Litopterny

Litopterny
Ilustracja
makrauchenia
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Nadtyp

wtórouste

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Nadgromada

żuchwowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Nadrząd

meridiungulata

Rząd

litopterny

Litopterny (†Litopterna, nazwa oznacza proste kostki) – rząd wymarłych ssaków kopytnych z grupy Meridiungulata, u których zaszła redukcja palca. Obejmował formy trójpalczaste i jednopalczaste. Niektóre wyglądem przypominały lamy (Diadiaphorus), inne większe miały niewielkie trąby (np. Macrauchenia), inne przypominały konie (Thoatherium).

Rząd ten, znany jedynie z Ameryki Południowej i Antarktydy[1][2], pojawił się w paleocenie, był we wczesnych faunach popularny i zróżnicowany, a trwał, coraz bardziej zmniejszając swą różnorodność, aż do końca plejstocenu. Wczesne formy przypominały prakopytne, litopterny mogą nawet być rozpatrywane nie jako odrębny rząd, ale jako przetrwała i znacznie wyspecjalizowana grupa tychże właśnie prakopytnych. Nie wszyscy jednak naukowcy zgadzają się, że litopterny rzeczywiście pochodziły w prostej linii od prakopytnych. Niektórzy twierdzą (ich liczba stale wzrasta), że litopterny pochodzą jednak od jakichś innych ungulatów, a nie są zbytnio spokrewnione z prakopytnymi. Proponują oni dla litopternów i ungulatów nową jednostkę systematyczną Meridiungulata.

Litopterny, podobnie jak notoungulaty i piroteria, rozwijały się na wyspowym kontynencie południowoamerykańskim w całkowitej izolacji (Ameryka Południowa po rozpadzie Gondwany nie była połączona z żadnym innym lądem) zupełnie niezależnie od zwierząt na innych ziemiach. Zajmując jednak podobne nisze ekologiczne wykształciły podobne przystosowania do nich (konwergencja). Tak więc możemy porównać je z trawożercami takimi jak konie czy wielbłądy.

Najmłodszym rodzajem litopterna była prawdopodobnie makrauchenia która, inaczej niż większość jej krewniaków, przeżyła wielką wymianę po połączeniu się Ameryk, dzięki czemu dotrwała aż do końca plejstocenu. Mogła być ostatnim przedstawicielem swej linii.

Nadrodziny i rodziny

  • Nadrodzina: Macrauchenioidea
    • Rodzina: Macraucheniidae
    • Rodzina: Notonychopidae
    • Rodzina: Adianthidae
  • Nadrodzina: Proterotherrioidea
    • Rodzina: Proterotheriidae

Ewolucja kopytnych

Przypisy

  1. M. Bond, M. A. Reguero, S. F. Vizcaíno i S. A. Marenssi: A new ‘South American ungulate’ (Mammalia: Litopterna) from the Eocene of the Antarctic Peninsula. W: J. E. Francis, D. Pirrie i J. A. Crame (red.): Cretaceous-tertiary high-latitude palaeoenvironments: James Ross Basin, Antarctica. The Geological Society, 2006, s. 163–176. DOI: 10.1144/GSL.SP.2006.258.01.12.
  2. Javier N. Gelfo, Thomas Mörs, Malena Lorente, Guillermo M. López i Marcelo Reguero. The oldest mammals from Antarctica, early Eocene of the La Meseta Formation, Seymour Island. „Palaeontology”. 58 (1), s. 101–110, 2015. DOI: 10.1111/pala.12121. (ang.). 

Bibliografia

  • McKenna, M. C, and S. K. Bell. 1997. Classification of Mammals Above the Species Level. Columbia University Press, New York, 631 pp.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Macrauchenia2.jpg
Autor: Nobu Tamura, Licencja: CC BY 2.5
A restoration of Macrauchenia patagonica with a trunk.