Lituus

(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC BY-SA 2.5
Denar z roku 97 p.n.e. Na rewersie przedstawiono Numę Pompiliusza trzymającego laskę lituus i stojącego przy zapalonym ołtarzu, na którym złoży w ofierze kozła trzymanego przez młodzieńca.

Lituus (łac. lituus) – laska kapłańska rzymskich augurów.

Laska lituus była atrybutem augura, a jej noszenie przywilejem związanym z tym urzędem kapłańskim. Augur używał ją w obrzędach religijnych. Przede wszystkim służyła do zakreślania świętego kręgu templum, czyli miejsca przeprowadzania auspicjów oraz wskazywania stamtąd obserwowanego fragmentu nieba. Augur posługiwał się nią także np. przy wyznaczaniu miejsca pod nową świątynię czy budynek publiczny, a także podczas składania ofiar.[1].

Według legend Romulus wyznaczył laską lituus granice pod budowę miasta.[2] Była przechowywana na Palatynie w gmachu kapłanów salijskich aż do pożaru miasta[3].

Łacińska nazwa lituus była również używana od starożytności, poprzez średniowiecze aż do czasów nowożytnych, na oznaczenie różnych instrumentów muzycznych - zarówno dętych (jak trąbki czy rogi, ale też cynków i kromornów), jak i strunowych szarpanych (jak cythara, guiterna, psalterium, timpanum, campanula czy lutnia)[4].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Mała encyklopedia kultury antycznej A-Z, 1983 PWN
  2. ↑ Plutarch Romulus 22:1
  3. ↑ Cyceron O wróżbiarstwie I/30,31
  4. ↑ Lituus Explained

Bibliografia

  • Maria Jaczynowska: Religie świata rzymskiego. Warszawa: PWN, 1987. ISBN 83-0107405-1.
  • Marcus Tullius Cicero: O naturze bogów; O wróżbiarstwie ; O przeznaczeniu. Warszawa: PWN, 1960.

Media użyte na tej stronie

Pomponius Molo Denarius 97 BC 680844.jpg
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC BY-SA 2.5

L. Pomponius Molo. 97 BC.

AR Denarius (3.92 gm, 1h). Rome mint.
L. POMPON. MOLO, laureate head of Apollo right
NVMA POMPIL in exergue, Numa Pompilius standing right, holding lituus before lighted altar at which he is about to sacrifice a goat held by a youth.
Crawford 334/1; Sydenham 607; Kestner 2643; BMCRR Italy 733; Pomponia 6. EF, toned.