II (second) stage of the powerful Saturn V rocket burnt out and was separated the remaining units approached orbit around the Earth. Injection into the desired orbit was attained as the S-IVB (third stage) was ignited and burnt. The S-IVB stage was powered by a single 200,000-pound thrust J-2 engine and had a re-start capability built in for its J-2 engine. The S-IVB restarted to speed the Apollo spacecraft to escape velocity injecting it and the astronauts into a moon trajectory.
GPN-2000-001979.jpg
The Ranger fleet of spacecraft launched in the mid-sixties provided for the first time live television transmissions of the Moon from lunar orbit. These transmissions resolved surface features as small as 10 inches across and provided over 17,000 images of the lunar surface. These detailed photographs allowed scientists and engineers to study the Moon in greater detail than ever before thus allowing for the design of a spacecraft that would one day land men of Earth on its surface.
Moon map grid showing artificial objects on moon.PNG
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Roke~commonswiki (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0
Grid showing artificial objects on the moon, axis shows latitude and longitude. made from information from w:List of artificial objects on the Moon. I made the image.
LCROSS Centaur.jpg
"This is an artist's illustration of the Lunar Crater Observation and Sensing Satellite (LCROSS) Centaur rocket stage and shepherding spacecraft as they approach impact with the lunar south pole on October 9, 2009."
LCROSS spacecraft separates from Centaur stage
Duke on the Descartes - GPN-2000-001123.jpg
Apollo 16 astronaut Charles M. Duke Jr., pilot of the Lunar Module "Orion", stands near the Rover, Lunar Roving Vehicle (LRV) at Station no. 4, near Stone Mountain, during the second Apollo 16 extravehicular activity (EVA-2) at the Descartes landing site. Light rays from South Ray crater can be seen at upper left. The gnomon, which is used as a photographic reference to establish local vertical Sun angle, scale, and lunar color, is deployed in the center foreground. Note angularity of rocks in the area.
LRO Apollo14 landing site 369228main ap14labeled 540.jpg
Image of the Apollo 14 landing site taken by the Lunar Reconnaissance Orbiter, labeled to indicate equipment, shadows and astronaut footpath. The lunar lander Antares is at the right, scientific equipment at the left with footpath tracking between them. The image width is about 250 metres.
Apollo 17 LM Ascent Stage.jpg
Człon wznoszenia modułu księżycowego Apollo 17 "Challenger" zbliża się do modułu dowodzenia "America", aby na jego pokładzie rozpocząć podróż do domu, po 3 dniach spędzonych na Księżycu.
Apollo 11 Lunar Lander - 5927 NASA.jpg
Buzz Adrin zabiera z wnęki SEQ członu zniżania Modułu Księżycowego sejsmometr pasywny do badań na powierzchni Księżyca w ramach programu ALSEP
Chandrayaan-1.svg
Autor: Reproduction by User:Waterced of an image from NASA, Licencja: CC0
Diagram of the Chandrayaan-1 lunar orbiter
IMP-E.jpg
Interplanetary Monitoring Platform-E (IMP-E) other Name Explorer 35
Bean Descends Intrepid - GPN-2000-001317.jpg
Alan L. Bean, Lunar Module pilot for the Apollo 12 mission, starts down the ladder of the Lunar Module (LM) "Intrepid" to join astronaut Charles Conrad, Jr., mission Commander, on the lunar surface.