Lodewijk Mortelmans

Lodewijk Mortelmans

Lodewijk Mortelmans (ok. 1900)
Data i miejsce urodzenia	5 lutego 1868 Antwerpia
Pochodzenie	flamandzkie
Data i miejsce śmierci	24 czerwca 1952 Antwerpia
Instrumenty	fortepian
Gatunki	muzyka poważna, muzyka romantyczna, muzyka modernistyczna
Zawód	kompozytor, dyrygent, pedagog

Lodewijk Mortelmans (ur. 5 lutego 1868 w Antwerpii, zm. 24 czerwca 1952 tamże)^[1][2] – flamandzki kompozytor, dyrygent i pedagog.

Życiorys

Studiował we Vlaamsche Muziekschool w Antwerpii (w 1898 przekształconej w Królewskie Konserwatorium w Antwerpii) u Jana Blockxa i Petera Benoit^[1][3]. W 1887 rozpoczął studia w Królewskim Konserwatorium w Brukseli pod kierunkiem Arthura De Greefa (fortepian) i Huberta Ferdinanda Kufferatha (kontrapunkt). Będąc jednak zdeklarowanym Flamandem, nie zaaklimatyzował się w brukselskim środowisku muzycznym i już w 1888 wrócił do Antwerpii^[3].

W 1893 wygrał belgijskie Prix de Rome (za kantatę Lady Makbet)^[1][2][3], co poza sukcesem osobistym przyniosło splendor także jego macierzystej antwerpskiej szkole i pośrednio pomogło w uzyskaniu przez nią statusu królewskiego konserwatorium^[3]. W 1902 został profesorem tej uczelni i przez 22 lata wykładał kontrapunkt i fugę, a w latach 1924–1933 był jej dyrektorem^[1][3].

Był pierwszym dyrektorem i dyrygentem założonego w 1914 Nouveaux Concerts d'Anvers (towarzystwa koncertowego). Przewodniczył Towarzystwu Kompozytorów Flamandzkich. W 1891 za symfonię Germania otrzymał nagrodę przyznaną przez Académie Royale de Belgique, której później był członkiem^[1][2].

W 1933 Mortelmans przeszedł na emeryturę i odtąd prowadził odosobniony tryb życia w Waasmunster, gdzie zajmował się kompozycję, zwłaszcza utworów fortepianowych, orkiestracją wczesnych pieśni i aranżacją melodii ludowych. Napisał też podręcznik do nauki kontrapunktu^[3].

Twórczość

Jego styl wywodził się z tradycji romantycznej i ewoluował w kierunku impresjonizmu^[1]. Komponował utwory orkiestrowe, instrumentalne (szczególnie impresjonistyczne utwory fortepianowe), muzykę chóralną i pieśni^[4]. Zwłaszcza jego pieśni zasługują na szczególną uwagę. Melodyka tych wcześniejszych (z lat 1887–1902) jest romantyczno-liryczna z ekspresyjną chromatyką^[1]. Pieśni późniejsze (z lat 1903–1912) charakteryzują się spójnością tekstu z muzyką, naturalizmem, dramatyczną ekspresją, wyrafinowanym frazowaniem oraz płynną modalną harmoniką^[4]. W jego utworach orkiestrowych, mimo oryginalnej niekiedy orkiestracji (De Mytheder Lente), zauważalne są wyraźne wpływy Schumanna i Brahmsa, a w operze De kinderender zee – odniesienia do weryzmu i monumentalnego dramatu Wagnera^[1].

Wybrane kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych^[1][4])

Opera

• De kinderen der zee, opera w 3 aktach, libretto R. Verhulst, 1915

Utwory orkiestrowe

• symfonia Germania, 1891
• Homerische symfonie, 1898
• poematy symfoniczne:
  • Helios, 1894
  • Lente-Idylle (pol. idylla wiosenna), 1895
  • De Mythe der Lente (pol. mit wiosny), 1895
• Bruiloftsmarsch, 1918
• Vier Elegieen na orkiestrę smyczkową, 1925
• Avondlied, 1928
• Kindersuite, 1933

Utwory wokalne

• Lady Macbeth, kantata na alt, tenor, baryton, chór i orkiestrę, 1893
• liczne pieśni do słów: Guida Gezelle, Paula de Monta, Johanna Wolfganga von Goethego, Charlesa Baudelaire’

Przypisy

Bibliografia

• Adam Walaciński: Mortelmans Lodewijk. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 6: M część biograficzna. Kraków: PWM, 2000. ISBN 83-224-0656-8. (pol.)
• Corneel Mertens: Mortelmans, Lodewijk. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. M. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.)

Linki zewnętrzne

• Lodewijk Mortelmans w AllMusic (ang.)
• Lodewijk Mortelmans – nuty tego kompozytora dostępne w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
• Lodewijk Mortelmans w bazie Discogs.com (ang.)
• Dyskografia Lodewijk Mortelmans w MusicBrainz (ang.)