Literatura afrykańska

Literatura afrykańska – pojęcie bardzo obszerne i nieścisłe, oznaczające najogólniej rzecz biorąc wszelkie przejawy działalności piśmienniczej na obszarze kontynentu afrykańskiego. W nieco węższym rozumieniu pojęcie to obejmuje zbiór dokonań literackich poszczególnych krajów tego kontynentu, zwykle z wyłączeniem arabskojęzycznego kręgu kulturowego Afryki Północnej. Główny akcent kładzie się przy tym na tzw. literaturę Czarnej Afryki[1], tj. piśmiennictwo, powstające bez względu na język (rodzimy czy też byłego mocarstwa kolonialnego) w krajach Afryki subsaharyjskiej. Najczęściej pomija się też – niezupełnie słusznie – posiadającą długie i bogate tradycje literaturę etiopską (w języku amharskim oraz geez) oraz literaturę, tworzoną w języku afrikaans.

Szeroko rozumiana literatura afrykańska może się dziś pochwalić czterema noblistami. Są to w kolejności: tworzący w języku angielskim Nigeryjczyk Wole Soyinka (nagroda za rok 1986), arabskojęzyczny Egipcjanin Nadżib Mahfuz (nagroda za rok 1988) i dwójka Południowoafrykańczyków, tworzących w języku angielskim Nadine Gordimer (za rok 1991) oraz John Maxwell Coetzee (nagroda za rok 2003).

Literatura Czarnej Afryki

Literatura ustna (oratura)

  • proza narracyjna, służąca przekazaniu wiedzy – bajki, mity, legendy, przekazy historyczne, opowieści inicjacyjne
  • pieśni pochwalne, wojenne, okolicznościowe, liryczne itp.
  • przysłowia i sentencje
  • zagadki

Zobacz też

Literatura pisana w językach rodzimych

  • Literatura w językach posiadających własny alfabet, wzorce tradycyjne
  • Literatura odchodząca od wzorców tradycyjnych – dramaty, opowiadania, powieści, nowoczesna poezja.

Literatura pisana w językach europejskich

Bujnie rozwija się literatura afrykańska pisana w językach europejskich, głównie w językach angielskim i francuskim, ale także w portugalskim i w dużo mniejszym stopniu hiszpańskim.

  • Literatura hiszpańskojęzyczna
    • Gwinea Równikowa: María Nsué Angüe

Bibliografia

Zobacz też

Przypisy

  1. W nowszych publikacjach występuje tendencja do unikania określenia Czarna Afryka ze względu na ewentualne konotacje rasistowskie, zob. J. Krzywicki, Wprowadzenie do imaginarium literatury afrykańskiej, Warszawa 2002, s. 7.