Lista utraconych okrętów podwodnych United States Navy
Zestawienie okrętów podwodnych marynarki wojennej Stanów Zjednoczonych, które zostały utracone w wyniku działań wojennych, bądź też zatonęły z innych przyczyn. Od początku oficjalnego wykorzystywania okrętów podwodnych marynarka amerykańska utraciła 65 jednostek, co w większości przypadków wiązało się ze śmiercią całej załogi, bądź też jej części. Niektóre okręty zostały utracone w wyniku zjawisk meteorologicznych, inne z powodu różnorakich awarii technicznych lub błędów ludzkich, część natomiast utracono w wyniku działań wojennych prowadzonych przez przeciwnika.
Przed II wojną światową
Przed wybuchem II wojny światowej Marynarka wojenna Stanów Zjednoczonych utraciła łącznie dziewięć okrętów podwodnych. Cztery jednostki zatonęły w wyniku kolizji z inną jednostką pływającą, trzy okręty podwodne zatonęły na skutek różnego rodzaju awarii technicznych, pozostałe dwa zostały utracone w wyniku błędów ludzkich lub niekorzystnych warunków pogodowych.
Typ | Data | Lokalizacja | Przyczyna | Liczba ofiar | |
---|---|---|---|---|---|
Alligator | 2 kwietnia 1863 | Outer Banks | Sztorm[1] | 0[2] | |
F-4 (SS-23) | F | 25 marca 1915 | Honolulu | Awaria[3] | 21 |
F-1 (SS-20) | F | 17 grudnia 1917 | San Diego | Kolizja[4] | 19 |
H-1 (SS-28) | H | 12 marca 1920 | Baja California | Skały[5] | 4 |
O-5 (SS-66) | O-1 | 28 października 1923 | Kanał Panamski | Kolizja[6] | 3 |
O-9 (SS-70) | O-1 | 20 czerwca 1941 | Portsmouth | Awaria[6] | 33 |
S-4 (SS-109) | S-3 | 17 grudnia 1927 | Provincetown | Kolizja[7] | 40 |
S-5 (SS-110) | S-3 | 1 września 1920 | Zatoka Delaware | Błąd ludzki[7] | 0 |
S-51 (SS-162) | S-48 | 25 września 1925 | Block Island | Kolizja[7] | 33 |
Squalus (SS-192) | Sargo | 23 maja 1939 | Portsmouth | Awaria[8] | 26 |
Podczas II wojny światowej
Podczas II wojny światowej japońska flota handlowa utraciła 8,1 miliona ton pojemności statków, z czego 4,9 miliona ton (60%) stanowiły straty zadane przez amerykańskie okręty podwodne[9]. Marynarka amerykańska utraciła jednak 52 okręty podwodne. Dwa z nich USS Dorado (SS-248) i USS Seawolf (SS-197) zostały zniszczone w wyniku ostrzału przez jednostki własne, USS S-26 (SS-131) zatonął w wyniku kolizji, 5 jednostek osiadło na mieliźnie, 5 okrętów wpadło (bądź prawdopodobnie wpadło) na minę, USS R-12 (SS-89) zatonął na skutek zalania okrętu przez wodę dostającą się poprzez wyrzutnię torpedową (przyczyny nie zostały ustalone), 2 okręty zostały prawdopodobnie zatopione przez własną torpedę, los 4 okrętów jest nieznany, pozostałe zaś okręty zostały zatopione w wyniku działania nieprzyjacielskiego lotnictwa i floty, w tym ataków kombinowanych okrętów i samolotów. W czasie wojny na Pacyfiku w amerykańskiej flocie podwodnej służyło 16 000 oficerów i marynarzy. Podczas działań podwodnych na tym akwenie oraz na obszarze Atlantyku, zginęło 375 oficerów i 3131 marynarzy co stanowiło 22% składu osobowego floty podwodnej. Stanowiło to najniższy wskaźnik ofiar wśród wszystkich głównych flot podwodnych zaangażowanych w wojnę, zarazem jednak najwyższy odsetek ofiar działań wojennych wśród wszystkich rodzajów amerykańskich sił zbrojnych[9][10].
Zamieszczona niżej tabela stanowi zestawienie amerykańskich okrętów podwodnych utraconych z różnych przyczyn podczas drugiej wojny światowej. W niektórych przypadkach przyczyny lub miejsca zatonięcia okrętu nie są znane bądź do dziś nie zostały bezspornie wyjaśnione, co zaznaczono w zestawieniu przy pomocy symbolu (?)[10].
Typ | Data | Lokalizacja | Przyczyna | Liczba ofiar | |
---|---|---|---|---|---|
Sealion (SS-195) | Sargo | 10 grudnia 1941 | Cavite, Filipiny | Atak powietrzny[11] | 1 |
S-36 (SS-141) | S-1 | 20 stycznia 1942 | Cieśnina Makasarska | Mielizna[7] | 0 |
S-26 (SS-131) | S-1 | 24 stycznia 1942 | Zatoka Panamska | Kolizja[7] | 46 |
Shark (SS-174) | Porpoise | luty 1942 | Cieśnina Makasarska | Atak nawodny | 58 |
Perch (SS-176) | Porpoise | 3 marca 1942 | Morze Jawajskie | Atak nawodny | 0 |
S-27 (SS-132) | S-1 | 19 czerwca 1942 | Aleuty | Mielizna[7] | 0 |
Grunion (SS-216) | Gato | lipiec-sierpień 1942 | Aleuty | Nieznana | 70 |
S-39 (SS-144) | S-1 | 16 sierpnia 1942 | Wyspa Rossela | Mielizna[7] | 0 |
Argonaut (SS-166) | Argonaut | 10 stycznia 1943 | Morze Salomona | Atak niszczycieli | 105 |
Amberjack (SS-219) | Gato | 16 lutego 1943 | Morze Salomona | Atak powietrzny | 74 |
Grampus (SS-207) | Tambor | 5 marca 1943 | Morze Koralowe | Atak nawodny | 71 |
Triton (SS-201) | Tambor | 15 marca 1943 | Nowa Gwinea | Atak nawodny | 74 |
Pickerel (SS-177) | Porpoise | 3 kwietnia 1943 | Honsiu[12] | Atak nawodny | 74 |
Grenadier (SS-210) | Tambor | 22 kwietnia 1943 | Półwysep Malajski | Atak powietrzny | 0 |
Runner (SS-275) | Gato | maj-lipiec 1943 | Honsiu[12] | Mina (?) | 78 |
R-12 (SS-89) | R-1 | 12 czerwca 1943 | Key West | Nieznana | 42 |
Grayling (SS-209) | Tambor | sierpień-wrzesień 1943 | Morze Południowochińskie | Nieznana | 76 |
Pompano (SS-181) | Porpoise | sierpień-wrzesień 1943 | Honsiu[12] | Mina/Atak nawodny (?) | 76 |
Cisco (SS-290) | Balao | 28 września 1943 | Morze Sulu | Atak powietrzny (?) | 76 |
S-44 (SS-155) | S-42 | 7 października 1943 | Morze Ochockie | Atak nawodny[7] | 55 |
Wahoo (SS-238) | Gato | 11 października 1943 | Cieśnina La Pérouse’a | Atak kombinowany[13] | 80 |
Dorado (SS-248) | Gato | 12 października 1943 | Kanał Panamski | Nieznana | 76 |
Corvina (SS-226) | Gato | 16 listopada 1943 | Karoliny | Atak podwodny | 82 |
Sculpin (SS-191) | Sargo | 19 listopada 1943 | Karoliny | Atak nawodny | 12 |
Capelin (SS-289) | Balao | 9 grudnia 1943 | Morze Celebes | Atak nawodny (?) | 78 |
Scorpion (SS-278) | Gato | styczeń-luty 1944 | Morze Wschodniochińskie | Mina (?) | 76 |
Grayback (SS-208) | Tambor | 26 lutego 1944 | Morze Wschodniochińskie[12] | Atak kombinowany | 80 |
Trout (SS-202) | Tambor | luty 1944 | Morze Filipińskie | Atak nawodny | 80 |
Tullibee (SS-284) | Gato | 26 marca 1944 | Karoliny | Własna torpeda | 79 |
Gudgeon (SS-211) | Tambor | 12 maja 1944 | Mariany | Atak kombinowany | 78 |
Herring (SS-233) | Gato | 1 czerwca 1944 | Wyspy Kurylskie | Atak nawodny | 84 |
Golet (SS-361) | Balao | 14 czerwca 1944 | Honsiu[12] | Atak nawodny | 82 |
S-28 (SS-133) | S-1 | 4 lipca 1944 | Hawaje | Nieznana | 50 |
Robalo (SS-273) | Gato | 26 lipca 1944 | Morze Południowochińskie | Mina (?) | 78 |
Flier (SS-250) | Gato | 13 sierpnia 1944 | Morze Południowochińskie | Mina | 78 |
Harder (SS-257) | Gato | 24 sierpnia 1944 | Pangasinan | Atak nawodny | 79 |
Seawolf (SS-197) | Sargo | 3 października 1944 | Nowa Gwinea | Ogień bratobójczy (?) | 99 |
Darter (SS-227) | Gato | 24 października 1944 | Palawan | Mielizna | 0 |
Shark (SS-314) | Balao | październik-listopad 1944 | Formoza | Atak nawodny | 87 |
Tang (SS-306) | Balao | 24 października 1944 | Cieśnina Tajwańska | Własna torpeda | 78 |
Escolar (SS-294) | Balao | wrzesień-październik 1944 | Morze Żółte[12] | Mina/Atak nawodny (?) | 82 |
Albacore (SS-218) | Gato | 7 listopada 1944 | Wyspy Japońskie | Mina | 86 |
Growler (SS-215) | Gato | 8 listopada 1944 | Morze Południowochińskie | Atak nawodny (?) | 85 |
Scamp (SS-277) | Gato | 11 listopada 1944 | Wyspy Japońskie | Atak kombinowany | 83 |
Swordfish (SS-193) | Sargo | 12 stycznia 1945 | Okinawa | Atak nawodny | 89 |
Barbel (SS-316) | Balao | 4 lutego 1945 | Palawan | Atak powietrzny | 81 |
Kete (SS-369) | Balao | marzec 1945 | Riukiu | Nieznana | 87 |
Trigger (SS-237) | Gato | 28 marca 1945 | Morze Wschodniochińskie | Atak kombinowany | 89 |
Snook (SS-279) | Gato | kwiecień 1945 | Formoza | Nieznana | 84 |
Lagarto (SS-371) | Balao | 3 maja 1945 | Zatoka Tajlandzka | Atak nawodny | 85 |
Bonefish (SS-223) | Gato | 18 czerwca 1945 | Wyspy Japońskie | Atak nawodny | 85 |
Bullhead (SS-332) | Balao | 6 sierpnia 1945 | Bali | Atak powietrzny | 84 |
Po II wojnie światowej
Po zakończeniu drugiej wojny światowej działania podwodne zdominowane zostały przez zimnowojenny wyścig zbrojeń, mający swe odbicie także w dążeniu do osiągnięcia przewagi technologicznej nad potencjalnym przeciwnikiem. Sytuacja taka sprzyjała popełnianiu błędów w trakcie konstruowania okrętów podwodnych, co zwiększało ryzyko ich utraty. W tym czasie marynarka wojenna Stanów Zjednoczonych utraciła cztery jednostki: dwie z przyczyn technicznych, jedną z powodu kolizji z innym okrętem, ostatni zaś przypadek – utrata USS Scorpion (SSN-589), pozostaje niewyjaśniony i jest jedną z najbardziej tajemniczych katastrof w dziejach amerykańskiej floty podwodnej[14].
Typ | Data | Lokalizacja | Przyczyna | Liczba ofiar | |
---|---|---|---|---|---|
Cochino (SS-345) | Balao | 29 sierpnia 1949 | Norwegia | Awaria[15] | 6 |
Stickleback (SS-415) | Balao | 29 maja 1958 | Hawaje | Kolizja[15] | 0 |
Thresher (SSN-593) | Thresher | 10 kwietnia 1963 | Cape Cod | Awaria[16] | 129 |
Scorpion (SSN-589) | Skipjack | 5 czerwca 1968 | Azory | Nieznana[17] | 99 |
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History, s. 4.
- ↑ The Hunt For the Alligator.
- ↑ Submarines Lost Through Accidents and Perils.
- ↑ Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History, s. 160.
- ↑ Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History, s. 163.
- ↑ a b Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History, s. 173.
- ↑ a b c d e f g h Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History, s. 177.
- ↑ Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History, s. 301.
- ↑ a b Michel Poirier: The American Pacific Submarine Campaign.
- ↑ a b Norman Polmar: The American submarines, s. 57–69.
- ↑ Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History, s. 302.
- ↑ a b c d e f Submarines Lost Through Accidents and Perils of the Sea ↓.
- ↑ Don Keith: Undersea warrior, s. 263–275.
- ↑ SSN-585 Skipjack, FAS.
- ↑ a b Paul Fontenoy: Submarines: An Illustrated History, s. 308.
- ↑ Norman Friedman: U.S. Submarines Since 1945, s. 109–112.
- ↑ Norman Friedman: U.S. Submarines Since 1945, s. 247.
Bibliografia
- Clay Blair: Silent victory: the U.S. submarine war against Japan. Annapolis, Md.: Naval Institute Press, 2001. ISBN 1-55750-217-X.
- Norman Friedman: U.S. Submarines through 1945: An Illustrated Design History. Annapolis: Naval Institute Press, 1995. ISBN 978-1-55750-263-6.
- Norman Friedman, James L. Christley: U.S. Submarines Since 1945: An Illustrated Design History. Naval Institute Press. ISBN 1-55750-260-9.
- Norman Polmar: Cold War Submarines, The Design and Construction of U.S. and Soviet Submarines. K. J. More. Potomac Books, Inc, 2003. ISBN 1-57488-530-8.
- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). ABC-CLIO, marzec 2007. ISBN 1-8510-9563-2.
- Don Keith: Undersea warrior: the World War II story of „Mush” Morton and the USS Wahoo. New York: NAL Caliber, 2011. ISBN 978-0-451-23488-9.
- Norman Polmar: The American submarines. Annapolis, Md.: Nautical Aviation Pub. Co. of America, 1981. ISBN 0-933852-14-2.
- US Navy Submarines Losses, Selected Accidents, and Selected Incidents of Damage Resulting from Enemy Action, Chronological (ang.). Naval History and Heritage Command. [dostęp 2019-02-07].
- cdr Michel Thomas Poirier, USN: Results Of The American Pacific Submarine Campaign Of World War II (ang.). Chief of Naval Operations Submarine Warfare Division. [dostęp 2019-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-11)].
- SSN-585 Skipjack (ang.). Federation of American Scientists. [dostęp 2009-12-18].
- Lost US Submarines & Crews (ang.). pigboats.com Subnet list. [dostęp 2015-01-09].
- The Hunt For the Alligator (ang.). noaa.gov. [dostęp 2015-01-27].
Media użyte na tej stronie
Autor:
- Propozycja LnM.svg od M.Komorniczak
- derivative work: Michał Komorniczak (dyskusja)
Propozycja 1 dla Listy na Medal na PL.WIKI
Wreck of USS Scorpion (SSN-589)
View of the sunken submarine's sail, probably taken when Scorpion was located by USNS Mizar (T-AGOR-11) in October 1968, on the Atlantic Ocean floor 10,000 feet deep, some 400 miles southwest of the Azores. This image shows the starboard side of the sail, with its after end at top left, and the starboard access door in lower left. Debris is on the ocean bottom nearby. The device in top center is part of the equipment used in locating and photographing the wreckage. The original photograph bears the date 30 January 1969.
General view of the destruction wrought on the deck of the Darter (SS-227) after she was grounded and destroyed by shellfire on Bombay Shoal off Palawan on 4th patrol, 24 October 1944.
USS Sealion, SS-195
Autor: User:Piotrus, Licencja: CC BY 3.0
Memorial near USS Olymia and Becuna