Lithobates

	Lithobates
	Fitzinger, 1843
	; Przedstawiciel rodzaju – żaba rycząca (L. catesbeianus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	płazy
Rząd	płazy bezogonowe
Rodzina	żabowate
Rodzaj	Lithobates
	Typ nomenklatoryczny
	Rana palmipes Fitzinger, 1843 (= Rana palmipes Spix, 1824)
Synonimy
	Ranula Peters, 1859; Pohlia Steindachner, 1867; Trypheropsis Cope, 1868; Levirana Cope, 1894; Chilixalus Werner, 1899; Anchylorana Taylor, 1942; Sierrana Dubois, 1992; Zweifelia Dubois, 1992; Aquarana Dubois, 1992; Pantherana Dubois, 1992; Lacusirana Hillis & Wilcox, 2005; Nenirana Hillis & Wilcox, 2005; Novirana Hillis & Wilcox, 2005; Scurrilirana Hillis & Wilcox, 2005; Stertirana Hillis & Wilcox, 2005; Torrentirana Hillis & Wilcox, 2005;
Gatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście

Lithobates – rodzaj płaza bezogonowego z rodziny żabowatych (Ranidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Północnej (z wyłączeniem pacyficznego regionu), Środkowej i Południowej na południe do południowej Brazylii^[13].

Systematyka

Etymologia

Lithobates: gr. λιθος lithos „kamień, głaz”^[14]; βατης batēs „piechur”, od βατεω bateō „stąpać”, od βαινω bainō „chodzić”^[15].
Ranula: rodzaj Rana Linnaeus, 1758; łac. przyrostek zdrabniający -ula^[16]. Gatunek typowy: Ranula gollmeri Peters, 1859 (= Rana palmipes Spix, 1824).
Pohlia: Johann Baptist Emanuel Pohl (1782–1834), austriacki botanik i lekarz^[4]. Gatunek typowy: Rana palmipes Spix, 1824.
Trypheropsis: gr. τρυφερος trupheros „delikatny, miękki”^[17]; οψις opsis, οψεως opseōs „wygląd”^[18]. Gatunek typowy: Ranula chrysoprasina Cope, 1866 (= Ixalus warszewitschii Schmidt, 1857).
Levirana: łac. levis „szybki, zwinny”^[19]; rana „żaba”^[20]. Gatunek typowy: Levirana vibicaria Cope, 1894.
Chilixalus: gr. χειλος kheilos, χειλεος kheileos „warga, usta”^[21]; rodzaj Ixalus^[a] A.M.C. Duméril & Bibron, 1841^[7]. Gatunek typowy: Ixalus warszewitschii Schmidt, 1857.
Sierrana: epitet gatunkowy Rana sierramadrensis Taylor, 1939 (hiszp. Sierra Madre del Sur, Meksyk); rodzaj Rana Linnaeus, 1758^[9]. Gatunek typowy: Rana sierramadrensis Taylor, 1939.
Zweifelia: Richard George Zweifel (ur. 1925), amerykański herpetolog^[9]. Gatunek typowy: Rana tarahumarae Boulenger, 1917.
Aquarana: łac. aqua „woda”; rodzaj Rana Linnaeus, 1758^[10]. Gatunek typowy: Rana catesbeiana Shaw, 1802.
Pantherana: łac. panthera „pantera”, od gr. πανθηρ panthēr „pantera”; rodzaj Rana Linnaeus, 1758^[10]. Gatunek typowy: Rana pipiens Schreber, 1782.
Lacusirana: łac. lacus „jezioro”; rana „żaba”^[11]. Gatunek typowy: Rana megapoda Taylor, 1942.
Nenirana: łac. nenia „pieśń żałobna”; rana „żaba”^[11]. Gatunek typowy: Rana areolata Baird & Girard, 1852.
Novirana: łac. novus „nowy, świeży”; rana „żaba”^[12]. Gatunek typowy: Rana pipiens Schreber, 1782.
Scurrilirana: łac. scurrilis „błazeński, śmieszny”; rana „żaba”^[11]. Gatunek typowy: Rana berlandieri Baird, 1854.
Stertirana: łac. sterto „chrapać”; rana „żaba”^[11]. Gatunek typowy: Rana montezumae Baird, 1854.
Torrentirana: łac. torrens, torrentis „rwący potok”; rana „żaba”^[11]. Gatunek typowy: Rana tarahumarae Boulenger, 1917.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[13]:

Lithobates areolatus (Baird & Girard, 1852)
Lithobates berlandieri (Baird, 1859)
Lithobates blairi (Mecham, Littlejohn, Oldham, Brown & Brown, 1973)
Lithobates brownorum (Sanders, 1973)
Lithobates bwana (Hillis & de Sá, 1988)
Lithobates capito (LeConte, 1855)
Lithobates catesbeianus (Shaw, 1802) – żaba rycząca^[22]
Lithobates chichicuahutla (Cuellar, Méndez-De La Cruz & Villagrán-Santa Cruz, 1996)
Lithobates chiricahuensis (Platz & Mecham, 1979)
Lithobates clamitans (Latreille, 1801) – żaba krzykliwa^[23]
Lithobates dunni (Zweifel, 1957)
Lithobates fisheri (Stejneger, 1893)
Lithobates forreri (Boulenger, 1883)
Lithobates grylio (Stejneger, 1901) – żaba świńska^[22]
Lithobates heckscheri (Wright, 1924)
Lithobates johni (Blair, 1965)
Lithobates juliani (Hillis & de Sá, 1988)
Lithobates kauffeldi (Feinberg, Newman, Watkins-Colwell, Schlesinger, Zarate, Curry, Shaffer & Burger, 2014)
Lithobates lemosespinali (Smith & Chiszar, 2003)
Lithobates lenca (Luque-Montes, Austin, Weinfurther, Wilson, Hofmann & Townsend, 2018)
Lithobates macroglossa (Brocchi, 1877)
Lithobates maculatus (Brocchi, 1877)
Lithobates magnaocularis (Frost & Bagnara, 1974)
Lithobates megapoda (Taylor, 1942)
Lithobates miadis (Barbour & Loveridge, 1929)
Lithobates montezumae (Baird, 1854)
Lithobates neovolcanicus (Hillis & Frost, 1985)
Lithobates okaloosae (Moler, 1985)
Lithobates omiltemanus (Günther, 1900)
Lithobates onca (Cope, 1875)
Lithobates palmipes (Spix, 1824) – żaba południowoamerykańska^[22]
Lithobates palustris (LeConte, 1825) – żaba błotna^[22]
Lithobates pipiens (Schreber, 1782) – żaba lamparcia^[22]
Lithobates psilonota (Webb, 2001)
Lithobates pueblae (Zweifel, 1955)
Lithobates pustulosus (Boulenger, 1883)
Lithobates septentrionalis (Baird, 1854)
Lithobates sevosus (Goin & Netting, 1940)
Lithobates sierramadrensis (Taylor, 1939)
Lithobates spectabilis (Hillis & Frost, 1985)
Lithobates sphenocephalus (Cope, 1886)
Lithobates sylvaticus (LeConte, 1825) – żaba leśna
Lithobates tarahumarae (Boulenger, 1917)
Lithobates taylori (Smith, 1959)
Lithobates tlaloci (Hillis & Frost, 1985)
Lithobates vaillanti (Brocchi, 1877)
Lithobates vibicarius (Cope, 1894)
Lithobates virgatipes (Cope, 1891)
Lithobates warszewitschii (Schmidt, 1857)
Lithobates yavapaiensis (Platz & Frost, 1984)
Lithobates zweifeli (Hillis, Frost & Webb, 1984)

Uwagi

↑ Synonim Philautus Gistel, 1848.

Przypisy

↑ Lithobates, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ L.J.F.J. Fitzinger: Systema reptilium. Fasciculus primus, Amblyglossae. Vindobonae: Braumüller et Seidel, 1843. (łac.).
↑ W. Peters. Eine neue Gattung und eine neue Art von Fröschen aus Carácas. „Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin”. Aus dem Jahre 1859, s. 402, 1860. (niem.).
↑ ^a ^b F. Steindachner: Reise der österreichischen Fregatte Novara um die Erde in den Jahren 1857, 1858, 1859 unter den Bafehlen des Commodore B. von Wüllerstorf-Urbair. Zologischer Theil. Cz. 1: Amphibien. Wien: K. K. Hof- und Staatsdruckerei, 1867, s. 15. (niem.).
↑ E.D. Cope. An examination of the Reptilia and Batrachia obtained by the Orton Expedition to Equador and the Upper Amazon, with notes on other species. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 20 (1868), s. 117, 1868. (ang.).
↑ E.D. Cope. Third addition to a knowledge of the batrachia and reptilia of Costa Rica. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 46, s. 197, 1894. (ang.).
↑ ^a ^b F. Werner. Beschreibung einiger neuer Schlangen und Batrachier. „Zoologischer Anzeiger”. 22, s. 117, 1899. (niem.).
↑ E.H. Taylor. Extinct toads and frogs from the Upper Pliocene deposits of Meade County, Kansas. „University of Kansas Science Bulletin”. 28, s. 207, 1942. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Dubois 1992 ↓, s. 330.
↑ ^a ^b ^c ^d Dubois 1992 ↓, s. 331.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Hillis i Wilcox 2005 ↓, s. 312.
↑ ^a ^b Hillis i Wilcox 2005 ↓, s. 311.
↑ ^a ^b D. Frost: Lithobates Fitzinger, 1843. [w:] Amphibian Species of the World 6.0, an Online Reference [on-line]. American Museum of Natural History. [dostęp 2020-02-05]. (ang.).
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 125.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 30.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 246.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 244.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 155.
↑ levis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-27] (ang.).
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 193.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 48.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 445. ISBN 83-01-14344-4.
↑ W. Juszczyk: Gady i płazy. Wyd. 2. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, s. 255, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0043-4.

Bibliografia

A. Dubois. Notes sur la classification des Ranidae (Amphibiens anoures). „Bulletin Mensuel de la Société Linnéenne de Lyon”. 61, s. 305–352, 1992. (fr.).
D.M. Hillis & T.P. Wilcox. Phylogeny of the New World true frogs (Rana). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 34 (2), s. 299–314, 2005. DOI: 10.1016/j.ympev.2004.10.007. (ang.).
E.C. J Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 1. Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256. (ang.).

[a-22] Synonim Philautus Gistel, 1848.

[itis-1] Lithobates, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[Fitzinger-2] L.J.F.J. Fitzinger: Systema reptilium. Fasciculus primus, Amblyglossae. Vindobonae: Braumüller et Seidel, 1843. (łac.).

[Peters-3] W. Peters. Eine neue Gattung und eine neue Art von Fröschen aus Carácas. „Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin”. Aus dem Jahre 1859, s. 402, 1860. (niem.).

[Steindachner-4] F. Steindachner: Reise der österreichischen Fregatte Novara um die Erde in den Jahren 1857, 1858, 1859 unter den Bafehlen des Commodore B. von Wüllerstorf-Urbair. Zologischer Theil. Cz. 1: Amphibien. Wien: K. K. Hof- und Staatsdruckerei, 1867, s. 15. (niem.).

[Cope1868-5] E.D. Cope. An examination of the Reptilia and Batrachia obtained by the Orton Expedition to Equador and the Upper Amazon, with notes on other species. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 20 (1868), s. 117, 1868. (ang.).

[Cope1894-6] E.D. Cope. Third addition to a knowledge of the batrachia and reptilia of Costa Rica. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 46, s. 197, 1894. (ang.).

[Werner-7] F. Werner. Beschreibung einiger neuer Schlangen und Batrachier. „Zoologischer Anzeiger”. 22, s. 117, 1899. (niem.).

[Taylor-8] E.H. Taylor. Extinct toads and frogs from the Upper Pliocene deposits of Meade County, Kansas. „University of Kansas Science Bulletin”. 28, s. 207, 1942. (ang.).

[CITEREFDubois1992330-9] Dubois 1992 ↓, s. 330.

[CITEREFDubois1992331-10] Dubois 1992 ↓, s. 331.

[CITEREFHillisWilcox2005312-11] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Hillis i Wilcox 2005 ↓, s. 312.

[CITEREFHillisWilcox2005311-12] Hillis i Wilcox 2005 ↓, s. 311.

[Frost-13] D. Frost: Lithobates Fitzinger, 1843. [w:] Amphibian Species of the World 6.0, an Online Reference [on-line]. American Museum of Natural History. [dostęp 2020-02-05]. (ang.).

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=155_125]-14] Jaeger 1944 ↓, s. 125.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=60_30]-15] Jaeger 1944 ↓, s. 30.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=276_246]-16] Jaeger 1944 ↓, s. 246.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=274_244]-17] Jaeger 1944 ↓, s. 244.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=185_155]-18] Jaeger 1944 ↓, s. 155.

[Jobling-19] levis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-27] (ang.).

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=223_193]-20] Jaeger 1944 ↓, s. 193.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=78_48]-21] Jaeger 1944 ↓, s. 48.

[pwn-23] Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 445. ISBN 83-01-14344-4.

[Juszczyk-24] W. Juszczyk: Gady i płazy. Wyd. 2. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, s. 255, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0043-4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[a]

[22]

[23]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne