Locustella

Locustella[1]
Kaup, 1829[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – świerszczak zwyczajny (L. naevia)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

świerszczaki

Rodzaj

Locustella

Typ nomenklatoryczny

Sylvia locustella Latham, 1790 (= Motacilla naevia Boddaert, 1783)

Gatunki

zobacz opis w tekście

Locustella – rodzaj ptaka z rodziny świerszczaków (Locustellidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Eurazji, Afryce i na należących do Indonezji wyspach Australazji[17][18].

Morfologia

Długość ciała 12–18 cm; masa ciała 9–32 g[17].

Systematyka

Etymologia

  • Salicaria: łac. salictarius lub salicarius „z wierzb”, od salix, salicis „wierzba”[19]. Gatunek typowy: Sylvia fluviatilis J. Wolf, 1810.
  • Locustella: nowołac. locustella „mały konik polny”, od zdrobnienia łac. locusta „konik polny” (por. epitet gatunkowy Sylvia locustella Latham 1790); aluzja do warkoczącego, piskliwego, podobnego do owadziego śpiewu wykonywanego przez świerszczaka zwyczajnego[20].
  • Potamodus: gr. ποταμος potamos „rzeka”; ωδος ōdos „śpiewak”, od ωδη ōdē „śpiew, piosenka” (por. αδω adō „śpiewać”) (Pottamodus)[21]. Gatunek typowy: Sylvia locustella Latham 1790 (= Motacilla naevia Boddaert, 1783).
  • Dilara: autor nie wyjaśnił etymologii; gr. δι- di- „podwójny”; λαρος laros „miły, łagodny” (por. gr. διλαξ dilax, διλαρια dilaria „słowo o nieznanym znaczeniu” wymienione przez Hezychiusza)[22]. Gatunek typowy: Sylvia locustella Latham 1790 (= Motacilla naevia Boddaert, 1783).
  • Pseudoluscinia: gr. ψευδος pseudos „fałszywy”; łac. luscinia „słowik”[23]. Gatunek typowy: Pseudoluscinia savii Bonaparte, 1838 (= Sylvia Luscinioides Savi, 1824).
  • Lusciniopsis: łac. luscinia „słowik, świetna piosenkarka”, od cluere „być sławnym, głośnym”; canere śpiewać; gr. οψις opsis „wygląd” (Luscinioides (gr. -οιδης -oidēs „przypominający”))[24]. Gatunek typowy: Pseudoluscinia savii Bonaparte, 1838 (= Sylvia Luscinioides Savi, 1824).
  • Psithyroedus: gr. ψιθυρ psithur, ψιθυρος psithuros „szeptanie”, od ψιθυριζω psithurizō „szeptać”; αηδων aēdōn, αηδονος aēdonos „śpiewaczka, słowik”, od αειδω aeidō „śpiewać”[25]. Gatunek typowy: Sylvia locustella Latham 1790 (= Motacilla naevia Boddaert, 1783).
  • Philomelopsis: rodzaj Philomela Blyth, 1833; gr. οψις opsis „wygląd”[26]. Nowa nazwa dla Lusciniopsis.
  • Parnopia: w mitologii greckiej Parnopios (Pan Szarańczy) było nazwiskiem nadanym Apollowi w Beocji, po tym gdy odpędził szarańczę, od παρνοψ parnopy, παρνοπος parnopos „szarańcza”[27]. Gatunek typowy: Sylvia locustella Latham 1790 (= Motacilla naevia Boddaert, 1783).
  • Aedonops: gr. αηδων aēdōn, αηδονος aēdonos „słowik, śpiewaczka”, od αειδω aeidō „śpiewać”; ωψ ōps, ωπος ōpos „twarz, wygląd”[28]. Gatunek typowy: Sylvia fluviatilis Wolf, 1810.
  • Aedonopsis: gr. αηδων aēdōn, αηδονος aēdonos „słowik, śpiewaczka”, od αειδω aeidō „śpiewać”; οψις opsis „wygląd”[28]; według Richmond Card Index nazwa ta jest korektą Aedonops[29]. Gatunek typowy: Sylvia fluviatilis Wolf, 1810.
  • Acridiornis: gr. ακριδιον akridion „mały konik polny”, od zdrobnienia ακρις akris, ακριδος akridos „konik polny”; ορνις ornis, ορνιθος ornithos – ptak[30]. Gatunek typowy: Motacilla naevia Boddaert, 1783.
  • Androphilus: gr. ανηρ anēr, ανδρος andros „człowiek”; φιλος philos „miłośnik”[31]. Gatunek typowy: Androphilus accentor Sharpe, 1888.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[32]:

  • Locustella lanceolata (Temminck, 1840) – świerszczak nakrapiany
  • Locustella alfredi (Hartlaub, 1890) – świerszczak bambusowy – takson wyodrębniony ostatnio z rodzaju Bradypterus[33]
  • Locustella luscinioides (Savi, 1824) – brzęczka
  • Locustella fluviatilis (J. Wolf, 1810) – strumieniówka
  • Locustella luteoventris (Hodgson, 1845) – świerszczak płowy
  • Locustella tacsanowskia Swinhoe, 1871 – świerszczak chiński
  • Locustella major (W.E. Brooks, 1871) – świerszczak długodzioby
  • Locustella naevia (Boddaert, 1783) – świerszczak zwyczajny
  • Locustella castanea (Büttikofer, 1893) – świerszczak kasztanowaty
  • Locustella musculus (Stresemann, 1914) – świerszczak myszaty – takson wyodrębniony ostatnio z L. castanea[34]
  • Locustella portenta[35] Rheindt, Prawiradilaga, Ashari, Suparno & Gwee, 2020 – świerszczak szarawy
  • Locustella disturbans (E. Hartert, 1900) – świerszczak brązowy – takson wyodrębniony ostatnio z L. castanea[34]
  • Locustella caudata (Ogilvie-Grant, 1895) – świerszczak długosterny
  • Locustella accentor (Sharpe, 1888) – świerszczak rdzawy
  • Locustella davidi (La Touche, 1923) – świerszczak bajkalski – takson wyodrębniony ostatnio z L. thoracica[36][37]
  • Locustella kashmirensis (Sushkin, 1925) – świerszczak himalajski – takson wyodrębniony ostatnio z L. thoracica[36][37]
  • Locustella thoracica (Blyth, 1845) – świerszczak łuskogardły
  • Locustella alishanensis (Rasmussen, Round, Dickinson & Rozendaal, 2000) – świerszczak tajwański
  • Locustella seebohmi (Ogilvie-Grant, 1895) – świerszczak rdzawoboczny
  • Locustella montis (E. Hartert, 1896) – świerszczak jawajski
  • Locustella chengi Alström, Xia, Rasmussen, Olsson, Dai, Zhao, Leader, Carey, Dong, Cai, Holt, Le Manh, Song, Liu, Zhang & Lei, 2015 – świerszczak syczuański
  • Locustella mandelli (W.E. Brooks, 1875) – świerszczak zmienny

Przypisy

  1. ↑ Locustella, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. ↑ Kaup 1829 ↓, s. 115.
  3. ↑ T.I.M. Forster: The pocket encyclopaedia of natural phenomena; for the use of mariners, shepherds, gardeners, husbandmen, and others; being a compendium of prognostications of the weather, signs of the seasons, periods of plants, and other phenomena in natural history and philosophy. London: J. Nichols and son, 1827, s. 412. (ang.).
  4. ↑ Kaup 1829 ↓, s. 123.
  5. ↑ Kaup 1829 ↓, s. 191.
  6. ↑ J. Brookes: Museum Brookesianum: a descriptive and historical catalogue of the remainder of the anatomical & zootomical museum. (London): Printed by Richard Taylor, 1830, s. 95. (ang.).
  7. ↑ Ch.L. Bonaparte: A geographical and comparative list of the birds of Europe and North America. London: J. Van Voorst, 1838, s. 12. (ang.).
  8. ↑ Ch.L. Bonaparte: Iconografia della fauna italica: per le quattro classi degli animali vertebrati. T. 1: Mammiferi e uccelli. Roma: Tip. Salviucci, 1832–1841, s. (7). (wł.).
  9. ↑ C.W.L. Gloger: Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Cz. 1. Breslau: A. Schulz, 1841, s. 298. (niem.).
  10. ↑ C.L. Brehm. Uebersicht der eüropaischen Vögel in Bezug auf ihr Herbst- und Frühlingskleid. „Journal für Ornithologie”. 5, s. 351, 1857. (niem.). 
  11. ↑ J.H. Blasius: A List of the Birds of Europe. Norwich; London: Matchett and Stevenson; Trübner and Co., 1862, s. 11. (niem.).
  12. ↑ C.L. Brehm: Aedonops fluviatilis Brehm. W: F.W.J. Baedeker: Die Eier der europaeischen Vögel nach der Natur gemalt. Leipzig: Iserlohn: Hrsg. und verlegt von J. Baedeker, 1855, s. ryc. 19 i tekst. (niem.).
  13. ↑ Rey 1872 ↓, s. 164.
  14. ↑ Rey 1872 ↓, s. 208.
  15. ↑ N. Severtzov. „Izvestiia Imp. Obshchestva Liubitelei Estest. Antrop. Etnogr., Moscow”. 8 (2), s. 66, 1873. (ros.). 
  16. ↑ R.B. Sharpe. Further Descriptions of new Species of Birds discovered by Mr. John Whitehead on the Mountain of Kina Balu, Northern Borneo. „Ibis”. Fifth Series. 6, s. 390, 1888. (ang.). 
  17. ↑ a b F. Bairlein, P. Alström, R. Aymí, P. Clement, A. Dyrcz, G. Gargallo, F. Hawkins, S. Madge, D. Pearson, L. Svensson: Family Sylviidae (Old World Warblers). W: J. del Hoyo, A. Elliott & D.A. Christie: Handbook of the Birds of the World. Cz. 11: Old World Flycatchers to Old World Warblers. Barcelona: Lynx Edicions, 2006, s. 577, 602–608, 613–616. ISBN 84-96553-06-X. (ang.).
  18. ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Grassbirds, Donacobius, Malagasy warblers, cisticolas, allies. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-06-18]. (ang.).
  19. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Salicaria [dostęp 2020-01-29].
  20. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Locustella [dostęp 2020-01-29].
  21. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Potamodus [dostęp 2020-01-29].
  22. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Dilara [dostęp 2020-01-29].
  23. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Pseudoluscinia [dostęp 2020-01-29].
  24. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Lusciniopsis [dostęp 2020-01-29].
  25. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Psithyroedus [dostęp 2020-01-29].
  26. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Philomelopsis [dostęp 2020-01-29].
  27. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Parnopia [dostęp 2020-01-29].
  28. ↑ a b The Key to Scientific Names ↓, Aedonops [dostęp 2020-01-29].
  29. ↑ A.P. Peterson: Aedonopsis Rey 1872. [w:] Richmond Index -- Genera (Under development) [on-line]. Zoonomen: Zoological Nomenclature Resource. [dostęp 2018-05-17]. (ang.).
  30. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Acridiornis [dostęp 2020-01-29].
  31. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Androphilus [dostęp 2020-01-29].
  32. ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Locustellidae Bonaparte, 1854 – świerszczaki – Bush warblers (wersja: 2020-01-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-01-29].
  33. ↑ P. Alström, A. Cibois, M. Irestedt, D. Zuccon, M. Gelang, J. Fjeldså, M.J. Andersen, R.G. Moyle, E. Pasquet & U. Olsson. Comprehensive molecular phylogeny of the grassbirds and allies (Locustellidae) reveals extensive non-monophyly of traditional genera, and a proposal for a new classification. „Molecular Phylogenetics and Evolution”, W druku. DOI: 10.1016/j.ympev.2018.03.029. (ang.). 
  34. ↑ a b J.A. Eaton, B. van Balen, N.W. Brickle & F.E. Rheindt: Birds of the Indonesian Archipelago. Greater Sundas and Wallacea. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 1–496. ISBN 978-84-941892-6-5. (ang.).
  35. ↑ F.E. Rheindt, D.M. Prawiradilaga, H. Ashari, Suparno, Ch.Y. Gwee, G.W.X. Lee, M.Y. Wu & N.S.R. Ng. A lost world in Wallacea: Description of a montane archipelagic avifauna. „Science”. 367 (6474), s. 167–170, 2020. DOI: 10.1126/science.aax2146. (ang.). 
  36. ↑ a b P. Alström, P.C. Rasmussen, U. Olsson & P. Sundberg. Species delimitation based on multiple criteria: the Spotted Bush Warbler Bradypterus thoracicus complex (Aves: Megaluridae). „Zoological Journal of the Linnean Society”. 154 (2), s. 291–307, 2008. DOI: 10.1111/j.1096-3642.2008.00418.x. (ang.). 
  37. ↑ a b P. Alström, Si. Fregin, J.A. Norman, P.G.P. Ericson, L. Christidis & U. Olsson. Multilocus analysis of a taxonomically densely sampled dataset reveal extensive non-monophyly in the avian family Locustellidae. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 58 (3), s. 513–526, 2011. DOI: 10.1016/j.ympev.2010.12.012. (ang.). 

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Flickr - Rainbirder - Grasshopper Warbler (Locustella naevia) (1).jpg
Autor: Steve Garvie from Dunfermline, Fife, Scotland, Licencja: CC BY-SA 2.0

Taken at Cullaloe, Fife, Scotland.

A male singing in the low evening sun.