Lockheed S-3 Viking

Lockheed S-3 Viking
(dane wersji S-3A)
Ilustracja
S-3B Viking
Dane podstawowe
Państwo

 Stany Zjednoczone

Producent

Lockheed Corporation

Typ

samolot patrolowy

Konstrukcja

grzbietopłat o konstrukcji metalowej, podwozie trójpodporowe – chowane w locie

Załoga

4 (2 pilotów, oficer taktyczny, operator systemu radioakustycznego)

Historia
Data oblotu

21 stycznia 1972

Lata produkcji

19741978

Dane techniczne
Napęd

2 silniki turbinowe General Electric TF34-GE-100

Ciąg

4127 daN (4207 kG) (każdy)

Wymiary
Rozpiętość

20,93 m (całkowita)
8,99 m (po złożeniu skrzydeł)

Długość

16,26 m

Wysokość

6,93 m

Powierzchnia nośna

55,55 m²

Masa
Własna

12 088 kg

Startowa

19 277 kg (normalna)
23 831 kg (z maksymalnym podwieszonym uzbrojeniem)

Osiągi
Prędkość maks.

834 km/h

Prędkość przelotowa

686 km/h

Prędkość patrolowa

296 km/h (na małej wysokości)

Prędkość wznoszenia

21,3 m/s

Pułap

10 670 m

Zasięg

3 705 km (normalny)
5 558 km (maksymalny)

Dane operacyjne
Uzbrojenie
patrz tekst
Wyposażenie dodatkowe
patrz tekst
Użytkownicy
Stany Zjednoczone
Rzuty
Rzuty samolotu

Lockheed S-3 Vikingamerykański samolot patrolowy, bazujący na pokładach lotniskowców, opracowany i zbudowany w 1972 roku w amerykańskiej wytwórni lotniczej Lockheed Corporation.

Historia

Samolot S-3B Viking startujący z lotniskowca USS Abraham Lincoln. (sierpień 2002 rok)
Samolot S-3 Viking ze złożonymi skrzydłami na pokładzie lotniskowca

W 1969 roku w biurze konstrukcyjnym amerykańskiej wytwórni Lockheed Corporation opracowano projekt samolotu patrolowego, bazującego na pokładach lotniskowców, a przeznaczonego do patrolowania akwenów morskich oraz wykrywania i zwalczania okrętów podwodnych. Projekt ten otrzymał oznakowanie S-3 Viking.

Był to dwusilnikowy samolot, grzbietopłat o skrzydłach skośnych, mający odpowiednie do wykonywanych zadań wyposażenie elektroniczne i akustyczne oraz różnorodne i silne uzbrojenie.

Pierwszy prototyp oblatano 21 stycznia 1972 roku[1]. W sumie zbudowano jeszcze siedem prototypów, a ostatni oblatano w 1973 roku.

Produkcję seryjną rozpoczęto w 1974 roku, modernizując w kolejnych latach samolot. Produkcję zakończono w 1978 roku. Łącznie zbudowano 188 S-3 Vikingów wszystkich wersji[1].

Produkowane wersje samolotu S-3 Viking

  • S-3A Viking – wersja podstawowa, samolot patrolowy
  • S-3B Viking – zmodernizowane samoloty wersji podstawowej, różniące się systemem przetwarzania danych pochodzących z boi akustycznych, nowocześniejszą stacją radiolokacyjną oraz możliwością podwieszania i odpalania pocisków rakietowych Harpoon. Początkowo na tę wersję przerobiono 2 samoloty S-3A (oblot pierwszego nastąpił 13 września 1984 roku). W latach osiemdziesiątych przerobiono dalszych 30 samolotów, a w 1991 roku 160.
  • US-3A – wersja transportowo-dostawcza, przeznaczona do przewozu 6 osób i 2100 kg ładunku lub 3400 kg ładunku przy dwuosobowej załodze z lądu na pokład lotniskowca. Samolot ten miał możliwość przewiezienia pod skrzydłami 2 kontenerów z silnikami turbinowymi. Oblot pierwszego samolotu tej wersji nastąpił 2 lipca 1976 roku. Łącznie zbudowano 30 samolotów tej wersji.
  • KS-3A – wersja latającego zbiornikowca z zamontowanymi dodatkowymi zbiornikami paliwa w komorach bombowych i komorach innego uzbrojenia wewnętrznego oraz ze dwoma zbiornikami podwieszanymi pod skrzydłami. Samolot ten mógł łącznie przewieźć 9318 kg paliwa.
  • ES-3A – wersja przeznaczona wyłącznie do zwiadu elektronicznego, wyposażona m.in. w 60 anten na kadłubie. Załoga może dokładnie określić położenie samolotu w przestrzeni we współpracy z systemem satelitarnym GPS.

Użycie w lotnictwie

Samoloty S-3A Viking zostały wprowadzone w 1974 roku do lotnictwa amerykańskiej marynarki wojennej. Uroczyste wprowadzenie nastąpiło w dniu 20 lutego 1974 roku. Następnie sukcesywnie wprowadzano je do jednostek lotnictwa marynarki i na poszczególne lotniskowce.

Zmodernizowane samoloty wersji S-3B Viking wprowadzono do jednostek w grudniu 1987 roku. Używane były wyłącznie przez lotnictwo marynarki USA.

20 lutego 1991 roku podczas wojny w Zatoce Perskiej, samolot S-3 z eskadry VS-24 lotniskowca USS „Theodore Roosevelt” zatopił bombami klasycznymi Mk 82 iracką kanonierkę koło wyspy Bubiyan – był to pierwszy przypadek zatopienia okrętu nawodnego przez ten samolot[2]. 27 lutego inny S-3 zatopił patrolowiec typu Zhuk[2].

Samoloty zostały wycofane z użycia 30 stycznia 2009.

Opis konstrukcji

Samolot Lockhhed S-3A Viking jest czteromiejscowym pokładowym samolotem patrolowym do wykrywania i zwalczania okrętów podwodnych. Grzbietopłatem o konstrukcji metalowej (skrzydła i usterzenie pionowe – składane do bazowania na lotniskowcach). Podwozie trójpodporowe z kółkiem przednim wciąganym hydraulicznie w locie. Z tyłu w dolnej części kadłuba znajduje się hak wypuszczany podczas lądowania do chwytania lin hamujących rozpiętych w poprzek pokładu lotniskowca. Napęd: 2 dwuprzepływowe silniki turbinowe. Samolot wyposażany jest w klimatyzowaną kabinę ciśnieniową mieszczącą z przodu obok siebie fotele I i II pilota, a za nimi fotele oficera taktycznego i operatora systemu radioakustycznego.

Obok przyrządów pokładowych pilotażowo-nawigacyjnych, w skład wyposażenia samolotu wchodzą:

  • stacja radiolokacyjna AN/APS 116 – umożliwiająca wykrywanie małych obiektów i stosowania do celów nawigacyjnych
  • komputer centralny Sperry Univac AN/AYK-10 – służący do sterowania systemem poszukiwania i niszczenia okrętów podwodnych
  • bezwładnościowy system nawigacyjny
  • system dopplerowski APN-200
  • wysokościomierz radiolokacyjny z urządzeniem ostrzegającym
  • system łączności z bojami hydroakustycznymi
  • system wykrywania pasywnego
  • radiowe boje hydroakustyczne i odbiornik do odbierania z nich sygnałów
  • kamera termowizyjna z wybieraniem liniowym z dwoma obiektywami (szerokokątnym i teleobiektywem o zmiennej ogniskowej) umieszczona w wysuwanej z kadłuba do dołu wieżyczce – służącej do wykrywania promieniowania podczerwonego celu (wieżyczka ustawiana jest przez komputer, a cel po wykryciu śledzony jest automatycznie)
  • magnetometr przeznaczony do zwiększenia dokładności oznaczenia położenia celu

Uzbrojenie:

  • 4 torpedy Mk 46 lub 4 miny przeciwpodwodne Mark 57 albo
  • 4 bomby ogólnego przeznaczenia Mk 82 względnie 4 miny głębinowe Mk 53 albo
  • niekierowane pociski rakietowe lub kierowane pociski rakietowe przeciwokrętowe Harpoon o masie 2 x 529 kg
  • bomby oświetleniowe rozmieszczone w komorach bombowych i podwieszone na dwóch węzłach pod skrzydłami
  • w tylnej części kadłuba w prowadnicach rurowych znajduje się 60 boi radioakustycznych

Przypisy

  1. a b Łukasz Golowanow: Czterdzieści lat Vikinga. Konflikty.pl, 21 stycznia 2012. [dostęp 2016-09-11].
  2. a b Krzysztof Hanuszek. „Pustynna Burza” - działania na morzu. „Okręty Wojenne”. 60(4/2003). XIII, s. 66-67, 2003. ISSN 1231-014X. 

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Lockheed S-3B Viking of VS-35 is launched from USS Abraham Lincoln (CVN-72) on 28 August 2002 (020828-N-9593M-019).jpg
A U.S. Navy Lockheed S-3B Viking (BuNo 160576) assigned to Sea Control Squadron 35 (VS-35) "Blue Wolves" launches from catapult three during flight operations aboard the aircraft carrier USS Abraham Lincoln (CVN-72) on 28 August 2002. VS-35 was assigned to Carrier Air Wing 14 (CVW-14) aboard the Abraham Lincoln for a deployment to the Western Pacific and the Indian Ocean from 20 July 2002 to 6 May 2003.
Lockheed S-3A Viking 0017.jpg
Autor: Marcin Zieliński, Licencja: CC BY 2.5
A 3-view drawing of Lockheed S-3A Viking.
Lockheed S-3 Viking.jpg
Samolot Lockheed S-3 Viking