Litopterny

Litopterny
makrauchenia
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Nadtyp	wtórouste
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Nadgromada	żuchwowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Nadrząd	meridiungulata
Rząd	litopterny

Litopterny (†Litopterna, nazwa oznacza proste kostki) – rząd wymarłych ssaków kopytnych z grupy Meridiungulata, u których zaszła redukcja palca. Obejmował formy trójpalczaste i jednopalczaste. Niektóre wyglądem przypominały lamy (Diadiaphorus), inne większe miały niewielkie trąby (np. Macrauchenia), inne przypominały konie (Thoatherium).

Rząd ten, znany jedynie z Ameryki Południowej i Antarktydy^[1][2], pojawił się w paleocenie, był we wczesnych faunach popularny i zróżnicowany, a trwał, coraz bardziej zmniejszając swą różnorodność, aż do końca plejstocenu. Wczesne formy przypominały prakopytne, litopterny mogą nawet być rozpatrywane nie jako odrębny rząd, ale jako przetrwała i znacznie wyspecjalizowana grupa tychże właśnie prakopytnych. Nie wszyscy jednak naukowcy zgadzają się, że litopterny rzeczywiście pochodziły w prostej linii od prakopytnych. Niektórzy twierdzą (ich liczba stale wzrasta), że litopterny pochodzą jednak od jakichś innych ungulatów, a nie są zbytnio spokrewnione z prakopytnymi. Proponują oni dla litopternów i ungulatów nową jednostkę systematyczną Meridiungulata.

Litopterny, podobnie jak notoungulaty i piroteria, rozwijały się na wyspowym kontynencie południowoamerykańskim w całkowitej izolacji (Ameryka Południowa po rozpadzie Gondwany nie była połączona z żadnym innym lądem) zupełnie niezależnie od zwierząt na innych ziemiach. Zajmując jednak podobne nisze ekologiczne wykształciły podobne przystosowania do nich (konwergencja). Tak więc możemy porównać je z trawożercami takimi jak konie czy wielbłądy.

Najmłodszym rodzajem litopterna była prawdopodobnie makrauchenia która, inaczej niż większość jej krewniaków, przeżyła wielką wymianę po połączeniu się Ameryk, dzięki czemu dotrwała aż do końca plejstocenu. Mogła być ostatnim przedstawicielem swej linii.

Nadrodziny i rodziny

• • Rodzina: Protolipternidae – incertae sedis
• Nadrodzina: Macrauchenioidea
  • Rodzina: Macraucheniidae
  • Rodzina: Notonychopidae
  • Rodzina: Adianthidae
• Nadrodzina: Proterotherrioidea
  • Rodzina: Proterotheriidae

Ewolucja kopytnych

(c) Rique, CC-BY-SA-3.0

Przypisy

Bibliografia

• McKenna, M. C, and S. K. Bell. 1997. Classification of Mammals Above the Species Level. Columbia University Press, New York, 631 pp.

Linki zewnętrzne

• An artist's rendition of a Macrauchenia, a representative genus of the Litopterna. Retrieved from the Red Académica Uruguaya megafauna page.