Literatura faktu

(c) Zbigniew Czernik, CC BY 3.0
Autor z książką reprezentującą literaturę faktu

Literatura faktu (ang. non-fiction) – formy literackie, które przedstawiają autentyczne postacie i wydarzenia, jak np. reportaż (relacja, raport), dziennik, pamiętnik (wspomnienia), biografia, wywiad, według niektórych klasyfikacji również felieton i publicystyczny esej[1].

Celem powstania i publikowania tego rodzaju utworów jest przedstawienie wiarygodnej relacji[1], opartej na wydarzeniach, faktach i zebranych materiałach[1][2]. Literatura faktu nie jest synonimem literatury fachowej, ale nie należy też do beletrystyki[3]. Ma przede wszystkim charakter dokumentarny, zwykle jest jednak częściowo beletryzowana[1]. Z powieści czerpie techniki narracji i beletryzacji zdarzeń[1], z tekstami fachowymi zaś łączy ją rzeczowość i informatywność[4]. Niektóre utwory literatury faktu, ze względu na walory literackie i moralne, zaliczają się do literatury pięknej[5].

Termin ten pojawił się na początku XX wieku jako hasło programowe, żądające od literatury odrzucenia fikcji i zwrócenia się ku dokumentowaniu rzeczywistości[6]. Nazwa „literatura faktu” pojawiła się w polskiej terminologii na przełomie lat 20. i 30.[1]

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f literatura faktu, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2015-03-08].
  2. ↑ hasło „literatura faktu”, [w:] Jan Halada, Barbora Osvaldová, Slovník žurnalistiky, Uniwersytet Karola w Pradze, Karolinum Press, 2017, s. 88, ISBN 978-80-246-3752-5 (cz.).
  3. ↑ Michala Benešová, Renata Rusin Dybalska, Lucie Zakopalová, Fenomén: Polská literární reportáž, Uniwersytet Karola w Pradze, Karolinum Press, 2016, s. 16, ISBN 978-80-246-3282-7 (cz.).
  4. ↑ Jozef Mistrík, Textika a štylistika: zborník príspevkov z celoštátnej štylistickej konferencie, Bratislava 29.-31.1.1986, Uniwersytet Komeńskiego, 1989, s. 270, ISBN 978-80-223-0000-1 (słow.).
  5. ↑ Agnieszka Nawrot, Encyklopedia szkolna: język polski: gimnazjum, wyd. II poprawione, Kraków: Wydawnictwo „Greg”, 2014, s. 428, ISBN 978-83-7327-667-3, OCLC 1034643404.
  6. ↑ Literatura faktu. W: Słownik: Słownik literatury polskiej [on-line]. Edupedia. [dostęp 2015-03-08].

Media użyte na tej stronie

Wojciech Sumliński - Stalowa Wola 2015 (5).jpg
(c) Zbigniew Czernik, CC BY 3.0
Spotkanie z Wojciechem Sumlińskim w stalowowolskiej Bibliotece Międzyuczelnianej, 6 października 2015 roku. Książka "Czego nie powie Masa o polskiej mafii".