Lista wiatraków na Malcie
To jest lista wiatraków na Malcie, zawierająca obiekty na wyspach Malcie oraz Gozo. Większość wiatraków (malt. imtieħen tar-riħ)[1][2] zbudowana została w czasie kiedy wyspa była pod rządami Zakonu św. Jana[1], z ufundowań Wielkich Mistrzów Cottonera i Manoela[3], pozostałe zbudowano w okresie brytyjskich rządów kolonialnych. Zachowało się 48 wiatraków (gdyby dodać zburzone, lista doszłaby do co najmniej 69)[4], które zostały wpisane na "Antiques List of 1932"[5], oraz na listę zabytków, przez Malta Environment and Planning Authority (MEPA), jako budynki o wartości kulturowej[6]. Wiatraki są integralną częścią maltańskiej historii[7]. Te na terenach wiejskich wykorzystywane były jedynie do produkcji żywności, np. z pszenicy, jęczmienia czy winorośli, kiedy inne, umiejscowione w obrębie murów ufortyfikowanych miast - Valletty oraz Three Cities - używane były w celach militarnych, do produkcji prochu strzelniczego[8].
W czasach, kiedy je budowano, każda wieża wietraka mogła "widzieć" sąsiednią w pewnej odległości, podobnie do wojskowych wież strażniczych, aby wiedzieć, czy inne wiatraki pracują w danym dniu[9]. Z działalnością wiatraków powszechnie związany jest instrument zwany tronja(ang.), potocznie znany jako tronga. Tronja to zmodyfikowana muszla ślimaka morskiego, z otworem na jednym końcu. Podczas dmuchania w nią wydaje głośny dźwięk, słyszalny w dużej odległości. Wykorzystywano ją do informowania mieszkańców, że wiatraki, ze względu na wietrzną pogodę, pracują danego dnia[10][11].
Architektura wiatraków jest różnorodna, lecz ogólnie charakteryzowały się one podobnymi elementami. Wieża miała wewnętrzne kręte schody, wiodące na szczyt. Pomieszczenia budowane były wokół wieży, dając jej podparcie oraz służąc jako magazyny na wytworzone produkty. Wiatrak mógł być równocześnie domem dla rodziny młynarza. Każda wieża ma przeciętną wysokość 15 metrów, oraz średnicę około 3 metrów[9]. Działający wiatrak maltański ma śmigło o sześciu skrzydłach[12]. Pierwsze budowle tego typu budowane były na Malcie w XVI wieku, były to konstrukcje typu słupowego. Najstarsze wiatraki wieżowe powstały w XVII wieku na wyspie Malcie, zaś ostatnie zbudowane zostały na Gozo z końcem XIX lub początkiem XX wieku. Wiatraki zostały wreszcie około roku 1900 zastąpione przez przemysłowo budowane młyny parowe, lecz ciągle były konkurencyjne do połowy XX wieku[9].
Malta ma największe zagęszczenie wiatraków na świecie, z ich liczbą średnio 9 na km², która jest większa niż w Holandii, słynnej z jej wiatraków. Wiele z wiatraków zostało zburzonych w ciągu minionych lat. Pomimo że znaczna ich liczba przetrwała, jedynie trzy posiadają skrzydła. Istnieją inne, bardziej tradycyjne młyny zbożowe na Malcie; wykorzystują one siłę zwierząt (osłów lub koni) do obracania żaren[13].
Lista
Malta
Lokalizacja | Nazwa wiatraka[a] oraz współrzędne | Typ | Rok budowy | Uwagi | Zdjęcie |
---|---|---|---|---|---|
Birkirkara | 35°54′12,9″N 14°27′59,1″E/35,903583 14,466417 | Wiatrak Għar il-ĠobonWieżowy | ~1685 | Zbudowany przez Gregorio Carafę. W użyciu do 1930, następnie skrzydła rozebrano. Przekształcony w dom[14]. | |
Birkirkara | 35°53′34,6″N 14°27′42,9″E/35,892944 14,461917 | Wiatrak MrieħelWieżowy | ~1685 | Zbudowany przez Gregorio Carafę, prawdopodobnie przebudowany w 1807. W użyciu do 1886[15]. Zburzony. | |
Birkirkara | 35°53′59,9″N 14°27′21,5″E/35,899972 14,455972 | Wiatrak Ta' GanuWieżowy | 1724 | Zbudowany przez Manoel Foundation. Znajduje się w nim nisza św. Michała[16]. W użyciu do 1929, następnie rozebrano skrzydła. Później używany jako kuźnia. Odnowiony w latach 1985–89 i przekształcony w pracownię artystyczną[17]. | |
Birkirkara | 35°54′07,5″N 14°28′17,3″E/35,902083 14,471472 | Wiatrak Ta' Triq San ĠiljanWieżowy | 1855 | W użyciu do 1900. Wieżę zburzono, a podstawę przekształcono w dom[18]. | |
Cospicua | 35°52′44,0″N 14°31′07,7″E/35,878889 14,518806 | Wiatrak T'GħuxaWieżowy | 1674 | Zbudowany przez Cottoner Foundation. W użyciu do 1879. Skrzydła zdemontowano[19]. | |
Cospicua | 35°53′00,2″N 14°31′28,7″E/35,883389 14,524639 | Wiatrak Santa Margheritawieżowy | 1674 | Zbudowany przez Cottoner Foundation. W użyciu do ok. 1916. Skrzydła zdemontowano. Jego mechanizm został użyty do odremontowania wiatraka Xarolla[20]. | |
Floriana | Wiatrak Saint Francis Ravelin / Sarria Street (pierwszy) | Wieżowy | ~1670 | Zbudowany przez Cottoner Foundation. Zburzony[21]. | |
Floriana | Wiatrak Saint Francis Ravelin / Sarria Street (drugi) | Wieżowy | ~1670 | Zbudowany przez Cottoner Foundation. Zburzony[22]. | |
Floriana | Wiatrak Robert Samut Square | Wieżowy | Zburzony[23]. | ||
Għargħur | 35°55′31,6″N 14°27′07,5″E/35,925444 14,452083 | Wiatrak GħargħurWieżowy | 1838 | W użyciu do ok. 1910, później skrzydła usunięto. Przekształcony w dom[24]. | |
Gudja | Wiatrak Gudja | Wieżowy | ~1670 | Zbudowany przez Cottoner Foundation. Zburzony w 1930[25]. | |
Kirkop | Wiatrak Kirkop | Wieżowy | Zburzony, detale nieznane[26]. | ||
Lija | 35°53′50,9″N 14°26′21,9″E/35,897472 14,439417 | Wiatrak Tal-Mirakli / Wiatrak Tal-Għadiriet il-BordiWieżowy | 1674 | Zbudowany przez Cottoner Foundation. Posiada okrągłą podstawę. W użyciu do 1889, później skrzydła zostały usunięte. Używany jako kuźnia. Odnowiony w latach 1991–92 i używany na działalność socjalną i kulturalną[27]. | |
Luqa | 35°51′23,3″N 14°29′17,4″E/35,856472 14,488167 | Wiatrak Ta' CaraffaWieżowy | ~1684 | Prawdopodobnie zbudowany przez Lascarisa lub Carafę. W użyciu do ok. 1889, zburzony w lipcu 1943. Odbudowany po wojnie, lecz zburzony powtórnie ok. 1985[28]. | |
Mellieħa | 35°57′23,6″N 14°21′54,1″E/35,956556 14,365028 | Wiatrak koło Salib tal-PellegriniWieżowy | Przebudowa 1849 | Późny wiek XVIISkrzydła usunięto w 1938. Dziś jest tam restauracja Il-Mitħna Restaurant[29]. | |
Mellieħa | 35°57′15,4″N 14°21′50,3″E/35,954278 14,363972 | Wiatrak Il-QadimaWieżowy | ~1843 | W użyciu do ok. 1920. Wieżę zburzono, podstawę przekształcono w dom[30]. | |
Mellieħa | Wiatrak Il-Ġdida | Wieżowy | ~1849 | Zburzony, dokładna lokalizacja nieznana[31]. | |
Mosta | 35°54′15,5″N 14°25′34,5″E/35,904306 14,426250 | Wiatrak Jesus of Nazareth / Wiatrak Il-QadimaWieżowy | Przebudowa 1757 | ~1685Na fasadzie znajduje się herb Gregorio Carafy (rządził 1680–90). Przebudowany w 1757 przez architekta Francesco Zerafę i mistrza budowlanego Nicolę Camilleriego. Jest to upamiętnione inskrypcją poniżej tarczy herbowej. W użyciu do 1925, skrzydła usunięto ok. 1928[32]. | |
Mosta | 35°54′19,2″N 14°25′32,6″E/35,905333 14,425722 | Wiatrak Il-ĠdidaWieżowy | ~1800 | Znajduje się na nim nisza św. Antoniego z Padwy. W użyciu do 1979, później skrzydła usunięto. Przekształcony w dom[33]. | |
Mosta | 35°54′14,6″N 14°25′24,8″E/35,904056 14,423556 | Wiatrak Ta' Triq San SilvestruWieżowy | ~1800 | Wieżę zburzono, podstawę przekształcono w dom[34]. | |
Mosta | 35°54′25,6″N 14°25′46,9″E/35,907111 14,429694 | Wiatrak Our Lady of Mount CarmelWieżowy | 1858 | Wieżę zburzono, podstawę przekształcono w sklep[35]. | |
Mqabba | 35°50′34,8″N 14°27′54,5″E/35,843000 14,465139 | Wiatrak Tar-Rith / Wiatrak MqabbaWieżowy | ~1873 | Skrzydła zdemontowano ok. 1890. Wiatrak przekształcony w dom[36]. | |
Naxxar | 35°54′49,0″N 14°26′12,4″E/35,913611 14,436778 | Wiatrak Tas-SgħajtarWieżowy | ~1670 | Zbudowany przez Cottoner Foundation. Skrzydła usunięto i przekształcono w dom[37]. | |
Naxxar | 35°54′36,5″N 14°26′43,9″E/35,910139 14,445528 | Wiatrak Tal-GħaqbaWieżowy | ~1710 | Zbudowany przez Ramona Perellosa. Skrzydła zdemontowano ok. 1960 lecz większość maszynerii jest na miejscu. Częściowo odbudowany w 2002. Przekształcony w dom[38]. | |
Naxxar | 35°54′50,7″N 14°26′23,4″E/35,914083 14,439833 | Wiatrak Tad-Dejf / Wiatrak DarninoWieżowy | XVIII wiek | Skrzydła usunięto, przekształcono w dom[39]. | |
Naxxar | 35°54′55,1″N 14°26′32,1″E/35,915306 14,442250 | Wiatrak Santa LuċijaWieżowy | XVIII wiek | Skrzydła usunięto, budynek przekształcono w dom i studio artystyczne[40]. | |
Naxxar | 35°55′06,8″N 14°26′55,1″E/35,918556 14,448639 | Wiatrak Tal-LaqxWieżowy | ~1730 | Zbudowany przez Manoel Foundation. Na fasadzie mieści niszę. Zdemontowano skrzydła, przekształcony w dom[41]. | |
Paola | Wiatrak Paola | Wieżowy | Zburzony[42]. | ||
Qormi | 35°53′02,4″N 14°28′25,4″E/35,884000 14,473722 | Wiatrak Tal-Erwieħ / Wiatrak Ta' PampalawWieżowy | ~1685 | Skrzydła zdemontowano[43]. | |
Qrendi | 35°50′21,2″N 14°27′44,6″E/35,839222 14,462389 | Wiatrak QrendiWieżowy | ~1695 | Zbudowany przez Gregorio Carafę. Skrzydła zdemontowano[44]. | |
Rabat | 35°52′46,7″N 14°23′42,3″E/35,879639 14,395083 | Wiatrak Ħal BajjadaWieżowy | ~1685 | Zbudowany przez Gregorio Carafę. Na fasadzie znajduje się zerodowana tarcza herbowa. Skrzydła usunięte, budynek przekształcony w dom[45]. | |
Rabat | 35°52′41,9″N 14°23′53,4″E/35,878306 14,398167 | Wiatrak Taċ-ĊagħkiWieżowy | XVIII wiek | Skrzydła usunięto, budynek przekształcony w dom[46]. | |
Rabat | 35°52′59,9″N 14°23′54,6″E/35,883306 14,398500 | Wiatrak Ta' Għeriexem / Wiatrak Tal-BallaWieżowy | ~1730 | Zbudowany przez Manoel Foundation. Skrzydła usunięte. Przekształcony w dom[47]. | |
Senglea | 35°53′24,2″N 14°30′53,0″E/35,890056 14,514722 | Wiatrak Senglea 1Słupowy | ~1536 | Prawdopodobnie pierwszy wiatrak zbudowany na Malcie. Zburzony[48]. | |
Senglea | 35°53′23,2″N 14°30′54,0″E/35,889778 14,515000 | Wiatrak Senglea 2Słupowy | ~1565 | Prawdopodobnie drugi wiatrak zbudowany na Malcie. Zburzony[49]. | |
Siġġiewi | 35°51′22,4″N 14°26′07,0″E/35,856222 14,435278 | Wiatrak Tat-TankWieżowy | XVIII wiek | Skrzydła usunięto. Przekształcony w cysternę na wodę[50]. | |
Siġġiewi | 35°51′30,8″N 14°26′31,0″E/35,858556 14,441944 | Wiatrak Ta' KerċeppuWieżowy | ~1800 | Skrzydła usunięto[51]. | |
Siġġiewi | 35°51′16,1″N 14°26′03,3″E/35,854472 14,434250 | Wiatrak Ta' Barba ZeppWieżowy | 1879 | Zbudowany przez Josepha Sammuta. W użyciu do lat 1930., skrzydła usunięto ok. 1940. Przekształcony w dom[52]. | |
Tarxien | Wieżowy | Wieżę zburzono, podstawę używano jako magazyn[53]. | |||
Valletta | 35°53′56,6″N 14°30′27,2″E/35,899056 14,507556 | Wiatrak St. Michael's Bastion 1 Wieżowy | 1674 | Zbudowany przez Cottoner Foundation. Zburzony przed 1900[54]. | |
Valletta | 35°53′56,8″N 14°30′28,8″E/35,899111 14,508000 | Wiatrak St. Michael's Bastion 2Wieżowy | 1674 | Zbudowany przez the Cottoner Foundation. Zburzony przed 1900[55]. | |
Valletta | Wiatrak Saint Elmo | Wieżowy | Zburzony[56]. | ||
Żabbar | 35°52′10,8″N 14°31′37,8″E/35,869667 14,527167 | Wiatrak Bir Għeliem / Wiatrak Ta' BulebenWieżowy | ~1710 | Zbudowany przez Ramona Perellosa. W latach 1798–1800 używany jako reduta. Skrzydła usunięto, budynek przekształcono w dom[57]. | |
Żabbar | 35°52′23,1″N 14°32′00,7″E/35,873083 14,533528 | Wiatrak Ħaż-ŻabbarWieżowy | XIX wiek | Skrzydła usunięto, budynek przekształcono w dom[58]. | |
Żebbuġ | 35°52′15,2″N 14°26′04,2″E/35,870889 14,434500 | Wiatrak Tal-GħodorWieżowy | 1674–82 | W użyciu do ~1900. Skrzydła usunięto, budynek przekształcono w dom[59]. | (c) Alan C. Bonnici, CC BY-SA 3.0 |
Żebbuġ | Wiatrak Ta' Ċanfut | Wieżowy | ~1680 | Zbudowany przez Cottoner Foundation. Używany do 1884. Następnie wykorzystywany jako rzeźnia oraz piec wapienniczy. Wieżę zburzono, budynek przekształcono w dom[60]. | |
Żebbuġ | 35°52′44,2″N 14°26′21,4″E/35,878944 14,439278 | Wiatrak Ta' SrinaWieżowy | ~1685 | W użyciu do ok. 1900. Skrzydła zdemontowano i zmniejszono wieżę. Przekształcony w dom[61]. | |
Żebbuġ | 35°52′28,0″N 14°26′23,3″E/35,874444 14,439806 | Wiatrak Ta' GħasfuraWieżowy | 1858 | W użyciu do 1865. Skrzydła zdemontowano i zmniejszono wieżę. Przekształcony w dom[62]. | |
Żebbuġ | 35°52′22,3″N 14°26′21,4″E/35,872861 14,439278 | Wiatrak Ta' KustanzWieżowy | 1872 | W użyciu do ~1900, następnie rozebrano skrzydła. Budynek przekształcono w dom[63]. | |
Żejtun | Wieżowy | ~1670 | Zbudowany przez Cottoner Foundation. Zburzony[64]. | ||
Żejtun | 35°51′05,3″N 14°31′35,2″E/35,851472 14,526444 | Wiatrak Bir id-DehebWieżowy | ~1724 | Zbudowany przez Manoel Foundation. Zburzony ok. 1960[65]. | |
Żejtun | Wieżowy | Zburzony[66]. | |||
Żurrieq | 35°49′25,0″N 14°28′07,9″E/35,823611 14,468861 | Wiatrak Tal-Qaret / Wiatrak NigretWieżowy | 1674 | Zbudowany przez Cottoner Foundation. Stoi na okrągłej podstawie. Skrzydła zdemontowano[67]. | |
Żurrieq | Wiatrak Xarolla | Wieżowy | 1724 | Zbudowany przez Manoel Foundation. Kilkakrotnie odnawiany, jest jednym z kilku młynów na Malcie, które zostały zachowane w celu dalszej pracy. Otwarty jako muzeum[68]. | |
Żurrieq | 35°49′27,4″N 14°28′10,7″E/35,824278 14,469639 | Wiatrak Ta' MarmaraWieżowy | ~1800 | Skrzydła usunięto[69]. | |
Żurrieq | 35°49′45,7″N 14°28′27,5″E/35,829361 14,474306 | Wiatrak St. James / Wiatrak Tas-SalibWieżowy | 1857 | Zbudowany przez rodzinę Gafà. W użyciu do 1938, skrzydła usunięte ok. 1945[70]. |
Gozo
Lokalizacja | Nazwa wiatraka[a] oraz współrzędne | Typ | Rok budowy | Uwagi | Zdjęcie |
---|---|---|---|---|---|
Fontana | 36°03′28,8″N 14°14′05,6″E/36,058000 14,234889 | Wiatrak Ta' Randu / Wiatrak Ix-XagħriWieżowy | ~1856 | Skrzydła usunięto[71]. | |
Għarb | 36°03′26,7″N 14°12′40,4″E/36,057417 14,211222 | Wiatrak Ta' Borom / Wiatrak GħarbWieżowy | 1862 | Skrzydła usunięto ok. 1900[72]. | |
Għasri | Wieżowy | 1858 | Zbudowany przez Luigiego Camilleri, miał drewnianą wieżę. Zniszczony przez trąbę powietrzną ok. 1939[73]. | ||
Għasri | Wieżowy | 1859 | Zbudowany przez Giuseppe Grecha. Zburzony[74]. | ||
Kerċem | 36°03′06,1″N 14°13′26,3″E/36,051694 14,223972 | Wiatrak Tal-Qasam / Wiatrak Ta' Bejn Kerċem u l-GħarbWieżowy | 1724 Przebudowa 1784 | Pierwotnie zbudowany przez Manoel Foundation, lecz ze względu na kiepską konstrukcję przebudowany w 1784. Skrzydła usunięto, przekształcony na dom[75]. | |
Kerċem | 36°02′33,0″N 14°13′07,9″E/36,042500 14,218861 | Wiatrak Santa LuċijaWieżowy | 1885 | Skrzydła zdemontowane[76]. | |
Nadur | Wieżowy | 1727 | Zbudowany przez Manoel Foundation. Wiatrak ten był kiepsko zrobiony, został rozebrany ok. 1787. Aby go zastąpić zbudowano w innym miejscu wiatrak Il-Ġdida[77]. | ||
Nadur | 36°02′17,2″N 14°17′23,0″E/36,038111 14,289722 | Wiatrak Il-ĠdidaWieżowy | 1787 | Skrzydła usunięto[78]. | |
Qala | 36°02′19,1″N 14°18′40,4″E/36,038639 14,311222 | Wiatrak Ta' Randu / Wiatrak QalaWieżowy | 1853 | Zbudowany przez braci Camilleri. Był w użyciu do 1977[79]. | |
Qala | 36°02′15,1″N 14°18′26,9″E/36,037528 14,307472 | Wiatrak Ta' SufaWieżowy | 1853 | Zbudowany przez braci Camilleri. Dziś w złym stanie[80]. | |
Sannat | Wiatrak Ta' Randu | Wieżowy | ~1860 | Zbudowany przez braci Cammilleri. W użyciu do ok. 1900, skrzydła zdemontowano ok. 1940. Później był używany jako piec wapienniczy, jego wieża została zmniejszona[81]. | |
Victoria | Wiatrak 36°02′30,4″N 14°14′24,5″E/36,041778 14,240139 | Wieżowy | ~1680 | Prawdopodobnie pierwszy wiatrak postawiony na Gozo. Zbudowany przez Gregorio Carafę. Zburzony w 1781 i zastąpiony przez wiatrak Ta' Marżiena[82]. | |
Victoria | 36°02′06,8″N 14°14′24,5″E/36,035222 14,240139 | Wiatrak Ta' MarżienaWieżowy | 1783 | Skrzydła zdemontowane[83]. | |
Victoria | 36°02′27,3″N 14°14′36,6″E/36,040917 14,243500 | Wiatrak Għajn Qatet / Wiatrak Ta' FortunWieżowy | 1856 | Skrzydła zdemontowane[84]. | |
Xagħra | Wiatrak Il-Qadima | Wieżowy | ~1725–31 | Ten wiatrak został kiepsko zbudowany, zburzono go ok. 1787. Aby go zastąpić zbudowano w innym miejscu wiatrak Ta' Kola[85]. | |
Xagħra | Wiatrak Ta’ Kola 36°02′59,3″N 14°16′00,5″E/36,049806 14,266806 | Wieżowy | 1787 | W użyciu do 1960. Odnawiany kilkakrotnie, jest jednym z kilku wiatraków na Malcie zachowanych do pracy. Otwarty jako muzeum[86]. | |
Xagħra | 36°03′07,2″N 14°16′16,0″E/36,052000 14,271111 | Wiatrak Tal-Bwier / Wiatrak Ta' Ġnien XiblaWieżowy | 1858 | W użyciu do 1944, potem zdemontowano skrzydła. Przekształcony w dom urlopowy[87]. | |
Xagħra | Wieżowy | Przeniesiony ~1940 | ~1900Prawdopodobnie ostatni wiatrak postawiony na wyspach maltańskich. Zbudowany przez Fortuna Bonello. Jego syn George Bonello rozebrał go ok. 1940 i odbudował kilka kilometrów dalej. Zburzony ok. 1960[88][89]. | ||
Xewkija | 36°02′09,4″N 14°15′36,9″E/36,035944 14,260250 | Wiatrak Tat-Tmien KantunieriWieżowy | ~1710 | Zbudowany przez Ramona Perellosa. Ma ośmioboczną podstawę. Był w użyciu do 1886, kiedy spłonął[90][91]. | |
Żebbuġ | Wieżowy | ~1859 | Prawdopodobnie zbudowany przez Galenta Vellę. Wieżę zburzono, podstawa zachowana[92]. | ||
Żebbuġ | Wieżowy | ~1870 | Zburzony ok. 1900[93]. |
Uwagi
Przypisy
- ↑ a b Joseph Cassar Pullicino. The Order of St. John in Maltese folk-memory. „Scientia”. 15 (4), s. 174–175, 10-12.1949 (ang.). [zarchiwizowane z adresu 2017-04-18].
- ↑ L-Imtieħen tar-Riħ (malt.). Air Malta. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Mario Abela: Proġetti Importanti mill-Kavallieri (malt.). hostingbydavi.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Welcome to the website of the windmills of Malta and Gozo (ang.). The Malta Windmill Database, 11.2015. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Subsidiary Legislation 445.01 – Protection of Antiques Regulations (ang.). Laws of Malta, 1932-11-21. s. 6. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-10)].
- ↑ Juan Ameen: At last, modern architecture is protected (ang.). W: Times of Malta [on-line]. 2012-05-25. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Wirja permanenti dwar l-imtieħen tar-riħ (malt.). Department of Information - Malta, 2005-02-24. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Simon Mercieca, Joseph Muscat. Windmills and the Production of Gunpowder in Malta. „Symposia Melitensia”, s. 2–18, 2013 (ang.). [zarchiwizowane z adresu 2017-04-18].
- ↑ a b c Wibo Jellema: Windmills In Malta (ang.). W: The Malta Independent [on-line]. 2006-04-30. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Frank Testa: Kampanja Maltija – bini karatteristiku – Form 5 (malt.). schoolnet.gov.mt. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ G. Lanfranco. Tal-Mitħna tar-Riħ. „L-Imnara”. 2 (2), s. 37, 1983. Rivista tal-Għaqda Maltija tal-Folklor (malt.). [zarchiwizowane z adresu 2017-04-18].
- ↑ James Sultana: Noti qosra ta' l-Istorja għall-istudenti tal-Form 5 (malt.). slideserve.com, 2012-02-29. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Willem Staat: Malta has biggest density of windmills worldwide (ang.). W: Times of Malta [on-line]. 2005-07-25. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Ta 'Ghar il-Gobon Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Imriehel Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Niche of St Michael (ang.). National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands, 2012-08-27. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-19)].
- ↑ Ta ' Ganu Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-19)].
- ↑ Ta'Triq San Giljan Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ T'Ghuxa Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Santa Margerita Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Bez nazwy (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Bez nazwy (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Bez nazwy (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Hal Gharghur Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Bez nazwy (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Bez nazwy (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Tal-Mirakli Windmill / Tal-Ghadiriet Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Ta Caraffa Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Windmill near Salib tal-Pellegrini (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ L-Qadima Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ l-Gdida Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Jesus of Nazareth/ l-Qadima Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ l-Gdida Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Ta'Triq San Silvestru Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Windmill of Our Lady of Mount Carmel (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-19)].
- ↑ Tar-Rith Windmill / Mqabba Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Tas-Sghajtar Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Tal-Ghaqba Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Tad-Dejf Windmill / Darnino Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Santa Lucija Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Tal-Laqx Windmill / Old Mill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Bez nazwy (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Tal-Erwieh Windmill / Ta ' Pampalaw Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Tal-Qrendi Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Hal Bajjada Windmill / The Mill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Tac -Caghki Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Ta' Gheriexem Windmill / Tal-Balla Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Bez nazwy (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Bez nazwy (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Tat-Tank Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Ta' Kerceppu Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Ta ' Barba Zepp Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Bez nazwy (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Windmill St Michael's Bastion 1 (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Windmill St Michael's Bastion 2 (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Bez nazwy (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Bir Gheliem Windmill / Ta ' Buleben Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Haz-Zabbar Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Tal-Ghodor Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Ta 'Canfut Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Ta 'Srina Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Ta'Ghasfura Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Ta'Kustanz Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Bez nazwy (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Bir-id-Deheb Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Bez nazwy (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Tal-Qaret / Nigret Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Xarolla Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Ta ' Marmara Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Mithna Tas Salib / St.James Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Ta 'Randu Windmill / -Xaghri Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Ta 'Borom Windmill / Gharb Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Bez nazwy (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Bez nazwy (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Tal-Qasam / Ta 'Bejn Kercem / L-Gharb Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Santa Lucija Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Bez nazwy (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ L-Gdida Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Ta ' Randu Windmill / Qala Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Ta ' Sufa Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Ta 'Randu Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Bez nazwy (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Ta' Marziena Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Ghain Qatet Windmill / Ta'Fortun Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Mithna l-Qadima (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Ta 'Kola Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Tal Bwier Windmill / Ta ' Gnien Xibla Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Bez nazwy (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Bez nazwy (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Tat-Tmien Kantunieri Windmill (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Gozo's oldest windmill to be restored: Building has remained empty since 1965 (ang.). W: Times of Malta [on-line]. 2017-08-17. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-17)].
- ↑ Bez nazwy (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- ↑ Bez nazwy (ang.). The Malta Windmill Database. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
Media użyte na tej stronie
Autor: HH58, Licencja: CC BY-SA 4.0
Old Ta' Ganu Windmill in Birkirkara (Malta)
(c) Continentaleurope z angielskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
Siggiewi Windmill
(c) Continentaleurope z angielskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
Mellieha windmill restaurant conversion
(c) NickGeorge1993 z angielskiej Wikipedii, CC BY-SA 4.0
Ta' Marziena Mill in Victoria, Gozo, Malta.
(c) Continentaleurope z angielskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
Ta' Buleben Windmill
Autor: Simon Reinhardt, Licencja: CC BY 4.0
Also known as Il-Mitħna l-Qadima (The Old Windmill), a windmill in Naxxar, Malta. This is probably as close as you can get to it from public ground.
Windmill in painting was demolished in the 19th century
Autor: Frank Vincentz, Licencja: CC BY-SA 3.0
Xarolla Windmill at Triq Sant' Andrija in Żurrieq, Malta
(c) Continentaleurope z angielskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
Ghar il-Gobon Windmill
(c) Continentaleurope z angielskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
Gharghur Windmill
(c) Continentaleurope z angielskiej Wikipedii, CC BY-SA 4.0
Tat-Tmien Kantunieri Windmill
Autor: DianeBorg1, Licencja: CC BY-SA 4.0
This media is about Maltese cultural property with inventory number 00005.
(c) Continentaleurope z angielskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
Gharghur Windmill, Malta
The Siege of Malta: Siege and Bombardment of St Michael, 28 June 1565
This is the fourth of eight pictures commemorating the Siege of Malta in 1565. It documents the siege of St Michael on 28 June, and shows the Christian Knights cut off from the sea and surrounded in their remaining fortresses of Birgu, St Angelo and St Michael. After St Elmo was taken, the Turks turned their guns to the forts of St Angelo and St Michael, and in this picture the land to the right is St Angelo. The Turkish batteries are shown mounted on the landward side, from where this view is taken, to the left at Carradino and across the harbour from St Elmo. Chain booms are visible between the castle, both at the entrance and on the inner end. In the foreground gunners fire from the batteries, with three cannons on the left at Mandra, and at St Marquarita, showing five cannons on the right. The Turkish cannons on the far right can be seen pointing at the fort, while other Turkish soldiers holding a variety of weapons look down on the fort. Inside, the fort is lined with the Christian soldiers preparing to defend it. Across the water near St Elmo is a battery of three cannons, while seven more cannons are being dragged off to strengthen the guns on the land side of the castles on Mount Salvadore. The earlier pictures in the group show how the land in the distance of this picture has already been taken by the Turks. To the far left the Turkish cannons indicate the bombardment has started. To the extreme left, across the creek on the heights of Carradino, are ten of the thirteen cannons mounted there in action. See also BHC0252-BHC0259.
Autor: Continentaleurope, Licencja: CC BY-SA 4.0
St James Windmill in Zurrieq, Malta
Autor: Continentaleurope, Licencja: CC BY-SA 4.0
Gozo fortified tower, windmills, aqueduct
(c) Continentaleurope z angielskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
Lija Windmill, the only windmill in Malta with a round base
(c) Alan C. Bonnici, CC BY-SA 3.0
Triq IL-Buskett, Ħaż-Żebbuġ, Malta
(c) Continentaleurope z angielskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
Small traditional Maltese windmill model at Monte Kristo Museum, Hal Farrug Luqa