Lodowiec Szelfowy Ronne
.jpg) Lodowiec Szelfowy Ronne (2017) | |
| Terytorium | |
|---|---|
| Rodzaj | |
| Klasa lodowca | |
Położenie na mapie Antarktyki  | |
 78°30′S 61°00′W/-78,500000 -61,000000 | |
Lodowiec Szelfowy Ronne i Lodowiec Szelfowy Filchnera
Lodowiec Szelfowy Ronne[1] – lodowiec szelfowy w południowej części Morza Weddella w Antarktydzie Zachodniej.
Nazwa
Lodowiec został nazwany na cześć amerykańskiej polarnik Edith Ronne (1919–2009), żony polarnika Finna Ronne’a (1899–1980)[2] i pierwszej kobiety uczestniczącej w wyprawie antarktycznej[3][a].
Geografia
Lodowiec Szelfowy Ronne leży w Antarktydzie Zachodniej, w południowej części Morza Weddella[4], rozciągając się na zachód od Wyspy Berknera[5]. Od zachodu graniczy z wybrzeżami Orville Coast i Zumberge Coast oraz Ziemią Ellswortha[3].
Od wschodu graniczy z mniejszym Lodowcem Szelfowym Filchnera[3]. Te dwa lodowce oddziela częściowo Wyspa Berknera i są one często traktowane jako jeden obiekt (ang. Filchner-Ronne Ice Shelf, FRIS)[5][3][6]. W 2012 roku Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej (KSNG) zatwierdziła egzonim Lodowiec Szelfowy Filchnera-Ronne[7].
Hund (2014) podaje, że Lodowiec Szelfowy Filchnera-Ronne zajmuje powierzchnię 422 tys. km² i jest drugim pod względem wielkości lodowcem na Antarktydzie[3]. Store norske leksikon podaje, że Lodowiec Szelfowy Filchnera-Ronne jest drugim co do wielkości lodowcem szelfowym świata, po Lodowcu Szelfowym Rossa[8].
Lodowiec Szelfowy Ronne zasilają odrębne lodowce spływające z lądu – Lodowiec Rutforda, Evans Glacier i Foundation Ice Stream[3]. Lodowiec rozciąga się na przestrzeni 840 km, a grubość lodu osiąga ponad 150 m[5].
Historia
Północną krawędź lodowca odkrył Finn Ronne (1899–1980), dzięki obserwacjom lotniczym w listopadzie i grudniu 1947 roku[2]. W latach 1957–1958 dowodzona przez niego kolejna wyprawa ustaliła, że lodowiec rozciąga się daleko na południe[2]. Ronne nazwał lodowiec „Lassiter Shelf Ice”, a ziemię leżącą na południe od niego „Edith Ronne Land”[2]. Ponieważ istniało już Wybrzeże Lassitera na Ziemi Palmera, amerykański Advisory Committee on Antarctic Names (tłum. „Komitet doradczy ds. nazewnictwa Antarktyki”) przy United States Board on Geographic Names nadał lodowcowi nazwę „Ronne Shelf Ice”[2].
Roszczenia terytorialne do tego lodowca zgłaszają Argentyna (1942), Wielka Brytania (1908) i Chile (1940)[5].
Uwagi
- ↑ Encyklopedia PWN podaje nazwę lodowca jako „Lodowiec Szelfowy Ronne’a”, upamiętniającą Finna Ronne’a, zob. Encyklopedia PWN ↓. Również Store norske leksikon podaje, że lodowiec został nazwany na cześć Finna Ronne’a, zob. Store norske leksikon – Ronne Ice Shelf ↓
Przypisy
- ↑ KSNG 2006 ↓, s. 23.
- ↑ a b c d e SCAR Composite Gazetteer of Antarctica ↓.
- ↑ a b c d e f Hund 2014 ↓, s. 370.
- ↑ Encyklopedia PWN ↓.
- ↑ a b c d Encyclopædia Britannica ↓.
- ↑ Jenkins 2007 ↓, s. 392.
- ↑ Protokół 75. posiedzenia Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej 2012 ↓.
- ↑ Store norske leksikon ↓.
Bibliografia
- Antarktyka. „Nazewnictwo geograficzne Świata”. 8, 2006. Główny Urząd Geodezji i Kartografii. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej (KSNG). [dostęp 2021-12-28].
- Hagen, Jon Ove: Ronne Ice Shelf. W: Store norske leksikon. (norw.).
- Hund, Andrew J.: Antarctica and the Arctic Circle: A Geographic Encyclopedia of the Earth’s Polar Regions. ABC-CLIO, 2014. ISBN 978-1-61069-393-6. [dostęp 2021-12-28]. (ang.).
- Filchner Ice Shelf. W: Store norske leksikon. (norw.).
- Jenkins, Adrian: Filchner-Ronne Ice Shelf. W: Beau Riffenburgh: Encyclopedia of the Antarctic. Taylor & Francis, 2007, s. 392–393. ISBN 978-0-415-97024-2. [dostęp 2021-12-28]. (ang.).
- Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej (KSNG): Protokół 75. posiedzenia Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej. 2012. [dostęp 2021-12-28]. (pol.).
- Ronne’a, Lodowiec Szelfowy, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-12-28].
- SCAR Composite Gazetteer of Antarctica: Ronne Ice Shelf. [dostęp 2021-12-28]. (ang.).
- Ronne Ice Shelf, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2021-12-28] (ang.).
Media użyte na tej stronie
Autor:
- Antarctic_Treaty_flag.svg: Alakasam.
- derivative work: B1mbo (talk)
Flag of the Antarctic Treaty
Autor: Alexrk2, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map Antarctica, Azimuthal equidistant projection
Autor: NASA Goddard Space Flight Center from Greenbelt, MD, USA, Licencja: CC BY 2.0
Edge of the Ronne Ice Shelf, as seen during an Operation IceBridge flight on Nov. 4, 2017. (NASA/Nathan Kurtz)
The 2017 field season was record-breaking for Operation IceBridge, NASA’s aerial survey of the state of polar ice. For the first time in its nine-year history, the mission, which aims to close the gap between two NASA satellite campaigns that study changes in the height of polar ice, carried out seven field campaigns in the Arctic and Antarctic in a single year. In total, the IceBridge scientists and instruments flew over 214,000 miles, the equivalent of orbiting the Earth 8.6 times at the equator.
The mission of Operation IceBridge, NASA’s longest-running airborne mission to monitor polar ice, is to collect data on changing polar land and sea ice and maintain continuity of measurements between ICESat missions. The original ICESat mission launched in 2003 and ended in 2009, and its successor, ICESat-2, is scheduled for launch in the fall of 2018. Operation IceBridge began in 2009 and is currently funded until 2020. The planned overlap with ICESat-2 will help scientists connect with the satellite’s measurements.
Read more: <a href="http://www.nasa.gov/feature/goddard/2018/big-year-for-icebridge" rel="nofollow">www.nasa.gov/feature/goddard/2018/big-year-for-icebridge</a>
For more about Operation IceBridge and to follow future campaigns, visit: <a href="http://www.nasa.gov/icebridge" rel="nofollow">www.nasa.gov/icebridge</a>
<a href="http://www.nasa.gov/centers/goddard/home/index.html" rel="nofollow">NASA Goddard Space Flight Center</a> enables NASA’s mission through four scientific endeavors: Earth Science, Heliophysics, Solar System Exploration, and Astrophysics. Goddard plays a leading role in NASA’s accomplishments by contributing compelling scientific knowledge to advance the Agency’s mission.
Follow us on <a href="https://twitter.com/NASAGoddardPix" rel="nofollow">Twitter</a>
Like us on <a href="http://www.facebook.com/pages/Greenbelt-MD/NASA-Goddard/395013845897?ref=tsd" rel="nofollow">Facebook</a>
Find us on <a href="http://instagrid.me/nasagoddard/?vm=grid" rel="nofollow">Instagram</a>