Little Rebel

Little Rebel
ilustracja
Historia
StoczniaBelle Vernon
Wodowanie1859
 Stany Zjednoczone
Nazwa„R. E. & A. N. Watson”
Wejście do służby1859
 CS Navy
NazwaCSS „Little Rebel”
Wejście do służby1862
Wycofanie ze służby6 czerwca 1862 (utracony)
 US Navy
NazwaUSS „Little Rebel”
Wejście do służby1863
Wycofanie ze służby24 lipca 1865
 Stany Zjednoczone
Nazwa„Little Rebel” (do 1867)
„Spy”
Wejście do służby29 listopada 1865
Wycofanie ze służby1874
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność159-161 t
Długość? m
Szerokość? m
Zanurzenie3,66 m[1]
Napęd
maszyna parowa napędzająca śrubę
Prędkość10-12 w
Uzbrojenie
3 działa gwintowane 12-funtowe (92 mm)[2], taran

CSS Little Rebel – amerykański okręt rzeczny – taranowiec z okresu wojny secesyjnej, przebudowany ze statku cywilnego, używany przez wojska Konfederacji, a następnie Unii, jako USS „Little Rebel”, podczas kampanii na Missisipi.

Budowa

"Little Rebel" został zbudowany w Belle Vernon w stanie Pensylwania nad rzeką Monongahela w 1859 jako cywilny drewniany parowiec o napędzie śrubowym "R. E. & A. N. Watson"[1].

Po wybuchu wojny domowej w USA został zakupiony w Nowym Orleanie przez rząd Konfederacji, po czym 25 stycznia 1862 rozpoczęto jego przebudowę na okręt – taranowiec. Otrzymał nazwę "Little Rebel" – "Mały rebeliant".

Przebudowa polegała przede wszystkim na wzmocnieniu jego dziobu przez pokrycie osłoną z drewna dębowego grubości 10 cm (4") i żelaznych płyt grubości 25 mm (1")[1]. Wzmocniono osłonę maszynowni przez dodatkowe drewniane przegrody, a ściany nadbudówki osłonięto belami sprasowanej bawełny umieszczonymi pomiędzy dodatkowymi przegrodami, co dawało niewielką ochronę przed ostrzałem, stąd zaliczany był do okrętów typu cottonclad. Zamontowano też na nim uzbrojenie w postaci 3 dział gładkolufowych 12-funtowych (118 mm). Przebudowę ukończono 11 kwietnia 1862. "Little Rebel" był nietypowy wśród okrętów walczących na Missisipi z uwagi na swój napęd śrubowy (praktycznie wszystkie pozostałe miały napęd kołowy).

Służba w siłach Konfederacji

Po przebudowie, "Little Rebel" w kwietniu 1862 wszedł w skład Flotylli Obrony Rzeki (River Defense Fleet) Armii Konfederacji (nie należącej do Marynarki), jako okręt flagowy jej dowódcy komandora (Capt.) J. E. Montgomery'ego. Skierowany z Nowego Orleanu pod Fort Pillow w stanie Tennessee, wziął następnie udział w walkach na Missisipi. Dowodził nim komandor (Capt.) J. White Fowler[1].

10 maja "Little Rebel" jako okręt flagowy wziął udział w zwycięskiej bitwie Flotylli pod Fort Pillow z kanonierkami pancernymi Unii, aczkolwiek bezpośrednio nie atakował taranem, jedynie ostrzeliwał okręty Unii.

6 czerwca 1862 doszło do bitwy pod Memphis z pancernymi kanonierkami i nowymi taranowcami Unii, przegranej przez Konfederatów. Podczas niej "Little Rebel" usiłował zaatakować taranowiec "Monarch", lecz bez skutku, za to "Monarch" uszkodził go taranując i zmusił do wyrzucenia się na brzeg po stronie Arkansas, gdzie został następnie zdobyty przez siły Unii. Dodatkowo okręt został uszkodzony ogniem kanonierki pancernej USS "Carondelet".

Służba w siłach Unii

9 stycznia 1863 okręt został zakupiony przez Marynarkę Wojenną USA od sądu pryzowego stanu Illinois (Prize Court) i po remoncie i modernizacji w Cairo został wcielony do służby pod nazwą USS "Little Rebel". Dowódcą został Acting Master William R. Sanford. Został zaliczony do grupy lekko opancerzonych kanonierek tinclads, z numerem 16. Jego uzbrojenie stanowiły dwa działa 24-funtowe (147 mm) i 2 działa gwintowane 12-funtowe (93 mm)[3].

W służbie Unii w 1863 "Little Rebel" głównie prowadził działania patrolowe i przeciwpartyzanckie na Missisipi i jej dopływach. 21 sierpnia 1863 dołączył do flotylli. W październiku zatrzymał parowiec "City of Alton" i prowadził rozpoznanie w rejonach Bird’s Point, Cypress Bend, na rzece Yazoo i w rejonie Hopefield w stanie Arkansas, gdzie okręty Unii w grudniu 1863 zlikwidowały działalność partyzancką.

Na początku kampanii na Red River, "Little Rebel" w marcu 1864[4] patrolował od Red River do Fortu Adams nad Missisipi. W kwietniu powrócił do patrolowania Missisipi. W maju 1865 uczestniczył w dozorowaniu rzeki w celu zapobieżenia ucieczce prezydenta Konfederacji Jeffersona Davisa. 28 maja konwojował transporty żołnierzy na Red River, pozostając w ujściu rzeki w okresie redukcji eskadry w czerwcu.

Dowódcą USS "Little Rebel" w początkowym okresie był m.in. kmdr ppor. (Capt.) Willaim Hoel[5].

USS "Little Rebel" wycofano ze służby wojskowej w Mound City 24 lipca 1865, po czym został 29 listopada 1865 sprzedany prywatnemu armatorowi Danielowi Jacobsowi.

4 marca 1867 zmieniono nazwę na "Spy". Statek służył w żegludze handlowej do 1874.

Przypisy

  1. ↑ a b c d Little Rebel – DANFS
  2. ↑ Angus Konstam: Mississippi River Gunboats of the American Civil War 1861-1865, New Vanguard 46, Osprey Publishing, 2002, s.15, 21
  3. ↑ Źródło co do uzbrojenia: https://web.archive.org/web/20090305132616/http://www.wideopenwest.com/~jenkins/ironclads/tinclads.htm
  4. ↑ W DANFS ewidentna omyłka co do roku: 1863
  5. ↑ Charles E. Pearson, Thomas C.C. Birchett, The History and Archaeology of Two Civil War Steamboats: The Ironclad Gunboat U.S.S. Eastport and The Steamer Ed. F. Dix, Baton Rouge: Coastal Environments 2001, s.76

Bibliografia

Kanonierki Marynarki Wojennej Stanów Skonfederowanych
Kanonierki
  • „Appomattox”
  • „Beaufort”
  • „Chattahoochee”
  • „Curlew”
  • „Drewry”
  • „Ellis”
  • „Fanny”
  • „Forrest”
  • „Gaines”
  • „George Page”
  • „General Quitman”
  • „Governor Moore”
  • „Grand Duke”
  • „Hampton”
  • „Isondiga”
  • „Jackson”
  • „Lady Davis”
  • „McRae”
  • „Morgan”
  • „Oregon”
  • „Raleigh”
  • „Sampson”
  • „Savannah”
  • „Sea Bird”
  • „Teaser”
  • „Water Witch”
Taranowce

CS Navy Department Seal.png

Media użyte na tej stronie

Memphis-naval-battle.jpg
"The Great Naval Battle before Memphis, June 6, 1862". Engraving after a sketch by Alexander Simplot, published in "Harper's Weekly", depicting the action between the Confederate River Defense Fleet and Federal warships off Memphis, Tennessee.

In the foreground, the print depicts the Confederate ships (from left to right): General M. Jeff Thompson (shown sinking); Little Rebel (shown burning); General Sterling Price; General Beauregard (shown being rammed by the Ellet Ram Monarch); General Bragg (shown aground) and Colonel Lovell (shown sinking). In the background are the Federal warships (from left to right): Queen of the West; Cairo; Carondelet; Louisville; Saint Louis; a tug; and Benton.

The city of Memphis is in the right distance, with a wharf boat by the shore.
Naval ensign of the Confederate States of America (1863–1865).svg
Naval ensign of the Confederate States Navy since May 26 1863.
Flag of the United States (1861-1863).svg
U.S. flag with 34 stars. In use from 4 July 1861 to 3 July 1863. Created by jacobolus using Adobe Illustrator, and released into the public domain.
Flag of the United States (1858–1859).svg
US Flag with 32 stars. In use 4 July 1858–3 July 1859. Created by jacobolus using Adobe Illustrator, and released into the public domain.
Flag of the United States (1865–1867).svg
US Flag with 36 stars. In use 4 July 1865–3 July 1867. Created by jacobolus using Adobe Illustrator, and released into the public domain.