Lista utraconych okrętów podwodnych United States Navy

USS S-4 (SS-109) po wydobyciu, z banderą podniesioną celem oddania honorów poległej załodze.

Zestawienie okrętów podwodnych marynarki wojennej Stanów Zjednoczonych, które zostały utracone w wyniku działań wojennych, bądź też zatonęły z innych przyczyn. Od początku oficjalnego wykorzystywania okrętów podwodnych marynarka amerykańska utraciła 65 jednostek, co w większości przypadków wiązało się ze śmiercią całej załogi, bądź też jej części. Niektóre okręty zostały utracone w wyniku zjawisk meteorologicznych, inne z powodu różnorakich awarii technicznych lub błędów ludzkich, część natomiast utracono w wyniku działań wojennych prowadzonych przez przeciwnika.

Przed II wojną światową

Przed wybuchem II wojny światowej Marynarka wojenna Stanów Zjednoczonych utraciła łącznie dziewięć okrętów podwodnych. Cztery jednostki zatonęły w wyniku kolizji z inną jednostką pływającą, trzy okręty podwodne zatonęły na skutek różnego rodzaju awarii technicznych, pozostałe dwa zostały utracone w wyniku błędów ludzkich lub niekorzystnych warunków pogodowych.

TypDataLokalizacjaPrzyczynaLiczba ofiar
Alligator2 kwietnia 1863Outer BanksSztorm[1]0[2]
F-4 (SS-23)F25 marca 1915HonoluluAwaria[3]21
F-1 (SS-20)F17 grudnia 1917San DiegoKolizja[4]19
H-1 (SS-28)H12 marca 1920Baja CaliforniaSkały[5]4
O-5 (SS-66)O-128 października 1923Kanał PanamskiKolizja[6]3
O-9 (SS-70)O-120 czerwca 1941PortsmouthAwaria[6]33
S-4 (SS-109)S-317 grudnia 1927ProvincetownKolizja[7]40
S-5 (SS-110)S-31 września 1920Zatoka DelawareBłąd ludzki[7]0
S-51 (SS-162)S-4825 września 1925Block IslandKolizja[7]33
Squalus (SS-192)Sargo23 maja 1939PortsmouthAwaria[8]26

Podczas II wojny światowej

Tablica upamiętniająca okręty podwodne United States Navy utracone podczas II wojny światowej.

Podczas II wojny światowej japońska flota handlowa utraciła 8,1 miliona ton pojemności statków, z czego 4,9 miliona ton (60%) stanowiły straty zadane przez amerykańskie okręty podwodne[9]. Marynarka amerykańska utraciła jednak 52 okręty podwodne. Dwa z nich USS Dorado (SS-248) i USS Seawolf (SS-197) zostały zniszczone w wyniku ostrzału przez jednostki własne, USS S-26 (SS-131) zatonął w wyniku kolizji, 5 jednostek osiadło na mieliźnie, 5 okrętów wpadło (bądź prawdopodobnie wpadło) na minę, USS R-12 (SS-89) zatonął na skutek zalania okrętu przez wodę dostającą się poprzez wyrzutnię torpedową (przyczyny nie zostały ustalone), 2 okręty zostały prawdopodobnie zatopione przez własną torpedę, los 4 okrętów jest nieznany, pozostałe zaś okręty zostały zatopione w wyniku działania nieprzyjacielskiego lotnictwa i floty, w tym ataków kombinowanych okrętów i samolotów. W czasie wojny na Pacyfiku w amerykańskiej flocie podwodnej służyło 16 000 oficerów i marynarzy. Podczas działań podwodnych na tym akwenie oraz na obszarze Atlantyku, zginęło 375 oficerów i 3131 marynarzy co stanowiło 22% składu osobowego floty podwodnej. Stanowiło to najniższy wskaźnik ofiar wśród wszystkich głównych flot podwodnych zaangażowanych w wojnę, zarazem jednak najwyższy odsetek ofiar działań wojennych wśród wszystkich rodzajów amerykańskich sił zbrojnych[9][10].

Zamieszczona niżej tabela stanowi zestawienie amerykańskich okrętów podwodnych utraconych z różnych przyczyn podczas drugiej wojny światowej. W niektórych przypadkach przyczyny lub miejsca zatonięcia okrętu nie są znane bądź do dziś nie zostały bezspornie wyjaśnione, co zaznaczono w zestawieniu przy pomocy symbolu (?)[10].

USS Sealion (SS-195) zniszczony w trakcie japońskiego bombardowania stoczni w Cavite na Filipinach.
Wrak USS Darter (SS-227), po ostrzale artyleryjskim przez amerykańskie okręty podwodne.
TypDataLokalizacjaPrzyczynaLiczba ofiar
Sealion (SS-195)Sargo10 grudnia 1941Cavite, FilipinyAtak powietrzny[11]1

S-36 (SS-141)S-120 stycznia 1942Cieśnina MakasarskaMielizna[7]0
S-26 (SS-131)S-124 stycznia 1942Zatoka PanamskaKolizja[7]46
Shark (SS-174)Porpoiseluty 1942Cieśnina MakasarskaAtak nawodny58
Perch (SS-176)Porpoise3 marca 1942Morze JawajskieAtak nawodny0
S-27 (SS-132)S-119 czerwca 1942AleutyMielizna[7]0
Grunion (SS-216)Gatolipiec-sierpień 1942AleutyNieznana70
S-39 (SS-144)S-116 sierpnia 1942Wyspa RosselaMielizna[7]0

Argonaut (SS-166)Argonaut10 stycznia 1943Morze SalomonaAtak niszczycieli105
Amberjack (SS-219)Gato16 lutego 1943Morze SalomonaAtak powietrzny74
Grampus (SS-207)Tambor5 marca 1943Morze KoraloweAtak nawodny71
Triton (SS-201)Tambor15 marca 1943Nowa GwineaAtak nawodny74
Pickerel (SS-177)Porpoise3 kwietnia 1943Honsiu[12]Atak nawodny74
Grenadier (SS-210)Tambor22 kwietnia 1943Półwysep MalajskiAtak powietrzny0
Runner (SS-275)Gatomaj-lipiec 1943Honsiu[12]Mina (?)78
R-12 (SS-89)R-112 czerwca 1943Key WestNieznana42
Grayling (SS-209)Tamborsierpień-wrzesień 1943Morze PołudniowochińskieNieznana76
Pompano (SS-181)Porpoisesierpień-wrzesień 1943Honsiu[12]Mina/Atak nawodny (?)76
Cisco (SS-290)Balao28 września 1943Morze SuluAtak powietrzny (?)76
S-44 (SS-155)S-427 października 1943Morze OchockieAtak nawodny[7]55
Wahoo (SS-238)Gato11 października 1943Cieśnina La Pérouse’aAtak kombinowany[13]80
Dorado (SS-248)Gato12 października 1943Kanał PanamskiNieznana76
Corvina (SS-226)Gato16 listopada 1943KarolinyAtak podwodny82
Sculpin (SS-191)Sargo19 listopada 1943KarolinyAtak nawodny12
Capelin (SS-289)Balao9 grudnia 1943Morze CelebesAtak nawodny (?)78

Scorpion (SS-278)Gatostyczeń-luty 1944Morze WschodniochińskieMina (?)76
Grayback (SS-208)Tambor26 lutego 1944Morze Wschodniochińskie[12]Atak kombinowany80
Trout (SS-202)Tamborluty 1944Morze FilipińskieAtak nawodny80
Tullibee (SS-284)Gato26 marca 1944KarolinyWłasna torpeda79
Gudgeon (SS-211)Tambor12 maja 1944MarianyAtak kombinowany78
Herring (SS-233)Gato1 czerwca 1944Wyspy KurylskieAtak nawodny84
Golet (SS-361)Balao14 czerwca 1944Honsiu[12]Atak nawodny82
S-28 (SS-133)S-14 lipca 1944HawajeNieznana50
Robalo (SS-273)Gato26 lipca 1944Morze PołudniowochińskieMina (?)78
Flier (SS-250)Gato13 sierpnia 1944Morze PołudniowochińskieMina78
Harder (SS-257)Gato24 sierpnia 1944PangasinanAtak nawodny79
Seawolf (SS-197)Sargo3 października 1944Nowa GwineaOgień bratobójczy (?)99
Darter (SS-227)Gato24 października 1944PalawanMielizna0
Shark (SS-314)Balaopaździernik-listopad 1944FormozaAtak nawodny87
Tang (SS-306)Balao24 października 1944Cieśnina TajwańskaWłasna torpeda78
Escolar (SS-294)Balaowrzesień-październik 1944Morze Żółte[12]Mina/Atak nawodny (?)82
Albacore (SS-218)Gato7 listopada 1944Wyspy JapońskieMina86
Growler (SS-215)Gato8 listopada 1944Morze PołudniowochińskieAtak nawodny (?)85
Scamp (SS-277)Gato11 listopada 1944Wyspy JapońskieAtak kombinowany83

Swordfish (SS-193)Sargo12 stycznia 1945OkinawaAtak nawodny89
Barbel (SS-316)Balao4 lutego 1945PalawanAtak powietrzny81
Kete (SS-369)Balaomarzec 1945RiukiuNieznana87
Trigger (SS-237)Gato28 marca 1945Morze WschodniochińskieAtak kombinowany89
Snook (SS-279)Gatokwiecień 1945FormozaNieznana84
Lagarto (SS-371)Balao3 maja 1945Zatoka TajlandzkaAtak nawodny85
Bonefish (SS-223)Gato18 czerwca 1945Wyspy JapońskieAtak nawodny85
Bullhead (SS-332)Balao6 sierpnia 1945BaliAtak powietrzny84

Po II wojnie światowej

Kiosk USS Scorpion (SSN-589) na dnie oceanu.

Po zakończeniu drugiej wojny światowej działania podwodne zdominowane zostały przez zimnowojenny wyścig zbrojeń, mający swe odbicie także w dążeniu do osiągnięcia przewagi technologicznej nad potencjalnym przeciwnikiem. Sytuacja taka sprzyjała popełnianiu błędów w trakcie konstruowania okrętów podwodnych, co zwiększało ryzyko ich utraty. W tym czasie marynarka wojenna Stanów Zjednoczonych utraciła cztery jednostki: dwie z przyczyn technicznych, jedną z powodu kolizji z innym okrętem, ostatni zaś przypadek – utrata USS Scorpion (SSN-589), pozostaje niewyjaśniony i jest jedną z najbardziej tajemniczych katastrof w dziejach amerykańskiej floty podwodnej[14].

TypDataLokalizacjaPrzyczynaLiczba ofiar
Cochino (SS-345)Balao29 sierpnia 1949NorwegiaAwaria[15]6
Stickleback (SS-415)Balao29 maja 1958HawajeKolizja[15]0
Thresher (SSN-593)Thresher10 kwietnia 1963Cape CodAwaria[16]129
Scorpion (SSN-589)Skipjack5 czerwca 1968AzoryNieznana[17]99

Zobacz też

Przypisy

  1. Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History, s. 4.
  2. The Hunt For the Alligator.
  3. Submarines Lost Through Accidents and Perils.
  4. Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History, s. 160.
  5. Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History, s. 163.
  6. a b Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History, s. 173.
  7. a b c d e f g h Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History, s. 177.
  8. Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History, s. 301.
  9. a b Michel Poirier: The American Pacific Submarine Campaign.
  10. a b Norman Polmar: The American submarines, s. 57–69.
  11. Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History, s. 302.
  12. a b c d e f Submarines Lost Through Accidents and Perils of the Sea ↓.
  13. Don Keith: Undersea warrior, s. 263–275.
  14. SSN-585 Skipjack, FAS.
  15. a b Paul Fontenoy: Submarines: An Illustrated History, s. 308.
  16. Norman Friedman: U.S. Submarines Since 1945, s. 109–112.
  17. Norman Friedman: U.S. Submarines Since 1945, s. 247.

Bibliografia

  • Clay Blair: Silent victory: the U.S. submarine war against Japan. Annapolis, Md.: Naval Institute Press, 2001. ISBN 1-55750-217-X.
  • Norman Friedman: U.S. Submarines through 1945: An Illustrated Design History. Annapolis: Naval Institute Press, 1995. ISBN 978-1-55750-263-6.
  • Norman Friedman, James L. Christley: U.S. Submarines Since 1945: An Illustrated Design History. Naval Institute Press. ISBN 1-55750-260-9.
  • Norman Polmar: Cold War Submarines, The Design and Construction of U.S. and Soviet Submarines. K. J. More. Potomac Books, Inc, 2003. ISBN 1-57488-530-8.
  • Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). ABC-CLIO, marzec 2007. ISBN 1-8510-9563-2.
  • Don Keith: Undersea warrior: the World War II story of „Mush” Morton and the USS Wahoo. New York: NAL Caliber, 2011. ISBN 978-0-451-23488-9.
  • Norman Polmar: The American submarines. Annapolis, Md.: Nautical Aviation Pub. Co. of America, 1981. ISBN 0-933852-14-2.
  • US Navy Submarines Losses, Selected Accidents, and Selected Incidents of Damage Resulting from Enemy Action, Chronological (ang.). Naval History and Heritage Command. [dostęp 2019-02-07].
  • cdr Michel Thomas Poirier, USN: Results Of The American Pacific Submarine Campaign Of World War II (ang.). Chief of Naval Operations Submarine Warfare Division. [dostęp 2019-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-11)].
  • SSN-585 Skipjack (ang.). Federation of American Scientists. [dostęp 2009-12-18].
  • Lost US Submarines & Crews (ang.). pigboats.com Subnet list. [dostęp 2015-01-09].
  • The Hunt For the Alligator (ang.). noaa.gov. [dostęp 2015-01-27].

Media użyte na tej stronie

Propozycja LnM-2.svg
Autor: , Licencja: CC BY 3.0
Propozycja 1 dla Listy na Medal na PL.WIKI
Sail Scorpion.jpg
Wreck of USS Scorpion (SSN-589)
View of the sunken submarine's sail, probably taken when Scorpion was located by USNS Mizar (T-AGOR-11) in October 1968, on the Atlantic Ocean floor 10,000 feet deep, some 400 miles southwest of the Azores. This image shows the starboard side of the sail, with its after end at top left, and the starboard access door in lower left. Debris is on the ocean bottom nearby. The device in top center is part of the equipment used in locating and photographing the wreckage. The original photograph bears the date 30 January 1969.
Darter wrackage.jpg
General view of the destruction wrought on the deck of the Darter (SS-227) after she was grounded and destroyed by shellfire on Bombay Shoal off Palawan on 4th patrol, 24 October 1944.
ISS near Olympia and Becuna 5.JPG
Autor: User:Piotrus, Licencja: CC BY 3.0
Memorial near USS Olymia and Becuna